Okcidentnila viruso: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
stilaj modifoj; riparo de referencoj |
pli da informo |
||
Linio 1:
La '''Okcidentnila viruso''' ({{en}}: ''West Nile virus'', WNV; {{ar}}: فيروس غرب النيل) estas unu el la kontraŭgenaj [[Serotipo|serotipoj]] de [[viruso]]jj el la familio ''[[Flaviviredoj]]'', kiuj estas kaŭzo de [[Japana encefalito]] (JE). Ĝi troviĝas kaj en [[tropiko|tropikaj]] kaj en [[moderklimata]]j regionoj kaj ĉefe infektas [[birdo]]jn, sed ankaŭ [[homo]]jn, [[ĉevalo]]jn, [[hundo]]jn, [[kato]]jn, [[vesperto]]jn, [[tamiaso]]jn, [[mefito]]jn, [[sciuro]]jn, hejmajn [[kuniklo]]jn, [[krokodilo]]jn<ref name="Steinman 2003">{{citaĵo el gazeto | aŭtoro=Steinman, A.; Banet-Noach, C.; Tal, S.; Levi, O.; Simanov, L.; Perk, S.; Malkinson, M.; Shpigel, N. | titolo=West Nile Virus Infection in Crocodiles. | gazeto= Emerging Infectious Diseases 9 (7) | paĝoj=887–889 | jaro=2003 | identigilo=pmid 12899140}}</ref> kaj [[aligatoro]]jn.<ref name="Klenk 2004">{{Citaĵo el gazeto | aŭtoro=Klenk, K.; Snow, J.; Morgan, K.; Bowen, R.; Stephens, M.; Foster, F.; Gordy, P.; Beckett, S.; Komar, N.; Gubler, D.; Bunning, M. | jaro=2004 | titol0=Alligators as West Nile Virus Amplifiers | gazeto=Emerging Infectious Diseases 10 (12) | paĝoj=2150–2155 | identigilo=doi:10.3201/eid1012.040264. PMC 3323409, pmid 15663852}}</ref> La ĉefa vojo de homa [[infekto]] estas tra piko de infektita [[kulo]]. Proksimume 80 % el la infektoj en homoj de okcidentnila viruso estas sen simptomoj<ref>{{cite web |url=http://www.CDC.gov/ncidod/Dvbid/westnile/WNV_factsheet.htm |title=West Nile Virus: What You Need to Know CDC Fact Sheet |publisher=www.CDC.gov |accessdate=2012.04.09 }}</ref>.
[[Dosiero:West_Nile_virus_EM_PHIL_2290_lores.jpg|eta|La viruso]]
== Simptomoj ==
Simptomoj de infektiĝo povas montriĝi post [[inkubacio|inkubacia]] tempo inter 2 kaj 15 tagoj. Ili povas esti diversaj, ekzemple:
* Proksimume 20 % el la malsanuloj suferas je '''okcidentnila febro''' (ONF), simptome simila al [[gripo]].
* Okcidentnila [[meningito]] (ONM) manifestiĝas per febro, kapdoloro kaj rigidiĝo de la nuko.
* Okcidentnila meningo-[[encefalito]] atakas kaj la cerbon kaj la [[meningo]]jn.
* Okcidentnila [[poliomjelito]] kaŭzas paralizajn simptomojn. Ĝi trafas malpli ol 1 de la malsanuloj.
== Transdono ==
Kiel menciite la viruso transdoniĝas precipe per kulo-pikoj. Kuloj povas transdoni ĝin inter diversaj specoj de varmsangaj bestoj, ekzemple birdoj kaj homoj, sed ankaŭ kelkaj [[reptilio]]j.
Teorie eblas infekto per transfuzo de sango inter homoj, sed neniu kazo tia estas konata.
== Historio ==
Kvankam ekzistas hipotezo, ke [[Aleksandro la Granda]] mortis pro okcidentnila febro, la unua dokumentita okazo estis en 1937 en la Okcident-Nila Subregiono de [[Ugando]]. De ĝi la viruso kaj la simptomaroj ricevis sian nomon.
En 1957 estis homaj infektiĝoj en [[Israelo]]; en 1960 oni trovis la viruson en ĉevaloj en [[Egiptio]] kaj [[Francio]]. Ekde 1996 ĝi disvastiĝas en sud-orienta Eŭropo.
En 1999 estis la unuaj infektiĝoj en la Amerikoj, en [[Novjorkio]]. Oni supozas, ke infektita kulo eskapis el israela aviadilo en Novjorko. Tial oni nun aplikas [[insekticido]]jn en la aviadilaj kargujoj.
== Geografia distribuado ==
Ĝis nun la viruso ekzistas en Afriko, kelkaj aziaj landoj, sud-orienta, suda kaj centra Eŭropo, Norda Ameriko kaj Aŭstralio.
== Kontraŭbatalo ==
Por kontraŭi la disvastigon de la viruso oni batalas kontraŭ la kuloj, kiuj portas ĝin. Krome en landoj, kiu ĝis nun estas seninfektaj, oni dum la inkubacia tempo ne akceptas [[sangodonaco]]jn de homoj, kiuj vojaĝis en infektitaj regionoj.
Kuracilo ĝis nun ne ekzistas, sed oni laboras pri [[antikorpo]], kiu sukcesas kontraŭbatali la viruson en musoj<ref>{{citaĵo el gazeto | aŭtoro=Thompson BS1, Moesker B, Smit JM, Wilschut J, Diamond MS, Fremont DH | titolo=A therapeutic antibody against west nile virus neutralizes infection by blocking fusion within endosomes | gazeto=PLoS Pathogens | jaro=2009 | monato=majo | url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2679195/ }}</ref>.
==Notoj==
| |||