Niĝero (rivero): Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 43:
[[File:Ravenna Cosmography 1889 Africa crop.jpg|thumb|right|Rekonstruo de la [[Ravena Kosmografio]] metita en [[Ptolemeo|ptolemean mapon]]. La Rivero Ger estas videbla ĉe fundo. Notu ke ĝi estas metita, sekvante Ptolemeo'n, kiel ĝuste sude de la tero de la [[Garamantoj]], en moderna [[Libio]], limigante la kontinenton al la tero de la centra Saharo norden.]]
[[File:1561 map of West Africa by Girolamo Ruscelli.JPG|thumb|right|Mapo de 1561 de Okcidentafriko de Girolamo Ruscelli, de itala traduko de Atlaso de [[Ptolemeo]] nome "La Geograpfia Di Claudio Tolomeo Alessandrino, Nouvamente Tradatta Di Greco in Italiano (La Geografio De Claudio Tolomeo Alessandrino, Denove Tradukita el la Greka en Italan)". La verkisto klopodis kongrui informojn kolektitajn de portugala komercistaro laŭ la marbordo kun la mondmapo de Ptolemeo. La alfluejoj de la [[Senegala Rivero]] kaj [[Rivero Gambio]] estas postulitaj por flui en lagon, kiu ankaŭ provizas la "Ger"/Niĝeron, kiu en victurno nutras la "Nilan Lagone" kaj la Nilan Riveron.]]
La origino de la nomo de la rivero restas neklara. Kio estas klara estas ke "Niĝero" estis nomo uzita en la mediteranea mondo de minimume la klasika epoko, kiam kono de la areo fare de eŭropanoj estis nur iomete pli bona ol [[fablo]]. Zorgema studado de klasikaj skribaĵoj pri la interno de la Saharo komenciĝas kun [[Ptolemeo]], kiu mencias du riverojn en la dezerto: la "Gir" kaj pli for sude, la "Ni-Gir".<ref name=meek1960>C. K. Meek, [http://www.jstor.org/stable/179702 The Niger and the Classics: The History of a Name]. The Journal of African History. Vol. 1, No. 1 (1960), pp. 1-17</ref><ref>{{Citation |last=Law |first=R. C. C. |year=1967 |title=The Garamantes and Trans-Saharan Enterprise in Classical Times |journal=The Journal of African History |volume=8 |issue=2 |pages=181–200 |url= |doi=10.1017/S0021853700007015 }}. Law singarde alligas kune la klasikajn fontojn pri tio, kaj klarigas la miksaĵon de triamanaj informoj kaj mitologio kio estis kutimaj en kaj la eŭropaj kaj la arabaj mondoj.</ref> La unua estis ekde loge identigita kiel la Ueda Ghir sur la nordokcidenta rando de la Tuat, laŭ la limoj de modernaj Maroko kaj Alĝerio.<ref name=meek1960 /><ref>Edward Herbert Bunbury, William H. Stahl. [http://books.google.com/books?id=MktN8xy48XcC A History of Ancient Geography Among the Greeks and Romans: From the Earliest Ages Till the Fall of the Roman Empire] J. Murray, London (1879) pp.626–627</ref> Tio verŝajne estintus tiom pri kio Ptolemeo havintus koherajn informojn. La Ni-Ger estis verŝajna konjekto, kvankam la nomo algluiĝis kiel tiu de rivero sude de la ''konata mondo'' el la Mediteranea Maro. [[Suetonio]] informas pri romianoj vojaĝantaj al la "Ger", kvankam en raportado la nomo de ajna rivero derivita el [[berbera lingvo]], en kiu "gher" signifas "akvofluo", konfuzo povis facile ekesti.<ref>{{harvnb|Thomson|1948|pp=258–259}}</ref> [[Plinio]] ligis tiujn du riverojn kiel unu longa akvofluo kiu fluis (tra lagoj kaj subteraj sekcioj) en Nilon,,<ref>{{harvnb|Thomson|1948|p=258}}</ref> nocio kiuj daŭris en la arabaj kaj eŭropaj mondoj - kaj plue oni aldonis la Senegalan Riveron kiel la "Ger" - ĝis la 19-a jarcento. La ligo al la Nila Rivero estis farita ne simple ĉar tio tiam estis konata kiel la granda rivero de "Aethiopia" (laŭ kiu termino ĉiuj teroj sude de la dezerto estis nomitaj fare de klasikaj verkistoj), sed ankaŭ ĉar Nilo inundis ĉiun someron. En Eŭropo kaj Sud-Okcidenta Azio, inundoj estas atendataj en la fonto, sekvante [[neĝfandado]]n. Klasikaj verkintoj klarigis la somerinundon kalkulante la tempon kiun ĝi prenis pri inundakvoj por prezenti proponon laŭ rivero, kaj kalkulante kiom longa Nilo estas laŭ la akvoj kiuj vojaĝus de montara sistemo en la fonto. Tamen la ciklo de Nilo estas influita per tropika pluvpadronoj anstataŭe de degela neĝo, karakterizaĵo malkonata al la klasika Mediteranea mondo.<ref>Law (1967) pp.182–4</ref> Tra la priskriboj fare de Leo Afrikano kaj eĉ de [[Ibn Batuta]] - malgraŭ lia vizito al la rivero - la mito liganta la Niĝeron al Nilo daŭris.
==Notoj==
| |||