Kiel registrite je 08:31, 21 okt. 2014 redakti Ludovica1 (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 2 163 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 17:22, 21 okt. 2014 redakti malfari Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 543 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: La termino '''ĉasteco''', laŭ la komuna percepto, referencas al la kondiĉo de tiu kiu elektas [[seksa abstino\|abstini]] de la [[amoro\|seksaj rilatoj]], ekzemple pro etikaj kaj religiaj motivoj kaj/aŭ filozofiaj. Pro senca kunlimeco, la vorto povas esti uzata por aludi al la kondiĉo de [[virgeco]], aŭ ankaŭ al la seksa abstino ĉu vola aŭ nevola (oni vidu ĉe [[zono de ĉasteco]] kaj ankaŭ kazoj pro nepra konduto ĉar temas pri santialoj, soleco, malakompano ktp.). Ĝi kuntrenas la rezignon al la uzo de la genereco por alia momento, kaze de geedziĝo, ĉu provizore aŭ laŭlonge de la tuta vivo pro celo al la superaj bonoj aŭ aliaj celoj. En okcidento la ĉasteco estis ofte konceptita en hipokritecaj socitavoloj kiel ilo por kontroli la virinan seksecon: la respekto de tiu principo estis postulita al virino “honesta”, dum al la viro estis, praktike, konsentite havi seksajn sperton kun virinoj de modesta deveno aŭ kun ~~prostituitnoj~~prostitutinoj. Hodiaŭ la konceptoj, kaj la kondutoj, multe ŝanĝiĝis, jen pro la enkonduko de medicinaj sistemoj kiuj malhelpas la koncipon jen ankaŭ pro la malpliiĝo de la ĉasteco taksata kiel virina valoro. == ~~Historio~~Historia skizo ==▼ ~~Hodiaŭ la konceptoj, kaj la kondutoj, multe ŝanĝiĝis, jen pro la enkonduko de medicinaj sistemoj kiuj malhelpas la koncipon jen ankaŭ pro la malpliiĝo de la ĉasteco taksata virina valoro.~~ La vorto “ĉasteco” devenas el la [[latina]] ''castitas'', abstrakta nomo koresponda al "castus" kun signifo de ''pura''. ▼ Antikajn tempojn la valoro de la ĉasteco pasadis, en [[Grekio]] kaj poste en la klasika mondo, tra la debato pri la ~~uzo~~uzado de la sekso kun infanoj: aparte [[Sokrato]] estis subtenanto de “ĉastaj” [[pederastio\|pederastaj rilatoj]] inter plenkreskuloj kaj infanoj; [[Platono]], kiu transdonis multajn tiutipajn instruaĵojn al la estontaj homoj, tiom insistis en tiuj “ĉastaj” (do ne karnaj, seksaj) rilatoj ke oni ~~devenigi~~devenigu la nocion de “"[[platona amo]]" kiel speciala tipo de ĉasteco. ▼ ▲== Historio skizo == ▲La vorto “ĉasteco” devenas el la latina ''castitas'', abstrakta nomo koresponda al "castus" kun signifo de ''pura''. Pro la diversaj malpermesoj pri tiuspecaj seksaj intimaj rilatoj en la [[Abrahama religio\|abrahamaj religioj]], ([[Judismo~~\|Hebreismo~~]], [[Kristanismo]] kaj [[Islamismo]] devenantaj el la mosea [[la Dekalogo\|Dekalogo]], la termino praktike etendiĝas al personoj de ĉiuj sociaj statoj en ĉiuj cirkonstancoj.▼ ▲Antikajn tempojn la valoro de la ĉasteco pasadis, en Grekio kaj poste en la klasika mondo, tra la debato pri la uzo de la sekso kun infanoj: aparte [[Sokrato]] estis subtenanto de “ĉastaj” [[pederastio\|pederastaj rilatoj]] inter plenkreskuloj kaj infanoj; [[Platono]], kiu transdonis multajn tiutipajn instruaĵojn al la estontaj homoj, tiom insistis en tiuj “ĉastaj” (do ne karnaj) rilatoj ke oni devenigi la nocion de “[[platona amo]] kiel speciala tipo de ĉasteco. ▲Pro la diversaj malpermesoj pri tiuspecaj seksaj intimaj rilatoj en la [[Abrahama religio\|abrahamaj religioj]], ([[Judismo\|Hebreismo]], [[Kristanismo]] kaj [[Islamismo]] devenantaj el la mosea [[la Dekalogo\|Dekalogo]], la termino praktike etendiĝas al personoj de ĉiuj sociaj statoj en ĉiuj cirkonstancoj. == Ĉasteco en la religioj == === Ĉasteco kiel virto === Tradicie seksaj agoj estis ~~malpermesita~~malpermesitaj ekstere de la geedziĝo flanke de ~~judo~~jud-kristanismo kaj islamismo, kaj juĝataj [[peko\|pekaj]]. Inter la agoj tradicie juĝataj kontraŭaj al la ĉasteco, kun malsamecoj inter la diversaj kredoj, oni povas citi ekzemple: [[Sinmasturbado]], ĝuado de [[Pornografio\|pornografiaj]] verkoj, [[koito]] [[menstruo\|dummenstruaj periodoj]], ~~buŝsekxo~~[[midzo]], ~~anussekxo~~[[Anusa seksumado\|anussekso]], [[adulto]], [[fornikado]] kaj aliaj agoj taksataj [[volupto\|voluptamaj]], kaj tiel plu ĝis puni kiel krimon la [[stupro]]n. La malpermeso pri iuj el tiuj agoj troveblas rekte en la tekstoj de la [[Biblio]] kaj [[Korano]], aliaj kiel la malpermeso pri la artefarita [[Kontraŭkoncipilo\|kontraŭcipo]], estas derivaĵoj el la tradicio kaj, fakte, ili ne estas same jŭĝataj ĉe la diversaj kristanaj konfesioj. === Ĉasteco dum fianĉiĝa periodo === Diversaj protestantaj konfesioj (kun diversaj esceptoj), la eklezioj katolika kaj ortodoksa malaprobas ĉiujn seksrilatojn antaŭgeedzigajn. La motivo rezidas en la opinio ke la seksa rilatoj postulas ligilon ~~definitivan~~definitive esprimitan, en kristana lingvaĵo, “esti unu karno”. Konsiderinte, tamen, la kutima tro longa fianĉiĝa periodo, iuj kristanaj teologoj proponis eblajn esceptojn, sed tio estis kondamnita de la [[Kongregacio por la doktrino de la kredo]]. <!--En la Katolika eklezio estas ĝenerale malpermesata ankaŭ la [[petingo]]KIO ESTAS TIO? NE-PIVA VORTO.-->▼ ▲En la Katolika eklezio estas ĝenerale malpermesata ankaŭ la [[petingo]]. === Ĉasteco en geedziĝo === La seksa intimeco inter la geedzoj ene de la geedziĝo estas ĝenerale konsiderata ''ĉasta'' ĉe ĉiuj kristanaj konfesioj, kvankam kun distingoj. Tre ofte oni konsideras ĝin malĉasta se ne celas nur la koncipiĝon kaj serĉas ankaŭe aŭ anstataŭe la simpan plezuron. === Seksa abstino === La ''[[virgeco]]'', konsiderata kiel ~~fzika~~fizika stato estis ofte juĝata postulo por iuj religiaj ~~cerimonioj~~ceremonioj, aparte por [[sacerdoto]]j kaj sacerdotinoj: [[vestalo]]j en Romo estis devigataj ĝis al la ĝoaĝo de 40 ~~jaro~~jaroj virgece servi al Templo. La [[senedzeco]] (aŭ ''konsekro al la virgeco'' estas kutime referencata al la [[klerikaro]] de iuj kristanaj konfesioj aŭ al [[instituto de konsekrita vivo\|institutoj de konsekrita vivo]], estas voto per kiu la votanto promesas vivi sen seksaj ĝuadoj ene kaj ekstere de geedziĝo. La voto de ĉasteco povas esti evangelia konsilo ankaŭ por la laikoj. == Bibliografio == === Kristanaj vidpuntoj === * [http://www.sapere.it/tca/MainApp?srvc=vr&url=/7/cr/173_1 Castità] Voce dell'Enciclopedia del cristianesimo (De Agostini) * [http://www.vatican.va/archive/catechism_it/p3s2c2a6_it.htm Il sesto comandamento] Dal Catechismo della [[Chiesa cattolica]] (III.2. I) * [http://christuscastitas.altervista.org/ Castità] La Castità nel S. Scritture e nel Magistero della Chiesa Cattolica * {{en}} [http://www.newadvent.org/cathen/03637d.htm Chastity] Dalla [[Catholic Encyclopedia]] * {{en}} [http://www.passtheword.org/SHAKER-MANUSCRIPTS/Abstinence/shaker-abst-x1.htm A Virgin Life] Dagli scritti dal gruppo protestante puritano degli [[Shaker]] relativa all'astinenza sessuale ed alla negazione di sé === Islamaj vidpunktoj === Linio 54 ⟶ 51: [[Kategorio:Religiaj konceptoj]] [[Kategorio:Virtoj]] [[Kategorio:Evangeliaj ~~konsikoj~~konsiloj]]

Ĉasteco: Malsamoj inter versioj