Mohandas Karamchand Gandhi: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
mi ne komprenas, kial "esperante" estas pli bona ol "en Esperanto", sed se jes, tiam ĝi estu minuskla
e "esperant-e" similas al "esper-ant-e" kaj tial estas prefere uzata majuskle; sekcioj
Linio 9:
|Loko de morto = [[Nov-Delhio]], [[Barato]]
}}
'''Mohandas Karamchand Gandhi''' ([{{IFA|moːhənd̪aːs kərəmtʃənd̪ gaːnd̪ʱiː}}], [[Guĝarata lingvo|guĝarate]] ''મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી'', [[Hinda lingvo|hindie]] ''मोहनदास करमचन्द गांधी'', esperanteEsperante '''Mahatmo Gandhio''') naskiĝis la [[2-an de oktobro]] [[1869]] en Porbandar, en okcidenta [[Barato]]. Lia patro estis ĉefministro de la reĝlando de Raĝkot, kaj lia patrino estis profunde religiema, adoranto de [[Viŝnuo]]. Gandhi edziĝis 13-jaraĝa. Post baza edukado, oni decidis sendi lin al [[Britio]] por iĝi advokato. Li revenis al Barato en [[1891]], en la sekva jaro iris al la [[Sud-Afriko|sud-afrika]] provinco [[Natal]], por reprezenti baratan firmaon. Tie li renkontis fortajn [[raso|rasajn]] antaŭjuĝojn, sed fariĝis fama advokato. Tuj post sia projektita reveno al Barato li eksciis pri propono de provinca [[leĝo]], kiu forprenis de hindoj la rajton voĉdoni. Gandhi fondis la [[Barata Nacia Kongreso|Baratan Kongreson]] por defendi la rajtojn de baratdevenuloj en Natal. Kiam li revenis al Sud-Afriko en [[1897]] post rapida vojaĝo al Barato por alpreni sian edzinon, oni provis mortigi lin en haveno. Li apogis la britojn dum la [[Britia-bura Milito|Bura Milito]], organizante hindan flegistan servon. Gandhi restis 20 jarojn en Sud-Afriko.
 
Li kreis la "[[Civila malobeo|civilan malobeon]]", kiam en septembro [[1906]] la registaro de provinco [[Transvalo]] volis registri la tutan baratdevenan popolaron. Baratdevenuloj faris protestan renkontiĝon en Imperia Teatro de [[Johanesburgo]] kaj minacis reagi perforte kontraŭ la maljusta ordono. Gandhi konsilis ilin simple ne registriĝi, kaj, kvankam estis [[hinduismo|hinduoj]] kaj [[islamo|islamanoj]], rekoni adori la saman Dion. Post unu semajno da malobeo oni maldevigis al la aziaj virinoj la registron. Kiam la transvala registaro finfine aplikis la "Leĝon pri Aziana Registro" en [[1907]], Gandhi kaj multaj baratdevenuloj estis arestitaj. Estis entute arestitaj 2.500 baratdevenuloj, kaj 6.000 forlasis Transvaal-on, kie loĝis 13.000 da ili. Dum la ses monatoj, en kiuj li restis arestita, Gandhi legis la verkon "Civila Malobeo" de [[Henry David Thoreau|Thoreau]], kiu donis al li teorian bazon por liaj politikaj agoj. Liberiĝinte, Gandhi kreis agrikulturajn komunumojn.
Linio 348:
 
=== Citaĵoj ===
{{Wikiquote}}
{{citaĵo|Ne estas vojo al [[paco]]. Paco estas la vojo.|Gandhi}}
 
Linio 368 ⟶ 367:
* ''M. K. Gandhi à l'œuvre. Suite de sa vie écrite par lui-même'', eldono preparita de Charlie Andrews, tradukita de A. Bernard, Rieder, 1934.
* ''Zionism and Antisemitism.'' ''[http://books.google.com/books?id=XpWO-GoOhVEC&pg=PR13&lpg=PR11&dq=The+Gandhi+Reader:+A+Sourcebook+of+His+Life+and+Writings&sig=mu7B1to2ve7qqIYNmXQMd5jifsY The Gandhi Reader: A Sourcebook of His Life and Writings.]'' Homer Jack (ed.) Grove Press, New York: 1956.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Senperforto]]
* [[Satyagraha]]
* [[Sonia Gandhi]]
 
== Pri Gandhi en Esperanto ==
Linio 388 ⟶ 382:
== Referencoj ==
{{Referencoj|2}}
 
== Vidu ankaŭ ==
| {{Portalo Hinduismo}}
| {{Projekto vizaĝoj}}
* [[Senperforto]]
* [[Satyagraha]]
* [[Sonia Gandhi]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
| {{Projektoj|commonscatwikiquote=Mohandas K.Karamchand Gandhi|wikiquote={{PAGENAME}}}}
{| style="float:right;"
|-
| {{Portalo Hinduismo}}
| {{Projekto vizaĝoj}}
| {{Projektoj|commonscat=Mohandas K. Gandhi|wikiquote={{PAGENAME}}}}
|}
* [http://agrao.50webs.com/gandhi/eksperimentoj/enhavoj.htm Aŭtobiografio de Gandhi (esperante)]
* [http://agrao.50webs.com/gandhi/gandhi_pri_edukado.htm Pri la neceso uzi la gepatran lingvon en edukado]