Vikipedio

Henriko la 3-a (Sankta Romia Imperio): Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
eNeniu resumo de redakto
ŝablono: sinsekvo, informkesto reganto; poluretoj
Linio 1:
{{Informkesto reganto
{| style="border:2px solid #E3B707; background: #FFFCEF; margin:0 0 0.5em 1em; border-collapse:collapse; float:right;clear:right; width:300px; text-align:left; font-size:95%;" border="1" cellpadding="2"
|nomo = Henriko la 3-a
|-
|titolo = Imperiestro de la [[Sankta Romia Imperio]]
|colspan="2" style="background: #F3E299; font-size:120%" align="center" |IMPERIESTROJ DE LA SANKTA ROMIA IMPERIO
|dosiero = Heinrich_III._(HRR)_Miniatur.jpg
|-
|colspan="2"priskribo de dosiero align="center"|''“[[ Henriko la 3-a]]”'' (miniaturo de 1040)
|regado = de [[1046]] ĝis [[1056]]
|-
|kronado =
|[[Dosiero:Heinrich_III._(HRR)_Miniatur.jpg|300px|]]
 
|-
|devena nomo =
|Henriko la 3-a de la Sankta Romia Imperio
|dosiero de blazono =
|-
|grandeco de dosiero de blazono = 120px
|sekso = '''vira'''
 
|-
|naskiĝodatoceteraj titoloj = '''28-aReĝo de oktobrola romanoj (ekde [[10171039]]''')
 
|-
|dato de naskiĝo = 28-a de oktobro [[1017]]
|naskiĝoloko =
|loko de naskiĝo =
|-
|mortodatodato de morto = '''5-a de oktobro [[1056]]'''
|loko de morto = [[Harz|Bodfeld]]
|-
|loko de sepulto =
|mortoloko = '''[[Harz|Bodfeld]]'''
 
|-
|patroantaŭulo = '''[[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a''']]
|regento =
|-
|sekvanto = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
|patrino = '''[[Gisela de Ŝvaboj]]'''
|edzino = 1. Gunilda de [[Danio]]<br/>2. Agnesa de [[Poitou]]
|-
|idaro =
|antaŭulo = '''[[Konrado la 2-a de la Sankta Romia Imperio]]'''
|dinastio = [[Salioj]]
|-
|motto =
|posteulo = '''[[Henriko la 4-a de la Sankta Romia Imperio]]'''
|patro = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
|-
|patrino = Gisela de Ŝvabio
|apartaĵo = '''Papo [[Klemento la 2-a]] rajtigis ke li estu la unua indikanto de la oficiala kandidato al papado'''
 
|-
| titolo0 = Reĝo de Italio
|FineIncipit = '''li estis [[Rex Romanorum]] (reĝo de la romianoj) ekde [[1039]] ĝis [[1056]], kaj ekde [[1046]] imperiestro de la [[Sankta Romia Imperio]]}}
| regado0 = [[1038]]–[[1056]]
|}
'''Henriko | laantaŭulo0 3-a'''= estis imperiestro de[[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio.)|Konrado la 2-a]]
| sekvanto0 = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
 
| titolo1 = Reĝo de Burgonjo
| regado1 = [[1038]]–[[1056]]
| antaŭulo1 = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
| sekvanto1 = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
}}
'''Henriko la 3-a''' (1017 - 1056) estis imperiestro de la Sankta Romia Imperio.
 
== Biografio ==
'''Henriko la 3-a de la Sankta Romia Imperio''', el la dinastio [[Salfranka leĝoSalioj|Salia dinastio]], naskiĝis en [[1017]], filo de [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]] kaj de [[Ŝvaboj|Gisela elde Ŝvaboj[[Ŝvabio]]. De [[1027]] ĝis [[1042]] li estis duko de [[Bavario]]., de [[1038]] ĝis [[1045]] duko de [[ŜvabojŜvabio]]. La 14-an de aprilo 1028, en [[Aachen]], lia patro lin kronigis ''rex romanorum'', [[1038]] li proklamiĝis reĝo de [[Burgonjo]], kaj la postan jaron li posteulispostsekvis sian patron en la imperia trono. En [[1041]] li submetis [[Bohemio]]n, kaj obeigis al la imperia aŭtoritato la regnon de [[Hungario]] post la batalo de Mansô (1044). <ref> Kie Henriko nuligis la hungaran armeon. Lia konduto post la batalo rivelas lian karakteron kune kun la «spiriton» de la tempo. Li celebris sian venkon per granda festo sur kampo de la batalo kie li prezentiĝis nudpiede, li surgenuiĝis antaŭ relikvo de la Sankta Kruco kaj ekkantis la «[[Kyrie|Kyrie Eleison]]» (Sinjoro kompatu nin). Poste li anoncis la perdononpardonon por ĉiuj siaj malamikoj kaj invitis siajn armeanojn la samon fari.</ref> Li regis la dukatonduklandon de [[Karintio]] ĝis [[1047]].
[[Dosiero:Chronicon Pictum P053 Péter és III Henrik.JPG|left|200px|thumb|Henriko la 3-a remetas Petron sur la trono de Hungario.]]
 
Henriko geedziĝis du fojojn. La unua edzino estis Gunilda el [[Danio]], kiu mortis pro malario en [[1038]], kaj estis entombigita en la monaĥejo de [[Limburgo]]. laLa 20an20-an de novembro de [[1043]] li edzinigis al si Agnesan de [[Poitou]], el kiu naskiĝis ses gefiloj. Agneta nutris kontaktojn kun la [[Monaĥismo|monaĥa]] movado de [[Kluny]]. Ŝi daŭrigis puŝi por la reformo, inspirita de tiu monaĥaro, de la eklezio ankaŭ post la morto de sia edzo.
[[Dosiero:Heinrich III und Agnes Speyer.jpg|thumb|200px||right|Henriko la 3-a kaj Agneta de Poitou, unu dekstre la alianalia maldekstre de la [[Virgulino]]]]
 
En [[1046]], okaze de la koncilio de [[Sutri]] de li volita, kun la apogo de la [[Klunia monaĥa kongregacio]] adherante al ties celo kaj programo de reformo de la Eklezio, li iris al Italio por esti kronita imperiestro kaj por solvi la gravan krizon de la papado, originita de la elektado de tri samtempaj papoj: [[Benedikto la 9-a]], [[Gregorio la 6-a]] kaj [[Silvestro la 3-a]], po elektita pro influo de Patriciaj familioj. Sekve li kandidatigis kaj sukcesis elektigi papo la episkopon de [[Bambergo]], Sutigeron klunian monaĥon, kiu estis entronigita en Romo la kristnaskan tagon de [[1046]], kun la nomo de [[Klemento la 2-a]].
 
La saman tagon kaj per mane de la sama papo, Henriko, fine, estis kronita imperiestro de la Sankta Romia Imperio: la papo al li asignis la rajton (diritan ''[[principatus in electione papae]]'', nome “rajto de la imperiestro indiki, antaŭ ĉiuj, la kandidaton al la papa digneco”).<ref>Tiu prerogativo kreskigis la forton de la imperia influo en la elektado de la papo. La [[Unua Laterana Koncilio]] de 1059 reformos la sistemon de la elektado de la papo, pri ĝi ekskluzive taskante nur la kardinalojn kaj garantiante al la imperiestro nur la formajn honoron kaj riverencon".</ref> Li tiam decidis iri Suditalion por reguligi la imperiajn rajtojn sur tiuj kiuj estis la [[dukatojduklandoj lombardojlombardiaj]] kaj studi kaj atingi akordon kun la [[Normanoj]].<ref>Vidu ''enciclopedia Trecani'' ĉe la koncerna voĉo.</ref> Li certe inspiris, se ne kunlaboris en la pretigo de papa dokumento per ke estu frapita per ekskomuniko kiuj ajn akiru ekleziajn oficojn pere de [[simonio]].<ref>Jean Chélini, Histoire religieuse de l'Occident médiéval, Hachette 1991, p. 252.</ref>
 
Dum sia vizito, en [[1048]], al la monaĥejo de [[Reichenau]] Henriko ekinstalis porŝatajn rilatojn kun [[Hermano Kontrakto]].<ref>Kontrakto el latina “contractus - contrahere” pro tio ke li estis lama aŭ trafita de simila korpa difekto.</ref> Tiu ĉi, la saman tagon, himne celebris Henrikon la 3-an imperiestron de la Sankta Romia Imperio.
Linio 51 ⟶ 59:
Lia elstara distingo estas ankaŭ ke li ĉie, malgraŭ liaj militoj, favoris la [[Dia Armistico|Dian armisticon]] nome militĉeso de Dio aŭ Paco de Dio.
 
Lia filo [[Henriko la 4-a de la (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]] lin posteulispostsekvis en la trono de Germanio aĝanta apenaŭ ses jarojn. Lia filino Judita Maria edzigis [[Salomono la 1-a (Hungario)|Salomonon de Hungario]], kaj, post ties morto, [[Ladislao Herman (Pollando)|Ladislaon Herman de Pollando]].
 
Henriko estas entombigita en la [[katedralo]] de [[Speyer]], dum lia koro konserviĝas en la imperia palaco de Goslar.
Linio 58 ⟶ 66:
<references/>
[[Dosiero:Heinrich III Monogram.jpg|thumb|right|Monogramo de Henriko la 3-a]]
 
{{sinsekvo
| titolo = Romia-germana reĝo de la [[Sankta Romia Imperio]]
| dosiero = Armoiries moderne Saint-Empire bicéphale.svg
| periodo = [[1039]]–[[1056]]<br />ekde [[1046]] imperiestro
| antaŭ = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
| post = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
}}
{{sinsekvo
| titolo = Reĝo de [[Reĝlando Burgonjo|Burgonjo]]
| dosiero = Blank.png
| periodo = [[1038]]–[[1056]]
| antaŭ = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
| post = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
}}
{{sinsekvo
| titolo = Reĝo de Italio
| dosiero = Blank.png
| periodo = [[1038]]–[[1056]]
| antaŭ = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
| post = [[Henriko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 4-a]]
}}
{{sinsekvo
| titolo = [[Duko]] de [[Bavario]]
| dosiero = Bavaria_Arms.svg
| periodo = [[1027]]–[[1042]]
| antaŭ = [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]]
| post = [[Henriko la 7-a (Bavario)|Henriko la 7-a]]
| periodo2 = [[1047]]–[[1049]]
| antaŭ2 = [[Henriko la 7-a (Bavario)|Henriko la 7-a]]
| post2 = [[Konrado la 1-a (Bavario)|Konrado la 1-a]]
}}
{{sinsekvo
| titolo = Duko de Ŝvabio
| dosiero = Hohenstaufen family arms.svg
| periodo = [[1038]]–[[1045]]
| antaŭ = [[Hermano la 4-a (Ŝvabio)|Hermano la 4-a]]
| post = [[Otto la 2-a (Ŝvabio)|Otto la 2-a]]
}}
{{sinsekvo
| titolo = Duko de [[Karintio]]<br/>Margrafo de Verona
| dosiero = Kaernten shield CoA.svg
| periodo = [[1039]]–[[1047]]
| antaŭ = [[Konrado la 2-a (Karintio)|Konrado la 2-a]]
| post = [[Velfo la 3-a]]
}}
 
== Fontoj ==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Henriko_la_3-a_(Sankta_Romia_Imperio)"