Porko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 32:
==Aspekto==
[[File:Domestic pig skull.jpeg|thumb|Kranio de Porko]]
La hejma porko tipe havas grandajn kapojn, kun longa muzelo kiu estas plifortigita per speciala antaŭnaza osto kaj disko de [[kartilago]] ĉe la pinto.<ref name="ADW Sus scrofa">[http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Sus_scrofa.html ADW: Sus scrofa: Information]</ref> La muzelo estas uzata de la porko por elfosi engrunde por serĉi manĝon, kaj estas tre sensiva sentorgano. La [[dento|dentara formulo]] de plenkreskaj porkoj estas {{DentalFormula|upper=3.1.4.3|lower=/3.1.4.3}}, kio havigas totalon de 44 [[dento]]j. La malantaŭa dento estas adaptita al muelado. Ĉe maskloj la kaninaj dentoj povas formi [[tuskodentego]]jn, kiuj kreskas kontinue kaj estas akrigitaj per konstanta raspado de unu kontraŭ alia.<ref name="ADW Sus scrofa"/>
 
Estas kvar fingroj kun [[hufo]]j ĉe ĉiu piedo, kun la du pli grandaj centraj fingroj eltenantaj plej el la pezo, dum ankaŭ la aliaj du eskteraj estas uzataj sur milda grundo.<ref>[http://www.gunnersden.com/index.htm.shooting-hunting-hogs.html Feral Pig / Hog / Pig / Wild Boar Hunting]</ref>
Linio 38:
Plej aldomigitaj porkoj havas malabundan hararon kovrantan ties haŭton, kvankam oni bredas ankaŭ lankovritan rason [[Mangalico]].<ref>[http://www.malverngazette.co.uk/mostpopular.var.1476623.mostviewed.royal_visit_delights_at_the_three_counties_show.php Royal visit delights at the Three Counties Show.]</ref>
 
[[File:Pigs, Chilton Foliat - geograph.org.uk - 987903.jpg|thumb|maldekstre|200px270px|Porka ruliĝado en koto]]
Porkoj havas kaj apokrinajn kaj ekrinajn [[ŝvitoglando]]jn, kvankam tiuj lastaj ŝajnas limigitaj al la areoj de la muzelo kaj de la dorsa nazo.<ref name="Sumena et al., (2010)">Sumena, K.B., Lucy, K.M., Chungath, J.J., Ashok, N. kaj Harshan, K.R., (2010). Regional histology of the subcutaneous tissue and the sweat glands of large white Yorkshire pigs. Tamilnadu Journal of Veterinary and Animal Sciences, 6(3): 128-135 [http://www.tanuvas.tn.nic.in/tnjvas/vol6(3)/128-135.pdf]</ref> Porkoj, tamen, kiel aliaj "senharaj" mamuloj (ekz. elefantoj, rinoceroj, kaj kampo-ratoj), ne uzaa termajn ŝvitoglandojn por refreŝiĝi.<ref name="Folk and Semken, (1991)">Folk, G.E. and Semken, H.A., (1991). The evolution of sweat glands. International Journal of Biometeorology, 35: 180-186</ref> Porkoj estas ankaŭ malpli kapablaj ol multaj aliaj mamuloj por forigi varmon el la malsekaj [[mukozo]]j de la buŝo pere de anhelado. Ties termoneŭtrala zono estas 16 al 22&nbsp;°C.<ref>[http://www.abc.net.au/science/articles/2008/04/22/2223974.htm Sweat like a pig?]</ref> Je pli altaj temperaturoj, porkoj perdas varmon danke al ruliĝado en la koto aŭ akvo; tamen oni sugestis ankaŭ ke tiu ruliĝado en la koto povus utili ankaŭ por aliaj celoj, kiaj protekto el sunbruligo, kontrolo el [[Parazito|ekto-parazitoj]], kaj odor-markado.<ref name="Bracke, (2011)">Bracke, M.B.M., (2011). Review of wallowing in pigs: Description of the behaviour and its motivational basis. Applied Animal Behaviour Science, 132(1): 1-13</ref> Tiu konduto estas komuna al parenca apro, kiu krome kutimas poste gratiĝi kontraŭ plej aspraj arboŝeloj, ekzemple el anzinoj aŭ aliaj kverkoj, aŭ eĉ kontraŭ rokoj.
 
==Taksonomio==
La hejma porko estas plej ofte konsiderta [[subspecio]] de [[apro]], kii ricevis la nomon ''Sus scrofa'' de [[Carl Linnaeus]] en 1758; sekve de tio, la formala nomo de la aldomigita porko estas ''Sus scrofa domesticus''.<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?name=Sus+scrofa+domestica National Center for Biotechnology Information data page]</ref><ref name="gentry">{{cite journal|author=Anthea Gentry, Juliet Clutton-Brock, & Colin P. Groves|year=2004|title=The naming of wild animal species and their domestic derivatives|journal=Journal of Archaeological Science|volume=31|issue=5|pages=645&ndash;651|doi=10.1016/j.jas.2003.10.006|url=http://arts.anu.edu.au/grovco/J%20Arch%20Sci.pdf}}</ref> Tamen, en 1777, [[Johann Christian Polycarp Erxleben]] klasigis la hejman porkon kiel [[specio]] separata el la apro. Li donis al ĝi la nomon ''Sus domesticus'', kiu estas ankoraŭ uzata de kelkaj taksonomistoj.<ref>Corbet kaj Hill (1992), aludis al ĝi en MSW3 id=14200054</ref><ref name="gentry2">{{cite journal|author= Anthea Gentry, Juliet Clutton-Brock, & Colin P. Groves|year=1996|title=Proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|journal=Bulletin of Zoological Nomenclature|volume=53|pages=28&ndash;37|url=http://biostor.org/cache/pdf/67/bc/62/67bc62b581bd1e69e143ba23a7cbc068.pdf}}</ref>
 
== Diversaĵoj ==