Handikapo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
La malkapabvlo ne estas malsano....
Specoj
Linio 2:
'''Malkapablo''' (ankaŭ '''handikapo''' aŭ '''alikapableco''') estas kondiĉo de homoj kaj bestoj, kiuj havas ian fizikan aŭ mensan, psikosocialan difekton kiu malhelpas iajn normajn agadojn, aŭ plenan, efektivan kaj ekvalan agadon kun aliaj personoj. Tiel, oni povas suferi pro fizika malkapablo, sensa malkapablo, pensa malkapablo, inteleĝenteca malkapablo, mensa malsano, kaj variaj [[malsano]]j. Pri homaj rajtoj de homoj kun malkapablo, [[Konvencio pri la rajtoj de handikapitoj]] estas adoptata la 13-an de decembro 2006.
 
La malkapablo ne estas malsano. Ofte ĝia kaŭzo estas malsano, do oni ofte nomas tiun malsanon malkapablo. Ankaŭ en bataloj aŭ akcidentoj povas oni malkapabligi. Neniu estas sekurigita pri lia kapableco. La malkapablo estas relativa; la interago de la kondiĉo kaj la medio determinas ĝin. Ne estas internacia kunsento, kiuj kondiĉoj estas malkapabloj.
 
== Specoj de malkapabloj ==
Ne estas internacia kunsento, kiuj kondiĉoj estas malkapabloj. Tamen oni plimulte konsideras tiujn:
* Fizikaj malkapabloj
*:* Sensaj: [[surdeco]], [[blindeco]]
::*Vidmalkapablo: [[blindeco]] kaj [[parte vida malkapablo]]
** Muskolaj: [[paralizo]], [[amputo]], [[bifida spino]], [[muteco]], [[muskulopatio]]
::** KronikajAŭdmalkapablo: [[epilepsiosurdeco]], kaj [[mukogluozomalfacila aŭdo]]
:* Muskolaj:
::** MuskolajMovmalkapablo: [[paralizo]], [[amputo]], [[bifida spino]], [[muteco]],kaj [[muskulopatio]]
::*Parolmalkapablo: [[muteco]], [[mutismo]], [[balbutado]], [[dizartrio]] kaj [[afonio]]
:* Kronikaj: [[epilepsio]], [[mukogluozo]]
* Mensaj malkapabloj
*:* [[aŭtismo]], [[misleksiodisleksio]], [[skizofrenio]], [[deprimo]]
:* [[Intelekta malkapablo]]j
 
Ofte la surduloj kaj bene funkcionalantaj aŭtistoj eldiras, ke ili ne sentas sin malkapablaj malgraŭ de ilia komunikaciaj problemoj. La surduloj definias sin kiel lingva malplimulto.
 
{{projektoj|commonscat=Disabled people}}