Emil Orlik: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto unuecigis titolon de lastaj sekcioj; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
[[dosieroDosiero:Emil Orlik self portrait.jpeg|eta|rekta|Memportreto el la 1920-aj jaroj]]
[[dosieroDosiero:Emil Orlik 1932.jpg|eta|rekta|Emil Orlik]]
[[dosieroDosiero:DBP 1994 1736 Hans Pfitzner.jpg|eta|rekta|[[Hans Pfitzner]]: germana poŝtmarko el 1994 laŭ portretodesegnaĵo de Orlik]]
'''Emil Orlik''', ĝusta ĉeha skribmaniero ''Emil Orlík'', (naskiĝinta la [[21-an de julio]] [[1870]] en [[Prago]]; mortinta la [[28-an de septembro]] [[1932]] en [[Berlino]]) estis [[Bohemujo|bohema]] [[pentrado|pentristo]], [[grafikisto]], [[fotografiisto]] kaj arto-[[metiisto]].
== Vivo ==
Linio 9:
== Verkaro ==
Orlik verkis precipe kiel desegnisto kaj grafikisto (akvafortoj kaj lignogravuraĵoj). Liaj motivoj ampleksas portretojn de elstaraj samtempuloj, i.a. de [[Henrik Ibsen]], Bernhard Pankok, [[Gustav Mahler]], [[Hermann Bahr]], [[Max Klinger]], [[Rainer Maria Rilke]], kiun li konis ekde 1896 el Prago, kaj [[Jakob Wassermann]]. "La temaro de liaj verkoj radikas en la etburĝa kaj kampara medio de liaj respektivaj restadejoj ... Per tio ankaŭ la temocikloj en la verko de Orlik ... estas skizitaj: la popolarto, la kampara vivo, la monduma, la grandurbo kaj ĝiaj loĝantoj, la ekzota, la foraj landoj de Oriento kaj de Orientazio."<ref>Emil Orlik. Zeichnungen und Druckgraphik von 1889-1932, Munkeno 1972, p. 33</ref>
[[dosieroDosiero:Die Weber 1897 by Emil Orlik.jpeg|eta|Afiŝo de Emil Orlik pri la dramo ''Die Weber'' de [[Gerhart Hauptmann]]]]
Orlik konceptis laŭ mendo de la [[kolonjo|kolonja]] ĉokoladofabrikanto Ludwig Stollwerck kolektobildojn por Stollwerck-Kolektalbumoj, i.a. la serio „Rinderbilder“ [Bovobildoj] por la Stollwerck-Kolektalbumo N-ro 5 el 1902.<ref>Lorenz, Detlef: Reklamekunst um 1900. Künstlerlexikon für Sammelbilder, Reimer-Verlag, 2000.</ref> De 1917 ĝis 1918 Orlik estis okupita dum la Konferenco de [[traktato de Brest-Litovsk|Brest-Litovsk]] kiel gazetara desegnisto.
En la berlina periodo de Orlik ekestis i.a. portretoj de Ernst Barlach, Lovis Corinth, [[Otto Dix]], [[Käthe Kollwitz]], Max Slevogt, [[Franz Werfel]], [[Rudolf Steiner]], [[Thomas Mann]], [[Albert Einstein]], [[Franz Marc]] kaj [[Alfred Döblin]]. Kunlabore kun Max Reinhardt li verkis por ties enscenigoj konceptojn por scenaranĝoj kaj kostumoj.
 
Kiel aldonaĵoj la artorevuo ''Pan'' publikigis en 1897 malgrandajn akvafortojn de Orlik, inter ili etformata akvaforto de la afiŝo ''Die Weber'' [La teksistoj] pri la samnoma sociodramo de [[Gerhart Hauptmann]]. En letero de la 13-a septembro 1897 al la poeto li referencis la reproduktaĵon de la afiŝo en ĉi tiu revuo, kiu validas kiel „fundamenta ŝtono de la germana socia afiŝo“<ref> Eugen Otto (eldoninto): Emil Orlik. Leben und Werk 1870 bis 1932. Prago, Vieno, Berlino. Christian Brandstätter Verlag, Vieno 1997, p. 146.</ref> Ekde 1897 ĝis 1901 la munkena kultura revuo ''Die Jugend'' ree kaj ree uzis grafikaĵojn kaj bildojn de Orlik.
== Japanismo ==
Post sia uunua vojaĝo al [[Japanujo]] en 1900/01 Orlik kreis verkojn inspiritajn de japana kolora [[lignogravurado]]. Oni nombras lin do al la artistoj de la [[japanismo]]. Orlik ankaŭ vojaĝis al [[Ĉinujo]], [[Rusujo]] kaj [[Egiptujo]].
Linio 27:
 
== Literaturo ==
[[dosieroDosiero:Emil Orlik Exlibris.jpg|eta|rekta|[[Ekslibriso]] de Orlik]]
* Uwe Carstens: ''Emil Orlik'', en: ''Tönnies-Forum'', 16-a jarkolekto, 2007, kajero 2
* Heinrich Scheffer: ''Die Exlibris des Emil Orlik'', Wiesbaden: Verlag Claus Wittal 1992, ISBN 3-922835-23-6
Linio 33:
* Birgit Ahrens: ''‚Denn die Bühne ist der Spiegel der Zeit‘. Emil Orlik (1870-1932) und das Theater'', Kiel: Verlag Ludwig 2001, ISBN 3-933598-19-2
* Eugen Otto: ''Emil Orlik. Leben und Werk 1870 bis 1932''. Christian Brandstätter Verlag, Vieno, 1997
* Siegfried Salzmann: Emil Orlik (1870-1932) zum 100. Geburtstag. Ekspozicia katalogo de Wilhelm-Lehmbruck-Muzeo de la urbo Duisburg, 6-an de novembro ĝis 6-a de decembro 1970, Duisburg 1970
* Franz Matsche (eldoninto): Emil Orlik. Zeichnungen und Druckgraphik von 1889-1932. Katalogo pri ekspozicio en la Urba Artmuzeo je Bonn, 14-an de novembro 1972 ĝis 7-an de januaro 1973 kaj de Vilao Stuck, Munkeno, 8-an de marto 1973 ĝis 6-an de majo 1973, Passau 1972
* Emil Orlik. Maler, Zeichner und Graphiker. Katalogo pri ekspozicio 15-an de marto ĝis 30-an de aprilo 1974 en la galerio de Abercron Köln, Kolonjo 1974
* Julia Cremer:'' Wiedergefunden: Emil Orliks Wandbild aus Oskar Loerkes Gartenlaube in Berlin-Frohnau''. En: Jahrbuch der deutschen Schillergesellschaft. 53. Jahrgang 2009, Wallstein Verlag, Göttingen 2009, pj. 276-291. ISBN 978-3-8353-0524-3
Linio 40:
* Stiftung Kunstforum Ostdeutsche Galerie (eldoninto): ''Zwischen Japan und Amerika. Emil Orlik – Ein Künstler der Jahrhundertwende''. Kerber, Bielefeld 2012, ISBN 978-3-86678-714-8.
* Jochen Meyer: ''»Ich gehe mit Kremserweiß schlafen und stehe mit Zinnoberrot auf!« Emil Orliks »Kamelbriefe« an Oskar Loerke 1913-1932''. Wallstein, Göttingen 2013, ISBN 978-3-8353-1360-6.
== LigojEksteraj eksterenligiloj ==
{{Commons|Emil Orlik}}
* {{DNB-Portal|118590243}}
* [http://www.radio.cz/de/artikel/50343 Detala biografio]
* [http://www.orlikprints.com Bildoj, fotoj kaj desegnoj de Orlik]
* [http://www.emil-orlik.de/ Biografio de Orlik]
* [http://www.jewishmuseum.cz/en/aorlik.htm Portreto de Orlik fare de amikoj kaj samtempuloj, ekspozicio de la Juda Muzeo en Prago]
[[Kategorio:ĉeĥaj pentristoj]]
[[Kategorio:ĉeĥaj grafikistoj]]
[[Kategorio:lignogravuristoj]]
[[Kategorio:secesio]]
[[Kategorio:ĉeĥoj]]
{{vivtempo|1870|1932|Orlik, Emil}}
 
[[Kategorio:viroj]]
[[Kategorio:ĉeĥajĈeĥaj pentristoj]]
[[Kategorio:ĉeĥajĈeĥaj grafikistoj]]
[[Kategorio:lignogravuristojLignogravuristoj]]
[[Kategorio:secesioSecesio]]
[[Kategorio:ĉeĥojĈeĥoj]]
[[Kategorio:virojViroj]]