Saladino: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 7:
Li naskiĝis en kurda familio<ref name="Minorsky">Nombraj tiutempaj fontoj notis tion. La biografiisto Ibn Ĥalikan verkis, "Historiistoj interkonsentas aserti ke la patro kaj familio [de Saladino] apartenis al Duwin. Ili estis Kurdoj kaj apartenis al Rawādiya (tiele), kiu estas branĉo de la granda tribo al-Hadāniya": Minorsky (1953), p. 124. La mezepoka historiisto Ibn Athir, kiu estis kurda kaj tiele lia fidindeco estas pridisputebla, rakontas ion el alia komandanto: "...&nbsp;kaj vi kaj Saladino estas Kurdoj kaj vi ne povos pasi en manoj de la Turkoj": Minorsky (1953), p. 138.</ref><ref>R. Stephen Humphreys, ''From Saladin to the Mongols: The Ayyubids of Damascus, 1193–1260'', (State University of New York Press, 1977), 29; "Among the free-born amirs the Kurds would seem the most dependent on Saladin's success for the progress of their own fortunes. He too was a Kurd, after all&nbsp;...".</ref><ref name="Encyclopedia of World Biography on Saladin">{{cite web|url=http://www.bookrags.com/biography/saladin/|title=Encyclopedia of World Biography on Saladin|accessdate=20a de Aŭgusto, 2008}}</ref> en [[Tikrit]] ĉe la rivero [[Tigris]]. Post unua militista edukado sub la estrado de [[Selĝukaj turkoj|selĝuka]] ŝtatoficisto kaj soldato, Saladino defendis [[Egiptio]]n kontraŭ [[Krucmilito|Krucmilitistoj]], abolis la [[Fatima kalifujo|fatiman kalifujon]] en [[1171]] kaj restarigis la [[Sunaismo]]n en Egiptio. Lia famo atingis sian pinton, kiam li rekaptis [[Jerusalemo]]n je la [[2-a de oktobro]] de [[1187]] post 88 jaroj da regado de la Krucmilitistoj kaj sukcese defendis la urbon en la [[Tria Krucmilito]]. Saladino estris la islaman oponon al la eŭropaj [[Krucmilito|Krucmilitistoj]] en [[Levantenio]]. Je la pinto de sia povo, lia sultanlando inkludis Egiption, Sirion, [[Mezopotamio]]n, [[Heĝazo]]n, [[Jemeno]]n kaj aliajn partojn de [[Norda Afriko]].
 
Origine sendita al [[Fatima kalifujo|Fatimida Egiptujo]] fare de lia Zengida senjoro Nur ad-Din en 1163, Saladino surgrimpis la rangojn de la Fatimida registaro pro la valoro de siaj armeaj sukcesoj kontraŭ atakoj de [[Krucmilito|Krucmilitistoj]] sur ĝia teritorio kaj lia persona proksimeco al la kalifo al-Adid. Kiam la onklo de Saladino nome Ŝirkuh mortis en 1169, al-Adid nomumis Saladino'n [[veziro]], malofta nomumo por [[Sunaismo|sunaisma islamano]] al tia grava posteno en la [[Ŝijaismo|ŝijaisme]] estrita [[kalifujo]]. Dum lia periodo kiel veziro Saladino komencis subfosi la Fatimidan potencularon, kaj sekve la morton de al-Adid en 1171 li transprenis la registaron kaj harmoniigis la fidelecon de la lando kun la [[Bagdad]]-bazita [[Abasida Kalifujo]]. En la sekvaj jaroj, li gvidis ekspediciojn kontraŭ la krucistoj en [[Palestino]], ordigis la sukcesan konkeron de [[Jemeno]] kaj forpuŝis por-fatimidajn ribelojn en Supra Egiptujo.
Malgraŭ lia fiera opozicio al la regado fare de la [[Kristanoj]], Saladino akiris grandan reputacion en Eŭropo kiel [[kavaliro]], tiagrade, ke ekzistis en la [[14-a jarcento]] epikaj poemoj pri liaj glorfaraĵoj, kaj [[Danto]] enmetis lin inter la virtajn [[pagano|paganajn]] spiritojn en [[Limbo]]. Lia rilato kun la reĝo [[Rikardo la 1-a (Anglio)|Rikardo la 1-a]], kiu venkis lin en batalo en [[1191]], estis miksaĵo de reciproka respekto kaj de militista rivaleco. Kiam Rikardo estis vundita, Saladino eĉ proponis la servojn de lia persona kuracisto. Ne longe post la foriro de Rikardo, Saladino mortis en [[Damasko]], kie lia tombo nun estas grava turisma allogaĵo.
 
Ne longe post la morto de Nur-ad-Din en 1174, Saladino propre gvidis la konkeron de Sirio, pace enirante [[Damasko]]n laŭ la peto de ĝia reganto. De mezo de 1175, Saladino konkeris [[Hamao]]n kaj [[Homs]], okazigante la malkonkordon de siaj iamaj Zengid-senjoroj, kiuj estis la oficialaj regantoj de Sirio. Baldaŭ poste, li venkis la Zengid-armeon en batalo kaj estis poste proklamita la "Sultano de Egiptujo kaj Sirio" fare de la abasida [[kalifo]] al-Mustadi. Li faris pliajn konkerojn en norda Sirio kaj Jazira, evitante du atencojn kontraŭ sia vivo fare de la [[Asasinoj]], antaŭ reveno al Egiptujo en 1177 por trakti temojn tie. Antaŭ 1182, Saladino kompletigis la konkeron de Sirio post konkerado de [[Alepo]], sed finfine ne transprenis la Zengid-fortikaĵon de [[Mosulo]].
 
Sub la persona gvidado de Saladino, la Ajubida armeo venkis la krucistojn ĉe la decida [[Batalo de Hattin]] en 1187, malfermante la vojon al la islamanoj por rekapti Palestinon el la Krucistoj kiuj estis konkerinta ĝin 88 jarojn pli frue. Kvankam la krucisma Jerusalema reĝlando daŭrigus ekzisti por plilongigita periodo, ĝia malvenko ĉe Hattin markis turnopunkton en sia konflikto kun la islamaj potencoj de la regiono. Saladino fariĝis elstara figuro en islama, araba, turka kaj kurda kulturoj.<ref>''Moors' Islamic Cultural Home souvenir III, 1970–1976'' Islamic Cultural Home, 1978, p. 7.</ref> En 1193 li mortis en Damasko, donis multon da sia riĉaĵo al siaj subuloj. Saladino estas entombigita en [[maŭzoleo]] najbara al la [[Moskeo de la Umajadoj]].
 
Malgraŭ lia fiera opozicio al la regado fare de la [[Kristanoj]], Saladino akiris grandan reputacion en Eŭropo kiel [[kavaliro]], tiagrade, ke ekzistis en la [[14-a jarcento]] epikaj poemoj pri liaj glorfaraĵoj, kaj [[Danto]] enmetis lin inter la virtajn [[pagano|paganajn]] spiritojn en [[Limbo]]. Lia rilato kun la reĝo [[Rikardo la 1-a (Anglio)|Rikardo la 1-a]], kiu venkis lin en batalo en [[1191]], estis miksaĵo de reciproka respekto kaj de militista rivaleco. Kiam Rikardo estis vundita, Saladino eĉ proponis la servojn de lia persona kuracisto. NeFakte ne longe post la foriro de Rikardo, Saladino mortis en [[Damasko]], kie lia tombo nun estas grava turisma allogaĵo.
 
La '''nomo''' ''Salah ad Din'' signifas "Lumo de Konscio" aŭ "Rekteco de Konscio", kaj dum jarcentoj Saladin estadis inspiro por Islamanoj en multaj aspektoj. Gubernio ĉirkaŭ Tikrit en moderna [[Irako]], ''[[Gubernio Saladino]] (Salah ad Din)'', estas nomata laŭ Saladino.