Sidnejo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 130:
[[Dosiero:SydneyOperaHouse.jpg|eta|maldekstra|250px|[[Operdomo de Sidnejo|Operdomo]]]]
[[Dosiero:Sydney opera house.jpg|eta|maldekstra|250px|Operdomo]]
'''Sidnejo''', [[angle]] ''Sydney'', la plej ampleksa kaj la plej loĝata urbo en [[Aŭstralio]] kaj en [[Oceanio]],<ref name="The most populous cities in Oceania">{{cite web|publisher=Blatant Independent Media|date=2010|url=http://www.blatantworld.com/feature/oceania/most_populous_cities.html|title=The most populous cities in Oceania|accessdate=13a de Septembro 2014}}</ref> estas ĉefurbo de [[Novsudkimrio]]. Sidnejo troviĝas en sudorienta marbordo de Aŭstralio ĉe la nordorienta bordo de la [[Tasmana Maro]]. Kun sia loĝantaro, kiu superas 4,5 milionojn da loĝantoj, la metropola regiono fariĝis la plej ampleksa municipo en [[Oceanio]].<ref name="populace v 2009">{{cite web |url=http://abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Products/3218.0~2008-09~Main+Features~Main+Features?OpenDocument|title=Year Book Australia, 2009 |publisher=Australian Bureau of Statistics |page=194 |accessdate=2008-02-20}}</ref> La loĝantoj de Sidnejo angle nomiĝas "Sydneysider", kaj konsistigas aparte [[kosmopolitismo|kosmopolitisman]] kaj internacian loĝantaron.<ref name="Sydneysider1">{{cite web
|url=http://www.immi.gov.au/media/publications/multicultural/confer/10/speech44a.htm
|work=1995 Global Cultural Diversity Conference Proceedings, Sydney
|title=Designing for Diversity: the Multicultural City |publisher=Australian Government Department of Immigration and Citizenship}}</ref> kaj unu el plej multkulturaj urboj en la mondo.<ref>{{cite web|last=Rolfe|first=Mark|publisher=The Conversation|date=2013|url=http://theconversation.com/state-of-the-states-new-south-wales-17348|title=State of the states: New South Wales|accessdate=13a Septembro 2014}}</ref><ref>{{cite web|publisher=Australian Broadcasting Corporation|date=2007|url=http://www.abc.net.au/overnights/stories/s2008131.htm|title=Australia's multicultural hub|accessdate=13a Septembro 2014}}</ref><ref>{{cite web|publisher=Department of Social Services|date=2014|url=http://www.dss.gov.au/our-responsibilities/settlement-and-multicultural-affairs/programs-policy/a-multicultural-australia/programs-and-publications/1995-global-cultural-diversity-conference-proceedings-sydney/public-policy-and-diversity/designing-for-diversity-the|title=Designing for diversity: the multicultural city|accessdate=13a Septembro 2014}}</ref>
|title=Designing for Diversity: the Multicultural City |publisher=Australian Government Department of Immigration and Citizenship}}</ref>
 
La areo ĉirkaŭ Sidnejo estis loĝata de [[indiĝenaj aŭstralianoj]] dum dekoj da jarmiloj.<ref name="Settlers' history rewritten">{{cite news|last=Macey|first=Richard|date=2007|url=http://www.smh.com.au/news/national/settlers-history-rewritten/2007/09/14/1189276983698.html|title=Settlers' history rewritten: go back 30,000 years|publisher=The Sydney Morning Herald|accessdate=5a de Julio 2014}}</ref>
Sidejo de la unua [[Unuiĝinta Reĝlando|britia]] [[kolonio]] en Aŭstralio, Sidnejo, estis fondita la [[26-an de januaro]] [[1788]] sur malgranda golfo ''Sydney Cove''<ref name=fondo>{{cite web
 
Sidejo de la unua [[Unuiĝinta Reĝlando|britia]] [[kolonio]] en Aŭstralio, Sidnejo, estis fondita kiel punkolonio la [[26-an de januaro]] [[1788]] surĉe malgranda golfo ''Sydney Cove''<ref>{{cite web|publisher=Australian Children's Television Foundation and Education Services|date=2014|url=http://www.myplace.edu.au/decades_timeline/1780/decade_landing_22.html?tabRank=2|title=Australia in the 1780s|accessdate=13a Septembro 2014}}</ref><ref name=fondo>{{cite web
|url=http://www.gutenberg.org/etext/15100
|title=The Voyage of Governor Phillip to Botany Bay|author=Arthur Phillip}}</ref>, fare de la kapitano[[Arthur Phillip]]. La urbo estas konstruita sur montetoj ĉirkaŭ la netavolita kaj profunden en landon entranĉita golfo [[Port Jackson]], kiu nun prefere nomiĝas [[Sydney Harbour]], kajnome surunu kiuel hodiaŭplej elstarasgrandaj [[operdomo de Sidnejo|Sydney Opera House]] kaj [[Harbour Bridge]]. En lanaturaj ĉirkaŭaĵohavenoj de la metropolitamondo<ref>{{cite areo etendiĝas [[nacia parkobook|last=Mason|naciajfirst=Herbert|year=2012|title=Encyclopaedia parkoj]]of kajShips marbordajand regionoj, kiuj enhavas kvanton da golfoj, riverojShipping|page=266}}</ref> kaj strandoj,ĉe inkluzivekiu dehodiaŭ konataelstaras [[Bondioperdomo Beach]].de En la urbo estas ankaŭ multe da parkoj, krom aliaj ankaŭ [[Hyde Park (Sidnejo)|HydeSydney Opera ParkHouse]] kaj [[RoyalHarbour Botanical Gardens, Sidnejo|Royal Botanical Gardens (Reĝaj botanikaj ĝardenoj)Bridge]].
 
Sinsekvaj koloniaj guberniestroj de Novsudkimrio helpis transformi la setlejon en prospera kaj sendependa metropolo. Ekde kiam punprizonula transportado finis meze de la [[1800-aj jaroj]] la urbo iĝis tutmonda kultura kaj ekonomia centro.<ref name="The world according to GaWC 2012">{{cite web|publisher=Loughborough University|date=2012|url=http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2012t.html|title=The world according to GaWC 2012|accessdate=31 August 2014}}</ref><ref name="2014 Global Cities Index">{{cite web|publisher=AT Kearney|date=2014|url=http://www.atkearney.com/documents/10192/4461492/Global+Cities+Present+and+Future-GCI+2014.pdf|title=2014 Global Cities Index|accessdate=20a Julio 2014}}</ref><ref name="The 25 most economically powerful cities in the world">{{cite web|last=Florida|first=Richard|date=2014|url=http://www.citylab.com/work/2011/09/25-most-economically-powerful-cities-world/109/|title=The 25 most economically powerful cities in the world|publisher=CityLab|accessdate=20a Julio 2014}}</ref><ref name="Cities of opportunity">{{cite web|publisher=PricewaterhouseCoopers|date=2012|url=https://web.archive.org/web/20130210063130/http://www.pwc.com/us/en/cities-of-opportunity/assets/cities-opp-2012.pdf|title=Cities of opportunity|accessdate=21a Julio 2014}}</ref> La loĝantaro de Sidnejo je la tempo de la censo de 2011 estis de 4.39 milionoj da personoj.<ref name="Greater Sydney QuickStats">{{cite web|publisher=Australian Bureau of Statistics|date=2013|url=http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/1GSYD|title=2011 Census QuickStats: Greater Sydney|accessdate=26a de Julio 2014}}</ref> Ĉirkaŭ 1.5 miliono el tiu totalo estis naskiĝinta eksterlande kaj reprezentas multecon de diversaj landoj el la tuta mondo.<ref name=ABSGCCSAXLS/> Estas pli ol 250 diversaj lingvoj parolataj en Sidnejo kaj ĉirkaŭ unu triono da loĝantoj parolas lingvojn krom la anglan en [[hejmo]].<ref>{{cite news|publisher=The Sydney Morning Herald|date=2014|url=http://www.smh.com.au/data-point/sydney-languages|title=Sydney's melting pot of language|accessdate=13 September 2014}}</ref><ref name="Population, dwellings, and ethnicity">{{cite web|publisher=.id|date=2014|url=http://profile.id.com.au/sydney/population|title=Population, dwellings, and ethnicity|accessdate=27a de Julio 2014}}</ref>
 
En la ĉirkaŭaĵo de la metropolita areo etendiĝas [[nacia parko|naciaj parkoj]] kaj marbordaj regionoj, kiuj enhavas kvanton da golfoj, riveroj kaj strandoj, inkluzive de konata [[Bondi Beach]]. En la urbo estas ankaŭ multe da parkoj, krom aliaj ankaŭ [[Hyde Park (Sidnejo)|Hyde Park]] kaj [[Royal Botanical Gardens, Sidnejo|Royal Botanical Gardens (Reĝaj botanikaj ĝardenoj)]].
 
Sidnejo estas, dank' al datenoj de [[Universitato Loughborough]] rezultantaj el ties esploroj, envicigita inter la [[mondurbo]]jn<ref name="monda urbo">{{cite web
Linio 143 ⟶ 149:
|title=The World According to GaWC 2008
|publisher=[http://www.lboro.ac.uk/gawc/index.html Globalization and World Cities Research Network], Loughborough University
|accessdate=11-10-2009}}</ref>, kiukio konfirmas, ke Sidnejo estas ''monda centro'' de [[arto]], [[modo]], [[kulturo]], [[amuzo]], [[klereco|klerigado]] kaj [[turismo]].
 
Sidnejo ankaŭ gastigis kelkajn ĉefajn internaciajn sportajn eventojn, kiel ekzemple [[1938 British Empire Games]], [[Somera Olimpiko 2000|Someran Olimpikon en 2000]], finalmatĉon [[Rugby World Cup 2003]] kaj [[World Youth Day 2008|World Youth Day]] 2008. Ĉefa flughaveno en Sidnejo estas [[Flughaveno Sidnejo]].