Sonoranto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 20 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q31627)
e obstruanto->bruanto
Linio 6:
La vorto '''''resonanto''''' fojfoje uziĝas por tiaj ne-turbulaj sonoj. Tiakaze, la vorto ''sonoranto'' povas striktiĝiĝi al ne-vokalaj resonantoj; tio estas, ĉiuj supraj krom vokaloj kaj [[duonvokalo]]j. Tamen, tiu uzaĵo eksmodiĝadas.
 
Sonorantoj kontrastas kun [[obstruantobruanto]]j, kiuj ja kaŭzas turbuladonturbulenton en la parola fluejo. Inter konsonantoj prononcataj diste malantaŭe en la gorĝo ([[uvularo]]j, [[faringalo]]j) la distingo inter [[alproksimanto]] kaj voĉa [[frikativo]] estas tiel malklara ke tiaj sonoj kiaj [[voĉa uvulara frikativo]] ({{IFA|[ʁ]}}) kaj [[voĉa faringala frikativo]] ({{IFA|[ʕ]}}) ofte kondutas kiel sonorantoj. La faringala konsonanto estas ankaŭ [[semivokalo]] respektiva al la vokalo {{IFA|/a/}}.
 
DumkeDum ke la plejo da obstruantojbruantoj estas [[voĉado|senvoĉaj]], la granda plejmulto da sonorantoj estas voĉaj. Certe eblas fari senvoĉajn sonorantojn, sed sonorantoj kiuj estas nevoĉaj troviĝas en nur po ĉirkaŭ 5 elcento de la [[lingvo]]j de la mondo<ref>Ian Maddieson (kun ĉapitro kontribuita de Sandra Ferrari Disner); ''Patterns of sounds''; Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-26536-3</ref>. Tiuj troviĝas preskaŭ nur en la areo ĉirkaŭ la [[Pacifika Oceano]] de [[Nov-Kaledonio]] [[laŭhorloĝnadle]] al [[Sudameriko]] kaj apartenas al nombro da lingvaj familioj, inter kiuj estas la [[Aŭstroneziaj lingvoj|Aŭstronezia]], [[Ĉinotibeta lingvaro|Ĉinotibeta]], [[Na-deneaj lingvoj|Na-denea]] kaj [[Eskimo-Aleutaj lingvoj|Eskimo-Aleuta]]. Ŝajnas notinde ke, en ''ĉiu'' kazo kie senvoĉa sonorant ''ja'' troviĝas, estas kontrasta voĉa sonoranto.{{citon}} <!-- Ne validas por la Japana, krom se mi miskomprenas la vortadon ĉitie. -- komento jam en la angla originalo -->
 
Senvoĉaj sonorantoj tendencas esti treege malbruaj kaj tre malfacile rekoneblaj eĉ por tiuj homoj kies lingvo ja ilin entenas. Ili havas fortan emon aŭ revoĉiĝi aŭ sperti [[forticio]]n formante, ekzemple, [[frikativo]]n kia [[senvoĉa palatala frikativo]] ({{IFA|[ç]}}) aŭ [[senvoĉa alveolara laterala frikativo]] ({{IFA|[ɬ]}}).
Linio 15:
=== En la Angla ===
 
La Angla havas la sekvajn sonorantajnsonorantojn konsonantojnkonsonantajn: {{IFA|l, m,n,ŋ,r, w,j}}<ref>UCL DEPT OF PHONETICS & LINGUISTICS, (Septembro 19, [[1995]]), [http://www.fon.ucl.ac.uk/home/sampa/english.htm <u>"Sampa for English"<u>], Alirdato Majo 25, 2007.</ref>.
 
== Vidu ankaŭ ==
 
*[[Listo de fonetikaj temoj]]
*[[ObstruantoBruanto]]
*[[Kontinuanto]]