Meteoro de Ĉelabinsk: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e sekcioj, aliaj projektoj, vikiligolo
Neniu resumo de redakto
Linio 8:
}}
[[Dosiero:Chelyabinsk meteor trace 15-02-2013.jpg|eta|Fuma spuro post la meteoro]]
[[Meteoro]]<ref name="meteor">{{cite web|title=Russian Meteor|url=http://www.nasa.gov/topics/solarsystem/features/russianmeteor.html|publisher=NASA|accessdate=15-a de februaro 2013}}</ref> eniris la atmosferon de la Tero kiel [[Bolidobolido]] ĉeje ĉirkaŭ 09:13 [[Jekaterinburga tempo]] (03:13 [[UTC]]) dum la mateno de [[15-a de februaro]] 2013,<ref>{{cite web |url=http://www.usatoday.com/story/news/world/2013/02/15/russia-meteorite/1921991/ |title=Meteor in central Russia injures at least 500 |work=[[USA Today]] |accessdate=15-a de februaro 2013 }}</ref><ref>{{cite web |title=100 injured by meteorite falls in Russian Urals |url=http://www.mercurynews.com/breaking-news/ci_22596238/100-injured-by-meteorite-falls-russian-urals |publisher=Mercury News |publishdate=2013-02-15 |accessdate=15-a de februaro 2013 }}</ref> kun rapideco de almenaŭ 15 km/s,<ref name="Major">{{cite web|last=Major|first=Jason|title=Meteor Blast Rocks Russia|url=http://www.universetoday.com/99982/meteor-blasts-rock-russia/|accessdate=15-a de februaro 2013}}</ref><ref>{{cite web |title=500 injured by blasts as meteor falls in Russia |url=http://news.yahoo.com/500-injured-blasts-meteor-falls-russia-105758757.html |publisher=Yahoo News |accessdate=15-a de februaro 2013 }}</ref> ĉirkaŭ 44-oble pli rapide ol [[Rapido de sono|sono]], super la suda [[Uralo]] de [[Rusio]], kaj frakasiĝis super la grandurbo de [[Ĉeljabinsk]].<ref name="GradyEngland)2000" group="noto">Lastan fojon, kiam estis simila fenomeno observita en Ĉeljabinsk estis Kunaŝaka meteorpluvo en 1949, post kiu sciencistoj trovis proksimume 20 ŝtonojn kun suma maso super 200 kg.{{cite book|author1=Monica M. Grady|author2=Natural History Museum (London)|title=Catalogue of Meteorites|url=http://books.google.com/books?id=mkdHJR35Q_8C&pg=PA285|accessdate=15-a de februaro 2013|date=31-a de aŭgusto 2000|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-66303-8|pages=285-}}</ref> Ŝajnas, ke granda fragmento trafis al [[Ĉebarkulo]].<ref>{{de}} {{cite web |language=|title=Hunderte Verletzte und Schäden bei Meteoritenregen in Russland |url=http://www.bluewin.ch/de/index.php/26,759488/Hunderte_Verletzte_und_Schaeden_bei_Meteoritenregen_in_Russland/de/news/vermischtes/sda/ |publisher=Swisscom | trans_title=Hundreds of injured and damage in meteor showers in Russia}}</ref> La [[Rusia Akademio de Sciencoj]] taksis ke la meteoro, nomita KEF-2013,<ref>{{cite news | first = Peter Fowler | title = PM Medvedev Says Russian Meteorite KEF-2013 Shows "Entire Planet" Vulnerable | date = 15-a de februaro 2013 | url = http://www.newsroomamerica.com/story/347222/pm_medvedev_says_russian_meteorite_kef-2013_shows_entire_planet_vulnerable_.html | work = News Room America | accessdate = 15-a de februaro 2013}}</ref> havis mason de 10 tunoj<ref>{{cite news |title=Russia's Academy of Sciences Estimates Size of Urals Meteor at 10 Tons |url=http://bigstory.ap.org/article/russias-academy-sciences-estimates-size-urals-meteor-10-tons |work=Associated Press |accessdate=15-a de februaro 2013}}</ref> kaj la [[aereksplodo]] okazis en alteco inter 30–50 km super la grundo.<ref>{{cite news | title = Meteor falls in Russia, 700 injured by blasts |url= http://bigstory.ap.org/article/meteorite-falls-russian-urals |work=Associated Press |accessdate=15-a de februaro 2013}}</ref> La objekto havis diametron proksimume du ĝis kvar metrojn.<ref name="SZ 1418723">http://newsticker.sueddeutsche.de/list/id/1418723</ref> La meteoro estis detektita nek per [[radaro]] nek per [[teleskopo]] antaŭ ĝia aliro.<ref>{{cite web|url=http://www.today.com/video/today/50820935#50820935|title=Neil deGrasse Tyson: Radar could not detect meteorite – Video on TODAY.com|accessdate=15-a de februaro 2013}}</ref>
 
Dum la unua tago ne ekzistis sufiĉe da certa informo, kio kaŭzis multajn elpensaĵojn. Iuj serĉis, ke la urbo Ĉelabinsk estas tute detruita. Estis supozoj, ke la meteorŝtono estas danĝera pro radioaktiveco aŭ kemia konsisto. La eksplodo estis videbla de preskaŭ la tuta teritorio de Suda Uralo kaj [[Kazaĥio|Norda Kazaĥio]], kaj multaj tiam ne sciis, kien do ĝi falis. La ĉefa rusia televidkanalo erare raportis pri „grandega brulanta kratero“ <ref>[http://piter.tv/event/Pervij_kanal_opozorilsya_/ grandega brulanta kratero], eraro de la Unua kanalo</ref>, aperinta sur la loko de falo; poste evidentiĝis, ke la montrita kratero estas gasa, situas en [[Turkmenio]] kaj tute ne rilatas al la evento<ref>[http://news2.ru/story/376038/ «Первый канал» похоронил Челябинск в гигантском кратере (Телевизионщики приняли газовый кратер в Туркменистане за воронку от челябинского метеорита)] (ruse)</ref>. Populara ĵurnalisto [[Julija Latinina]] en opoziciema „Novaja Gazeta“ supozis, ke la meteoro estis fakte fiaskinta testo de nova armilo (raketo); ŝi poste petis, ke la teksto estu deprenita de la gazeta paĝaro<ref>[http://www.novayagazeta.ru/columns/56768.html А какой бортовой номер был у метеорита?] (Kio estis la flanknumero de la meteorito?)</ref>, tamen la frazo el la teksto — „Mi ne estas raketisto. Mi estas filologo“ — iĝis populara en la rusa sugmento de interreto kaj estas uzata, kiam nefakulo komencas publike diskuti pri iu teknikaĵo<ref>[http://lurkmore.to/Латынина#.D0.9B.D0.B0.D1.82.D1.8B.D0.BD.D0.B8.D0.BD.D0.B0_.D0.B8_.D1.87.D0.B5.D0.BB.D1.8F.D0.B1.D0.B8.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.B9_.D0.BC.D0.B5.D1.82.D0.B5.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.82 Pri tio en Lurkmore]</ref>.
 
Multaj homoj el Ĉelabinsk kaj aliaj regionoj serĉis elementojn de la meteorŝtono. Jam dum kelkaj horoj post la eksplodo en la interreto aperis proponoj pri vendado de ĝiaj elementoj (kostokontraŭ -prezoj ĝis 500 000mil rubloj). Tamen rapide evidentiĝis, ke plia parto de tiaj proponoj estas falsigo. Pro tio esproristoj konsilis al dizirantoj atendi ĝis oficiala decido de la Rusia Akademio de Sciencoj<ref>[http://www.mk.ru/social/article/2013/02/16/813676-moshenniki-uzhe-prodayut-oskolki-chelyabinskogo-meteorita.html Мошенники уже продают осколки челябинского метеорита] (ruse)</ref>. La plej granda ero de la meteorŝtono estis trovita kaj suprenigita el la lago Ĉebarkul la {{daton|16|10|2013}}, pri kio raportis multaj amaskomunikiloj en Rusio<ref>[http://lenta.ru/news/2013/10/16/meteorite/ Под Челябинском нашли крупнейший осколок метеорита] (ruse)</ref>.
 
== Bildoj ==