Laŭzio: Malsamoj inter versioj

 

 

 

''Laozio'' mem estas formalparolmaniera titolo: 老 (Aĝa ÷ rˤuʔ, "aĝa, honorinda"<ref name=baxsag/>) kaj 子 (Aĝa ÷ tsə ′, "majstro"<ref name=baxsag/>). Ĝi estas kutime prononcita /ˌ l aʊ ˈ d z ʌ /<ref>Lau-tzu. Dictionary.com.[http://dictionary.reference.com/browse/Lao-tzu] 2013</ref><ref>Free Dictionary. From the American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition copyright. Houghton Mifflin Company: 2009.[http://www.thefreedictionary.com/Lao+Tzu] 2013</ref> en la [[angla]]. Ĝi estis latinigita laŭ multaj manieroj, foje kondukante al konfuzo. La plej ofta nuna formo estas Laozio aŭ Lǎozǐ,<ref name=ngoog/> surbaze de la [[Hanyu Pinyin|pinjina]] sistemo adoptita fare de [[Kontinenta Ĉinio]] en 1958<ref>''Xinhua News Agency''. "[http://www.china.org.cn/english/news/242463.htm Pinyin celebrates 50th birthday]". 11&nbsp;Feb&nbsp;2008. Alirita la 20&nbsp;Sept&nbsp;2008.</ref> kaj de [[Tajvano]] en 2009.<ref>''Taipei Times''. "[http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/09/18/2003423528 Hanyu Pinyin to be standard system in 2009]". 18&nbsp;Sept&nbsp;2008. Alirita la 20&nbsp;Sept&nbsp;2008.</ref> Dum la 20-a jarcento, Lao-tzu<ref>Ankaŭ kiel ''Lao&nbsp;Tzu'' kaj ''Lao-Tzu''.</ref> estis pli ofta,<ref name=ngoog/> surbaze de la antaŭe ĝenerala sistemo [[Wade–Giles]]. En la 19-a jarcento, la titolo estis kutime latinigita kiel [[Lao-tse]] aŭ [[Lao-ce]].<ref name=ngoog>Franz, Alex & al. ed. [https://books.google.com/ngrams/graph?content=(Laozi)%2B(LaoZi)%2B(Lao+Zi)%2B(Lao+zi)%2C(Laotze)%2B(LaoTze)%2B(Lao+tze)%2B(Lao+Tze)%2C(Laotse)%2B(LaoTse)%2B(Lao+tse)%2B(Lao+Tse)%2CLaocius%2C(Lao+Tzu)%2B(Lao+tzu)%2B(Laotzu)%2B(LaoTzu)%2CLaosi%2C(Lao+Tsu)%2B(Lao+tsu)%2B(Laotsu)%2B(LaoTsu)&year_start=1800&year_end=2008&corpus=15&smoothing=10&share=&direct_url=t1%3B%2C%28Laozi%29%20%2B%20%28LaoZi%29%20%2B%20%28Lao%20Zi%29%20%2B%20%28Lao%20zi%29%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2C%28Laotze%29%20%2B%20%28LaoTze%29%20%2B%20%28Lao%20tze%29%20%2B%20%28Lao%20Tze%29%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2C%28Laotse%29%20%2B%20%28LaoTse%29%20%2B%20%28Lao%20tse%29%20%2B%20%28Lao%20Tse%29%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CLaocius%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2C%28Lao%20Tzu%29%20%2B%20%28Lao%20tzu%29%20%2B%20%28Laotzu%29%20%2B%20%28LaoTzu%29%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2CLaosi%3B%2Cc0%3B.t1%3B%2C%28Lao%20Tsu%29%20%2B%20%28Lao%20tsu%29%20%2B%20%28Laotsu%29%20%2B%20%28LaoTsu%29%3B%2Cc0 Google corpus]. 2008. Alirita la 17&nbsp;Jan;2014.</ref><ref>Ankaŭ kiel ''Lao&nbsp;Tse'' kaj ''Lao-Tse''.</ref> Aliaj formoj inkludas la variaĵojn Lao-tze<ref>Ankaŭ kiel ''Lao&nbsp;Tze'' kaj ''Lao-Tze''.</ref> kaj Lao-tsu<ref>Ankaŭ kiel ''Lao&nbsp;Tsu'' kaj ''Lao-Tsu''.</ref> kaj la latinigita ''Laocius'' aŭ [[Laocio]].

Laozio estis pli aĝa samtempulo de [[Konfuceo]]. Li estis malaltranga oficisto de la regno Ĝou en la urbo Luojango. En la maljunaĝo, li malkontentis pri la mondo de la homoj kaj foriris okcidenten, rajdante sur la dorso de nigra bovo. Ĉe pasejo en la montoj, la soldatoj de tiea garnizono petis lin verki libron. Tie li verkis la libron Daŭdeĝingo kaj poste daŭrigis sian vojaĝon okcidenten al loko nekonata. Laŭ unu legendo, li iris al [[Hindio]] kaj instruis la estontan [[Budho]]n.

 

 

 

 

La plej frua certa referenco al la nuna figuro de Laozio estas trovita en la ''Registroj pri la Grandioza Historiisto'' de 1-a jarcento a.K. kolektita fare de la historiisto [[Sima Qian]] el pli fruaj raportoj. En unu rakonto, Laozio laŭdire estis samtempulo de [[Konfuceo]] dum la 6-a aŭ 5-a jarcento a.K. Lia familia nomo estis Lio kaj lia persona nomo estus Er aŭ Dan. Li estis oficialulo en la imperiaj arkivoj kaj skribis libron en du partoj antaŭ forirado en la okcidento. En alia, Laozio estis alia samtempulo de Konfuceo titolita Laa Laizi (老 莱 子) kaj skribis libron en 15 partoj. En tria, li estis la tribunala astrologo Lao Dan kiu vivis dum la 4-a jarcento a.K dum regado de duko Xian de Qin.<ref>{{Harvtxt|Fowler|2005|p=96}}</ref><ref>{{Harvtxt|Robinet|1997|p=26}}</ref> La plej malnova teksto de la [[Daŭdeĝingo]] ĝis nun reakirita estis skribita sur bambuaĵoj datita el la fino de la 4-a jarcento a.K.<ref name="stanford">{{cite web|url=http://plato.stanford.edu/entries/laozi/|title=Laozi|publisher= Stanford Encyclopedia of Philosophy de Stanford University|quote=The discovery of two ''Laozi'' silk manuscripts at Mawangdui, near Changsha, Hunan province in 1973 marks an important milestone in modern ''Laozi'' research. The manuscripts, identified simply as “A” (jia) and “B” (yi), were found in a tomb that was sealed in 168 BCE. The texts themselves can be dated earlier, the “A” manuscript being the older of the two, copied in all likelihood before 195 BCE}}</ref>