Katedralo de Tours: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
[[dosiero:Tours - Cathédrale Saint-Gatien - voûtes de la nef.jpg|eta|Volbo]]
La '''katedralo de Tours''' estas [[Gotika arĥitekturo|gotika]] preĝejo, kiu estas konsekrita al Sankta Gatiano, unua [[episkopo]]. Ĝi estas sidejo de la ĉefepiskopo de [[Tours]].
== KonstruhistorioKonstruaĵo ==
=== Mezuroj ===
Unua preĝejo estis konstruata en 338 gebaut. Plej malfrue en la 6-a jarcento ĝi forbrulis kaj estis anstataŭata per pompa novkonstruajo, kiun konsekris [[Gregorio de Tours]] en 590.
* Longeco de la ĉefnavo: 90 metrojn
* Larĝeco de la ĉefnavo: 32 metrojn
* Alteco de la ĉefnavo: 29 metrojn
* Longeco de la transversa navo: 48 metrojn
* Larĝeco de la transversa navo: 10 metrojn
* Alteco de la transversa navo: 29 metrojn
* Alteco de la turoj: 70 metrojn
=== Konstruhistorio ===
Unua preĝejo estis konstruata en 338 gebaut. Plej malfrue en la 6-a jarcento ĝi forbrulis kaj estis anstataŭata per pompa novkonstruajo, kiun konsekris [[Gregorio de Tours]] en 590.
 
En la frua 12-a jarcento ekestis tria, [[romanika]] katedralo, kiu tamen ebrulis jam en 1166. Ĝi ja estis riparata, sed la kvalito de la konstruaĵo kaj de la uzitaj ŝtonoj estis tiel malbonaj, ke ĝi estis plejparte malkonstruenda komence de la 13-a jarcento.
 
Tial proksimume 1220/1230 komenciĝis la konstruo de nova katedralo, kiu staras sur la lokoj de la antaŭaj konstruaĵo kiel [[baziliko]]. Proksimume 1280 oni finkonstruis [[ĥorejo]]n kaj [[absido]]n sed jam en 1267 oni estis enportinta la [[relikvo]]jn de Sankta [[Maŭrico]] kaj de liaj kunuloj en la preĝejon. En 1465 la konstruaĵo ricevis [[volbo]]jn. La norda kaj suda turoj finfariĝis en 1509 resp. 1507, ili altas 70 metrojn. Ambaŭ finiĝas per okangulo ĉirkaŭata per kvar angulaj pinakloj kun renesancaj tegmentoj kaj lanternoj. Ilin planis arĥitekto Pierre Valence.
=== Konstruaĵa priskibo ===
La konstruaĵo kun siaj du turoj altaj 70 metrojn el la 16-a jarcento staras sur altaĵo, kio protektas la katedralon kontraŭ superakvegoj de la rivero [[Luaro]]. Pro la longa konstrudaŭro (pretigo de la ĥorejo en 1260, de la [[laŭlonga domo]] proksimume 1440) la katedralo reprezentas ĉiujn evolufazojn de [[gotika arĥitekturo]] ĝis la fasado ekestinta inter 1426 kaj 1547. Tiu ĉi validas per sia abunda ornamaro, la trarompitaj [[timpano]]j, folio-ornamitaj [[ornamgablo]]j kaj [[arkivolto]]j same kiel per siaj multaj [[pinaklo]]j kaj niĉoj kiel unu el la plej pompaj kaj riĉaj ekzempleroj de [[flamgotika stilo]].
 
La vasta interno efikas aparte en la laŭlonga ĥorejo, kies supra muro ŝajnas tute dissolvita pro la [[triforio]] kaj la altaj vitralofenestroj de la absido kaj aspektas lumtrafluata, malpeza kaj eleganta. Samtempe ĉi tiu [[navero|sesnavera]], [[navo|kvinnava]] kaj trietaĝa parto de la katedralo atingas per alteco da 29 metroj gigantajn dimensiojn. La oknavera laŭlonga domo estas iomete malpli larĝa kaj aperas pli kompakta. Norde de la katedralo troviĝas la trinava [[klostro]].
== Ekipaĵo ==
=== Statuoj kaj vitraloj ===
[[dosiero:Kathedrale von Tours (Chor).jpg|eta|Ĥorejo]]
En 1562 la [[bildodetruismo|bildodetruaj]] [[hugenotoj]] impetis kontraŭ Sankta Gatiano kaj detruis je tio ankaŭ [[Portalo|portalajn]] statuojn, kiuj ĝis nun ne plu estis anstataŭataj. En 1850 skulptisto Toussaint verkis novajn 36 statuojn por la portalo.
 
La vitraloj prezentas la plej rimarkindajn erojn de la katedralo. La 15 belegajn vitralojn de la absido kaj la pli malsuprajn de la triforio oni enmetis inter 1265 kaj 1270. Iliaj bildoj rakontas santkulajn legendojn, ilustras la [[kreo]]n de la mondo same kiel la [[pasiono]]n de Kristo kaj bildigas la episkopojn de [[Tours]]. La [[fenestrorozo]] de la fasado devenas el la 15-a, tiu de la transversa navo el la 14-a jarcentoj.
=== Orgeno ===
 
== Mezuroj ==
* Longeco de la ĉefnavo: 90 metrojn
* Larĝeco de la ĉefnavo: 32 metrojn
* Alteco de la ĉefnavo: 29 metrojn
* Longeco de la transversa navo: 48 metrojn
* Larĝeco de la transversa navo: 10 metrojn
* Alteco de la transversa navo: 29 metrojn
* Alteco de la turoj: 70 metrojn
== Orgeno ==
[[dosiero:Cathédrale de Tours - rosace et orgue.jpg|eta|Suda fenestrorozo kaj parto de la orgenfasado]]
La [[orgeno]] parte devenas de instrumento el la jaro 1521, de kiu ankoraŭ nun originas la orgenkesto. La instrumento plurfoje estis riparata kaj ankaŭ pligrandigata, ekzemple en la jaro 1762 per dorspozitivo kaj eĥopozitivo (vd. [[suborgeno]]). De 1928 ĝis 1929 oni denove plene alistrukturis, ekipante ĝin per elektropneŭmatikaj [[traktilaro]]j. La instrumento nun havas 56 [[registro (orgeno)|registrojn]] sur tri [[klavaro]]j kaj [[pedalaro]].<ref>Detalaj informoj pri la historio de la [http://www.uquebec.ca/musique/orgues/france/tourssg.html orgeno]</ref>