Otomana Imperio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 59:
=== Apogeo ===
[[Dosiero:Suleyman I of the Ottoman Empire.jpg|maldekstra|eta|[[Sulejmano la 1-a]].]]
Edukado, tekniko kaj universitatoj otomanoj estis admiritaj fine de la mezepoko. Tiuj universitatoj interkonatigis unu al la aliaj la malkovrojn okcidentajn. La admiralo [[Piri Reis]] tiel povis fari kopion de mapo de Ameriko kreita de [[ChristopheKristoforo ColombKolumbo]]. La originalo estis poste perdita, kaj la kopio iĝis la plej malnova mapo de la kontinento. Grandaj potencoj, kaj intelektaj kaj financaj subtenis la ''grandan pordon''. Citindas la migradoj kaj instaloj de judoj [[sefardoj|sefardaj]], funĝantaj [[Hispanujo]]n suferantan la [[inkvizicio]]n, kaj poste de la andaluzaj [[morisko]]j.
 
En la [[16-a jarcento]], sub la regno de [[Sulejmano la 1-a]] la otomanaj armeoj atingis [[Vieno]]n en [[Aŭstrujo]] en [[1529]] kaj [[1532]], sed ili sieĝis ĝin vane. Vieno iĝis tiel la limo de la plej granda disvastiĝo de la otomana imperio en la okcidento, kiel [[Aden]] estis la suda limo.
 
De [[1533]] ĝis [[1536]] la imperio alprenis la orienton de [[Anatolujo]], [[Azerbajĝano]]n kaj [[Jemeno]]n. Turkaj ŝipoj venkis la hafsidojn en [[Tunizo]] en [[1534]], sed perdis ĝin sekve al [[CharlesKarlo Quintla 5-a]]. [[KairouanKairuano]] estis venkita en [[1557]] kaj TunizoTunizio denove kaj definitive en [[1569]].
 
La Otomana Imperio atingis sian zeniton, ĝi akiris rangon de monda grandpotenco, preninte la teritoriojn de antaŭe memstaraj kristanaj ŝtatoj en sudorienta [[Eŭropo]]: [[Bulgario]], [[Serbio]], [[Vsetín|Valaĥio]], parton de [[Hungario]] ktp. Ĝia areo atingis pli ol 11 955 000&nbsp;km<sup>2</sup>. Kompare kun eŭropaj regnoj la Otomana Imperio estis pli toleremaj rilate al libereco de religia konfesio kaj kultura identeco de la nacioj en la okupata teritorio, kie tiel estis lasita certa libereco. Turkoj mem poste transprenis kelkajn kulturkutimojn de la kristana Eŭropo.