Konveksa presado: Malsamoj inter versioj

'''RelieftipaKonveksa presadopreso''' estas unu el la plejtri fruaĉefaj presoprocedo.metodoj La[[presarto|presi]] klasika(apud procedo[[platpreso]] kaj [[konkava preso]]), en Eŭropokiu atribuitala alpresbildon formas la elstaraj (konveksaj) partoj de la [[Johannes Gutenbergkliŝo]], estasdum la [[presartospaceto]]j kaj aliaj blankaĵoj la paperon ne tuŝas. Al tiu klaso da presmetodoj apartenas la klasika metodo [[Johannes Gutenberg|presadoGutenberga]] de presado per moveblaj prestipoj[[prestipo]]j. La presaj partoj estas reliefece elstarantaj. Oni presas nur la alte starantajn liniojn, pontojn aŭ facojn de la presŝablono. RelieftipaKonveksa presado estas rekta presoprocedo, tio signifas, la presŝablono transdonas la farbon rekte sur la pripresendaĵon.

Speco da relieftipakonveksa presado estas la [[stampilpresado]]. La unuaj konataj stampiloj devenas el [[Ĉinio]] kaj estis el ligno. En la [[antiko]] precipe estis la materialoj argilo kaj vakso, en kiuj oni presis la stampilformojn. La plej fruaj presaĵoj estis prego- resp. blindpresaĵoj sen presfarbo. La arto de stampilotondado kaj gravurado estis konata ekde la 4-a jarcento.

Jam en la [[8-a jarcento]] la ĉinoj uzis relieftipankonveksan presadon. La plej antikva konservita presita libro devenas el la jaro 868. Ĝi enhavis jam ilustraĵojn faritajn per lignogravurado kaj skribon ĉizita en lignoblokon. [[Johannes Gutenberg]] plibonigis en la [[15-a jarcento]] la presilon ĝis tiam uzatan. Per tio la libropresadon spertis haŭson kaj disvastiĝis tutmonde. Ĝisfine de la [[18-a jarcento]] preskaŭ ne okazis novigoj ĉikampe. Ĝis en la 1970-aj jaroj relieftipakonveksa presado estis la plej grava procedo por la produktado de libroj. Nuntempe ĝi ludas kompare kun aliaj presoprocedoj (ekz. [[malrekta presado]] aŭ [[cifereca presado]]) duarangan rolon.

RelieftipaKonveksa presado estas mekanika presoprocedo. La presaj partoj reliefiĝas sur la presŝablono, dum kiam la nepresaj partoj situas pli malalte. Ĉar la relieftipakonveksa presado estas rekta presoprocedo – la presŝablono donas la farbon rekte sur la pripresendaĵon, la presbildo devas estis speguldirekta. Oni komence farbigas la ŝablonon kaj presas ĝin kontraŭ la pripresendaĵon. Por tio oni bone povas uzi preskaŭ ĉiujn paperojn kaj kartonon.

Oni distingas laŭ konsisto plurajn specojn da presŝablonoj. Malmolaj relieftipajkonveksaj ŝablonoj estas el ligno aŭ metalo (kupro, zinko, fero, ŝtalo, latuno aŭ alojo el plumbo, antimono kaj stano). Ili havas pro sia alta malmolecogrado ankaŭ altan rezistoforton, kio ebligas la presadon de altaj eldonkvantoj. Elastaj relieftipajkonveksaj ŝablonoj konsistas el linoleumo kaj mola kaj malmola gumo. Pro ilia alta elasteco nur eblas presado de malgrandkvantaj eldonoj. Plastaj presŝablonoj konsistas el plasto, celuloido, kartono aŭ sintezaj rezinoj.

Plua presŝablono estas la volvoplato, kiun oni uzas precipe en la prestipa kompostado. Volvoplato estas fleksemafleksiĝema fotopolimera relieftipoplatoplato, sur kiu la presaj partoj situas ankaŭ reliefe. Modeloj je tio estas negativfilmoj.

La presbildo de relieftipakonveksa presaĵo estas ekkonebla ĉe la konturaj premeĝoj de la literoj. Krome sur la dorsflanko de la pripresita folio ekkoneblas ombrumo. Eta reliefo estas sentebla. Per ĉi tiu procedo oni povas produkti ege klarkonturajn presbildojn. Kroma karakterizaĵo de relieftipakonveksa presado estas, ke la presŝablonoj estas nur multkoste produkteblaj kompare kun aliaj presprocedoj.

RelieftipopresadonNune konveksan presadon nuntempe oni preskaŭ ne plu aplikas. La produktado de presplatoj estas multkosta. Same multkosta estas ties aranĝado, ĉar oni devas fari ĝustigon. Por deponi la kompostaĵon oni bezonas multe da spaco. La prestipoj estas ligitaj al la presŝablono, tiel ke oni ne plu povas uzi ilin.

Nuntempe oni preskaŭ nure produktas metie tre postulemajn [[Grafiko|presgrafikaĵojn]] aŭ arte formitajn librojn per la klasika relieftipopresadokonveksa presado. En la arta medio al la relieftipajkonveksaj procedoj apartenas la ligno- kaj linoleumgravurado. Aparta formo de relieftipopresadokonveksa presado estas la ties malrekta relieftipakonveksa procedo. Ĉe ampleksaj presprojektoj la libropresado fariĝis tro material- kaj tempelspeza kaj per tio malekonomia. Kelkaj malgrandaj presejoj tamen ankoraŭ nuntempe havas plumbokompostaĵojn kaj presmaŝinojn, por ekz. rapide produkti mortanoncojn.

Ekzistas variaj [[presmaŝino]]j por la relieftipopresadokonveksa presado:

*RotaciaRotaciaj presmaŝino]jpresmaŝinoj funkcias laŭ la principo ronda kontraŭ ronda, tio signifas, la papero kuras inter la platocilindro - la presŝablono - kaj la kontraŭprema cilindro kaj deprenas la farbon. Ambaŭflanka samtempa presado de folioj eblas dum unu procedo. Krome oni povas vicigi plurajn platocilindrojn tiel unu post la alia, ke dum unu presado ankaŭ eblas plurkoloraj presaĵoj. La preskvanto de ĉi tiu maŝino situas ĉe 30.000 presaĵoj por horo. Foldilo kaj numeriloj estas ofte ligitaj ĉe la maŝino, tiel ke la produktado povas esti plu raciigita.

*La Cameron-relieftipa-rulpresilo estas specialformo de la relieftipopresadokonveksa presado. Sur du senfine rotaciajn bendojn por ambaŭflanka pripresado oni fiksas fleksemajn fotopolimerajn platojn. Dum la unua presprocedo oni pripresas la tutan paperbendon, en la du oni kontraŭpresas, poste sekvas la plua prilaborado de la presitaĵoj.