Viktoria lago: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 36:
La Viktorilago ricevas 80% de sia akvo de rekta precipitaĵo.<ref name="Hickling61"/> Meza vaporiĝo sur la lago estas inter 2.0 kaj 2.2 metroj (6.6 kaj 7.2 ft) je jaro, tio preskaŭ duobligas la precipitaĵon de [[Ĉeriveraj areoj|riverbordaj areoj]].<ref>{{cite book |editor=S. H. Ominde |year=1971 |title=Studies in East African Geography and Development |author=Simeon H. Ominde |chapter=Rural economy in West Kenya |publisher=Heinemann Educational Books Ltd. |location=London |pages=207–229 |url=http://books.google.co.uk/books?id=WgamvCA98usC&pg=PA220 |isbn=0-520-02073-1}}</ref> En la kenja sektoro, la ĉefaj alfluantaj riveroj estas la Sio, [[Nzoia]], Yala, Nyando, Sondu Miriu, Mogusi kaj Migori. Kombinitaj, tiuj riveroj kontribuas per multe pli da akvo al la lago ol faras la plej granda ununura enfluiĝa rivero, nome la Kagero, kiu eniras la lagon de la okcidento.<ref>{{cite journal |author=P. J. P. Whitehead |year=1959 |title=The river fisheries of Kenya 1: Nyanza Province |journal=East African Agricultural and Forestry Journal |volume=24 |issue=4 |pages=274–278}}</ref>
[[File:Rift.svg|thumb|right|Lago Viktorio kaj la [[Granda Rifto]].]]
La nura elfluo de Viktorilago estas la [[Nila Rivero]] kiu forlasas la lagon proksime de Jinja, Ugando. Laŭ kontribuita akvo, tio igas Viktorilagon la ĉefa fonto de la plej longa branĉo de Nilo, aliflanke, la plej dista fonto de la Nila Baseno, kaj tial la finfina fonto de Nilo, plej ofte ĝi estas konsiderita kiel unu el la alfluantaj riveroj de la [[Kagero]] (la preciza alfluanto restas nedeterminita), kaj kiu originas aŭ de [[Ruando]] aŭ de [[Burundo]]. La supra sekcio de Nilo estas ĝenerale konata kiel la [[Viktoria Nilo]] ĝis ĝi atingas [[Albertlago]]'n. Kvankam ĝi estas parto de la sama riversistemo konata kiel la [[Blanka Nilo]] kaj estas foje referita kiel tia, strikte parolante tiun nomon ne uzatas ĝis post la rivero transiras la limon kun Ugando en [[Suda Sudano|Sudan Sudanon]] en la nordo.
La lago elmontras [[Plantoziĝo|eŭtrofajn kondiĉojn]]. En 1990-1991, oksigena koncentriĝo en la miksita tavolo estis pli altaj ol en 1960-1961, kun preskaŭ kontinua oksigena supersaturiĝo en surfacaj akvoj. Oksigena koncentriĝo en hipolimnetaj akvoj (t.e. la akvotavolo kiu kuŝas sub la termoklino, estas necirkulantaj, kaj eterne restas malvarma) estis pli malalta en 1990-1991 por pli longa periodo ol en 1960-1961, kun valoroj de malpli ol 1 mg je litro (< 0.4 gr- /kuba futo) okazanta en akvo same malprofunda kiel 40 metroj (130 ft) komparite kun plej malprofunda okazo de pli granda ol 50 metroj (160 ft) en 1961. La ŝanĝoj en oksigenigo estas konsideritaj kongruaj kun mezuradoj de pli alta alga biomaso kaj produktiveco.<ref>{{cite journal |author=R. E. Hecky, F. W. B. Bugenyi, P. Ochumba, J. F. Talling, R. Mugidde, M. Gophen kaj L. Kaufman |year=1994 |title=Deoxygenation of the deep water of Lake Victoria, East Africa |journal= Limnology and Oceanography |volume=39 |issue=6 |pages=1476–1481 |jstor=2838147 |doi=10.4319/lo.1994.39.6.1476}}</ref> Tiuj ŝanĝoj ekestis pro multoblaj kialoj: sinsekva bruligado ene de ĝia baseno,<ref>{{Cite journal |author=R. E. Hecky |year=1993 |title=The eutrophication of Lake Victoria |journal= Verhandlungen der Internationale Vereinigung für Limnologie |volume=25 |pages=39–48}}</ref> [[fulgo]] kaj [[cindro]] de kio estis deponita super la larĝa areo de la lago; de pliigitaj nutraj enfluoj tra riveroj,<ref name="OchumbaKibaara">{{cite journal |author=Peter B. O. Ochumba & David I. Kibaara |year=1989 |title=Observations on blue-green algal blooms in the open waters of Lake Victoria, Kenya |journal= African Journal of Ecology |volume=27 |issue=1 |pages=23–34 |doi=10.1111/j.1365-2028.1989.tb00925.x}}</ref> kaj de pliigita [[poluo]] asociita kun setlejoj laŭ ĝiaj bordoj.
Ankaŭ la [[formorto]] de [[cikledoj]] en la genro ''[[Haplochromis]]'' estis kulpatribuita al la eŭtrofiĝo de la lago. La fekundeco de tropikaj akvoj dependas de la indico laŭ kiu nutraĵoj povas esti alportitaj en solvon. La alfluantaj riveroj de Viktorilago disponigas malmultajn nutraĵojn al la lago rilate al ĝia grandeco. Pro tio, la plej multaj el la nutraĵoj de Viktorilago supozeble estas enŝlositaj en lagofundaj sedimentoj.<ref name="Hickling61"/><ref name="Beauchamp54">{{cite journal |author=R. S. A. Beauchamp |year=1954 |title=Fishery research in the lakes of East Africa |journal=East African Agricultural Journal |volume=19 |issue=4 |pages=203–207}}</ref> Per si mem, tiu vegetala materialo kadukiĝas malrapide. Besta karno kadukiĝas konsiderinde pli rapide, aliflanke, tiel ke la fekundeco de la lago estas dependa de la indico laŭ kiu tiuj nutraĵoj povas esti prenitaj de fiŝoj kaj aliaj organismoj.<ref name="Beauchamp54"/> Ekzistas malmulte da dubo ke ''Haplochromis'' ludis gravan rolon en resendado de [[detrito]] kaj [[planktono]] reen en solvon.<ref name="Lucy Richardson">{{citation |author= Lucy Richardson |title=The lessons of Lake Victoria Uganda |url=http://www.gulgasht.com/africa/lucy-richardson-story-from-lake-victoria-uganda.html}}</ref><ref name="KaufmanOchumba93">{{cite journal |author=Les Kaufman & Peter Ochumba|year=1993 |title=Evolutionary and conservation biology of cichlid fishes as revealed by faunal remnants in northern Lake Victoria |journal= Conservation Biology |volume=7 |issue=3 |pages=719–730 |jstor=2386703 |doi=10.1046/j.1523-1739.1993.07030719.x}}</ref><ref name="Goldschmidt93">{{cite journal |author=Tijs Goldschmidt, Frans Witte & Jan Wanink |year=1993 |title=Cascading effects of the introduced Nile perch on the detrivorous/phytoplantivorous species in sublittoral areas of Lake Victoria |journal=Conservation Biology|volume=7 |issue=3 |pages=686–700 |jstor=2386700 |doi=10.1046/j.1523-1739.1993.07030686.x}}</ref> Kun proksimume 80% de la specioj de ''Haplochromis'' manĝantaj detriton, kaj same kapablaj por manĝado unu de la alia, ili reprezentis mallozajn, internan recikladsistemon, movante nutraĵojn kaj biomason kaj vertikale kaj horizontale tra la akvokolono, kaj eĉ el la lago per predado fare de homoj kaj surteraj bestoj. La forigo de ''Haplochromis'', aliflanke, eble kontribuis al la kreskanta frekvenco de [[Algoflorado|algofloradoj]],<ref name="OchumbaKibaara"/><ref name="KaufmanOchumba93"/><ref name="Goldschmidt93"/> kiuj povas en victurno kaŭzi masajn fiŝomortigojn.<ref name="OchumbaKibaara"/>
==Vidu ankaŭ==
| |||