Mortodanco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Ŝanĝo de kategorinomoj al pli klaraj; laŭ Vikipedio:BOT/L; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{| align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px solid #999; border-right-width: 1px; border-bottom-width: 2px"
|-
|align=center colspan=2 style="background: #FFFFFF"| [[ImageDosiero:Danzas de la muerte.gif|260px|center]]
|-
||<small>''A la dança mortal venid los nascidos<br />que en el mundo soes de qualquier estado;<br />el que non quisiere a fuerça de amidos<br />facerle e venir muy toste parado.<br />Pues ya el freire vos ha pedricado<br />que todos vayais fazer penitencia,<br />el que non quisiere poner diligencia<br />por mi non puede ser más esperado''</small>
|}
 
Linio 10:
La kastilia "Mortodanco" estas de komenco de la [[15a jarcento]]. Konserviĝas en [[manuskripto]] de la [[Biblioteca de El Escorial]]. Ĝi enhavas pli da sescent versojn kaj en ĝi, Morto alvokas unu post alia diversajn [[rolulo]]jn, kiel [[Papo]], [[Episkopo]], [[Imperiestro]], [[Sakristiano]], Kamparano, ktp., samtempe ĝi memorigas ilin ke la mondaj ĝuoj havas finon kaj ke ĉiuj devos morti. Ĉiuj falas en ĝiaj brakoj.
 
Tiu makabra spektaklo disvolviĝis en la tuta eŭropa literaturo, devene de [[Francio]]. La temo de morto hegemoniis en la [[Malsupra Mezepoko]], kaj antaŭ tiu ne eblis kristana akcepto, sed teruro antaŭ la perdo de la surteraj plezuroj. Ĝi prezentas, unuflanke, religian intencon: rememorigi ke la mondaj ĝuoj estas finaj kaj oni devas esti preparita por morti kristane; aliflanke, estas intenco [[Satiro|satira]] ĉar ĉiuj falas mortaj, sendepende de aĝo aŭ socia situo, pro la egaliga povo de la morto.
 
[[ImageDosiero:Monumento a Calderón de la Barca (Madrid) 05.jpg|thumb|190px|left|<small>''Mortodanco''. Detalo de la monumento al [[Pedro Calderón de la Barca|Calderón]] de [[Madrido]] (Joan Figueras Vila, [[1878]]).</small>]]
 
Tiu temo havis ankaŭ pentran esprimon, kie elstaras la [[gravuraĵo]]j kiujn faris [[Hans Holbein, la Maljuna]].
 
Ĝia influo ludis sur postaj hispanlingvaj aŭtoroj kaj verkoj, kiel ĉe la ''Barca de la Gloria'', de [[Gil Vicente]], ''Diálogo de Mercurio y Carón'' de [[Alfonso de Valdés]], ''Farsa llamada Danza de la Muerte'' de Juan de Pedraza, ''La farsa de la Muerte'' de [[Diego Sánchez de Badajoz]], ''Las Cortes de la Muerte'' de [[Luis Hurtado de Mendoza]] kaj la ''Coloquio de la Muerte con todas las edades y estados'', de Sebastián de Horozco. En la 11a ĉapitro de la dua parto de [[La Kiĥoto]], Don Quijote kaj Sancho trafas teatran grupon kiu iras de vilaĝo al vilaĝo por ludi ''Mortodancon''. Fine, en la [[Baroka hispana literaturo|Baroko]] estas la lastaj referencoj en la ''religiaj dramoj'' de [[Pedro Calderón de la Barca|Calderón de la Barca]] kaj en la ''Sueños'' ([[1627]]) de [[Francisco de Quevedo|Quevedo]].
 
[[ImageDosiero:Danse Macabre - Guyot Marchand16 - (Man of law and Minstrel).jpg|thumb|right|200px|<small>Gravuraĵo kiu reprezentas la morton kiu forportas trobadoron (dekstre) kaj advokaton. ''La Danse macabre'', París, Guy Marchant, 1486.</small>]]
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Mezepoka hispana literaturo]]
 
== Referenco ==
* ''La Danza de la Muerte'', Códice de El Escorial, Ed. de Sabas Martín. Miraguano Ediciones, Madrid, 2001. ISBN 84-7813-220-1
== Eksteraj ligiloj ==
{{commonscat|Danse Macabre|Danza de la Muerte}}
* [http://www.enciclopediacatolica.com/d/danzamuerte.htm La ''Danza de la Muerte'' en la Enciclopedia Católica]
 
[[Kategorio:Mezepoka literaturo]]
[[Kategorio:Literaturo de Hispanio]]
[[kategorio:Hispana literaturo]]
 
[[da:Døden fra Lübeck]]