Miopeco: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e la ŝablono {{Literatur}} ne ekzistas. tial mi ŝanĝas al {{Citlibro}}. |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Myopia.png|thumb|250px]]
'''Miopio''' aŭ '''miopeco''' (latine ''myopia'') estas refrakcia perturbo de okulo. Ĉe miopeco la [[okulo]] estas plej ofte iom pli longa ol normale, aŭ la lenso aŭ la korneo estas tre konveksa. Tial en stato de neakomodo, la [[lumradio]]j konverĝas antaŭ la [[retino]], estigante konfuzan [[bildo]]n. Gi estas malofte denaska, sed la [[heredo|heredeco]] povas influi ĝin. Ĝi aperas ordinare en frua aĝo, kiam dum la kreskado oni tro- aŭ misuzas la okulojn por vidi proksime, kaj dependas de la ĝenerala [[sanstato]] kaj fortikeco de la [[individuo]]. La miopulo havas nenormale mallongvidan kapablon, kaj ne povas klare distingi malproksimajn objektojn; la proksimajn li klare distingas. Simpla miopeco ne estas grava; sed evoluanta, kreskanta miopeco ofte estigas diversajn retinajn, koroidajn kaj vitreajn komplikaĵojn, kiuj povas grave endanĝerigi la vidkapablon. Ankaŭ [[diabeto]], [[keratokono]], [[katarakto]], kaj [[akomoda spasmo]] povas okazi ĝin.
Ĝenerale oni rekomendas uzadon de [[okulvitro]]j aŭ [[kontaktlenso]]jn por korekti ĝin. Por korektado oni uzas konkavajn lensojn.
== Priskribo ==
En miopio la subtila bildo ekiĝas antaŭ de la retino. La lumo rompiĝas tro, eĉ se la radiaj muskoloj estas malstreĉaj. Se la aĵo proksimiĝas al la okulo, la subtila bildo proksimiĝas al la retino, kaj la okulo vidas pli subtilan bildon.<ref name="Lang">Gerhard K. Lang: Augenheilkunde: Verstehen - Lernen - Anwenden. 4. Auflage. Thieme, Stuttgart 2008, ISBN 978-
Ĝi estas la geometria optika kontraŭo de la [[hipermetropio]]. Ambaŭ refrakciaj perturboj estas nomitaj aksaj bildigaj difektoj. Ili apartenas al la malgrandaj lumrompaj difektoj.
Linio 12:
== Klasifikado ==
En la ICD-10 la kodo de la maligna miopio estas H44.2, la simpla miopio estas kodigita kiel H52.1, kaj la psĕŭomiopo estas enkodigita kiel
En la sondoj kaj la oftamologia praktiko estas la miopio klasifikita en pluraj manieroj.<ref name="Grosvenor">T. Grosvenor: A review and a suggested classification system for myopia on the basis of age-related prevalence and age of onset. In: American journal of optometry and physiological optics. 64, Nr. 7, Juli 1987, S. 545-554, [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3307441?dopt=Abstract PMID 3307441]</ref><ref name="Borish">Irvin M. Borish: Clinical Refraction. The Professional Press, Chicago 1949.</ref><ref name="Duke-Elder">Sir Stewart Duke-Elder: The Practice of Refraction. 8. Auflage. The C.V. Mosby Company, St. Louis 1969, ISBN 0-7000-1410-1.</ref>
Linio 18:
=== Fiziologiaj-optikaj kriterioj ===
Laŭ Ivan Borish kaj Stewart Duke-Elder:<ref name="Borish"/><ref name="Duke-Elder"/>
* Aksiala miopio: la okulglobo estas tro longa.<ref name="Lang"/><ref name="Cline">D. Cline, H. W. Hofstetter, J. R. Griffin: Dictionary of Visual Science. 4. Auflage. Butterworth-Heinemann, Boston 1997, ISBN 0-7506-9895-0.</ref> Laŭ la heŭristiko ĉiu milimetro, per kiu la okulglobo estas pli longa, aldonas tri [[dioptrio]]jn al la refrakcio de la okulo.<ref>Theodor Axenfeld, Hans Pau: Lehrbuch und Atlas der Augenheilkunde. Gustav Fischer Verlag0, Stuttgart 1980, ISBN 3-437-00255-4, S. 32 (R. Sachsenweger és tsai közreműködésével).</ref>
* Rompa miopio: la kaŭzo estas, ke la refrakciaj medioj havas tro grandan rompiĝforton.<ref name="Lang"/><ref name="Cline"/>
** Kurbeca miopio: la refrakciaj medioj estas tro kurbaj. [[Keratokono]] aŭ [[lentikono]] povas kaŭzi ĝin.
** Lenta miopio: la materioj de la refrakciaj medioj havas tro grandan [[refrakta indico|refraktan indicon]]. Plej ofte la lento estas koncernita.<ref name="Lang"/><ref name="Cline"/>
=== Severeco ===
Linio 28:
Laŭ severeco la miopio povas esti:
* milda, maksimume −3,00 dpt<ref name="Cline"/>
* meza, inter
* severa, −6,00 dpt aŭ plu.<ref name="Cline"/>
La 18% de la miopuloj estas severe miopa.<ref name="autogenerated1">J. H. Kempen, P. Mitchell, K. E. Lee, J. M. Tielsch, A. T. Broman, H. R. Taylor, M. K. Ikram, N. G. Congdon, B. J. O'Colmain: The prevalence of refractive errors among adults in the United States, Western Europe, and Australia. In: Archives of Ophthalmology. 122, Nr. 4, April 2004, S. 495-505, [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15078666?dopt=Abstract PMID 15078666]</ref> Aliuj povas uzi aliajn limojn.
=== Tempo de la ekigo ===
La miopio estas ankaŭ laŭ la tempo de la ekigo klasifikebla:<ref name="Grosvenor"/><ref name="AOA">American Optometric Association (Hrsg.): Optometric Clinical Practice Guideline: Care of the patient with myopia. 1997 [http://www.aoa.org/documents/CPG-15.pdf]</ref>
* La denaska miopio ekigis ĝis la nasko, kaj ne sanigis en la infaneco
* La infaneca kaj la adoleska miopio ekigas ĝis la 25a vivojaro
* La miopio estigita en la frua adulto ekigas inter la vivojaroj 20 kaj 40
* La miopio estigita en la malfrua adulto ekigas post la vivojaro 40
== Ofteco ==
Ni konas multan studojn pri ofteco de la miopio, sed ili ne uzis la saman metodon, do iliaj konsekvoj ne estas kompareblaj. Ankaŭ la elektado de la subjektaro influis la rezultojn. Ĝi estas pli ofta inter studentoj ol inter soldatoj; pli ofta inter lernejaj infanoj, ol inter infanoj pli junaj. Ne estas ̂ĝnerala konformeco, kiel granda povas esti la miopio, kiun la akomodo de la okulo kompensi povas. Ili uzas diversajn faktorojn inter -0,25 kaj -1 dioptrio. Oni ofte mezuris ĝin sen la duma paralizigo de la radia muskolo, kiu gvidis al malakurataj valoroj, kaj estimis la nombron de la miopiulojn tre grandan.<ref>Y. F. Choong, A. H. Chen, P. P. Goh: A comparison of autorefraction and subjective refraction with and without cycloplegia in primary school children. 142, Nr. 1, Juli 2006, S. 68-74, PMID 16815252.</ref><ref>A. Cervino, S. L. Hosking, G. K. Rai, S. A. Naroo, B. Gilmartin: Wavefront analyzers induce instrument myopia. In: Journal of Refractive Surgery. 22, Nr. 8, Oktober 2006, S. 795-803, PMID 17061717</ref><ref>R. Fotedar, E. Rochtchina, I. Morgan, J. J. Wang, P. Mitchell, K. A. Rose: Necessity of cycloplegia for assessing refractive error in 12-year-old children: a population-based study. In: American Journal of Ophthalmology. 144, Nr. 2, August 2007, S. 307-309, PMID 17659966.</ref><ref>T. Toh, L. S. Kearns, L. W. Scotter, D. A. Mackey: Post-cycloplegia myopic shift in an older population. In: Ophthalmic Epidemiology. 12, Nr. 3, Juni 2005, S. 215-219, PMID 16036481.</ref>
Linio 44:
La studo de la WHO (RESC: Refractive Error Study in Children) mezuris la refrakciajn perturbojn per standardaj proceduroj. La subjektoj estis 5-15 jaraj. La celo estis la komparado de la parametroj de la diversaj popoloj.<ref>A. D. Negrel, E. Maul, G. P. Pokharel, J. Zhao, L. B. Ellwein: Refractive Error Study in Children: sampling and measurement methods for a multi-country survey. In: American Journal of Ophthalmology. 129, Nr. 4, April 2000, S. 421-426, PMID 10764848.</ref> La artikoloj ne uzis la rezultojn de la tradicie progresitaj landoj.<ref>[http://www.worldoptometry.org/ RESC]</ref> En la progresentaj landoj, kiel Nepalo estis la optikaj parametroj konstantaj, dum en la rapide progresentaj landoj, kiel Ĉinio kaj Barato la statistika meznombro moviĝis al la miopio, kaj la varianco kreskas tre rapide.<ref>J. Zhao, X. Pan, R. Sui, S. R. Muñoz, R. D. Sperduto, L. B. Ellwein LB:: Refractive Error Study in Children: results from Shunyi District, China. In: American Journal of Ophthalmology. 129, Nr. 4, April 2000, S. 427-35, PMID 10764849.</ref><ref>G. P. Pokharel, A. D. Negrel, S. R. Muñoz, L. B. Ellwein: Refractive Error Study in Children: results from Mechi Zone, Nepal. In: American Journal of Ophthalmology. 129, Nr. 4, April 2000, S. 436-444, PMID 10764850.</ref><ref>E. Maul, S. Barroso, S. R. Muñoz, R. D. Sperduto, L. B. Ellwein: Refractive Error Study in Children: results from La Florida, Chile. In: American Journal of Ophthalmology. 129, Nr. 4, April 2000, S. 445-54, PMID 10764851.</ref><ref>R. Dandona, L. Dandona, M. Srinivas, P. Sahare, S. Narsaiah, S. R. Muñoz, G. P. Pokharel, L. B. Ellwein: Refractive error in children in a rural population in India. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 43, Nr. 3, März 2002, S. 615-622, PMID 11867575.</ref><ref>G. V. Murthy, S. K. Gupta, L. B. Ellwein, S. R. Muñoz, G. P. Pokharel, L. Sanga, D. Bachani: Refractive error in children in an urban population in New Delhi. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 43, Nr. 3, März 2002, S. 623-631, PMID 11867576.</ref><ref>K. S. Naidoo, A. Raghunandan, K. P. Mashige, P. Govender, B. A. Holden, G. P. Pokharel, L. B. Ellwein: Refractive error and visual impairment in African children in South Africa. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 44, Nr. 9, September 2003, S. 3764-3770, PMID 12939289.</ref><ref>M. He, J. Zeng, Y. Liu, J. Xu, G. P. Pokharel, L. B. Ellwein: Refractive error and visual impairment in urban children in southern china. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 45, Nr. 3, März 2004, S. 793-799, PMID 14985292.</ref><ref>P. P. Goh, Y. Abqariyah, G. P. Pokharel, L. B. Ellwein: Refractive error and visual impairment in school-age children in Gombak District, Malaysia. In: Ophthalmology. 112, Nr. 4, April 2005, S. 678-685, PMID 15808262.</ref>
== Ĉiutaga variado ==
Kiel la aliaj partoj de la korpo la okulo ankaŭ akomodigas al la homeostaso de la korpo. Laŭ ia gremana studo el 1988 la refrakcia valoro povas sanĝiĝgi 0,25 dioptrion, kaj la aŭtoroj ne sciis, kial.<ref name="Krause 1988">K. Krause, A. Taege: Tageszeitliche Schwankungen der menschlichen Refraktion [Diurnal Fluctuations of Human Refraction]. In: Klinische Monatsblätter Augenheilkunde. 192, Nr. 1, Januar 1988, S. 53-57, PMID 3352188.</ref> En 1993 oni esploris kokidojn, kaj detektis, ke iliaj okuloj tage vastiĝis, nokte malvastiĝis.<ref name="Weiss 1993">S. Weiss, F. Schaeffel: Diurnal growth rhythms in the chicken eye: relation to myopia development and retinal dopamine levels. In: Journal of Comparative Physiology A. 172, Nr. 3, 1993, S. 263–270, PMID 8510054.</ref> La fenomeno estis esplorebla ankaŭ en kunikloj kaj simioj.<ref name="Liu 1998">J. H. Liu, H. Farid: Twenty-four-hour change in axial length in the rabbit eye. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 39, Nr. 13, Dezember 1998, S. 2796-2799, PMID 9856794.</ref><ref name="Nickla 2002">D. L. Nickla, C. F. Wildsoet, D. Troilo: Diurnal rhythms in intraocular pressure, axial length, and choroidal thickness in a primate model of eye growth, the common marmoset. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 43, Nr. 8, August 2002, S. 2519-2528, PMID 12147579.</ref>
Ankaŭ la longeco de la okulo de la homo varias. En la granda plimulto de la subjektoj estis la miopio plej forte tagmeze.<ref name="Stone 2004">R. A. Stone, G. E. Quinn, E. L. Francis, G. S. Ying, D. I. Flitcroft, P. Parekh, J. Brown, J. Orlow, G. Schmid: Diurnal axial length fluctuations in human eyes. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 45, Nr. 1, Januar 2004, S. 63-70, PMID 14691155.</ref><ref name="Read 2008">S. A. Read, M. J. Collins, D. R. Iskander: Diurnal variation of axial length, intraocular pressure, and anterior eye biometrics. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 49, Nr. 7, Juli 2008, S. 2911-2918, PMID 18362106.</ref> La variado estis inter 0,015-0,04 mm kaj 0,020–0,092 mm,<ref name="Stone 2004"/><ref name="Read 2008"/> kiu en dioprtrio estas 0,05-0,32, kiu kongruas kun la malnova germana studo.<ref name="Krause 1988"/> La valoroj de la korneo kaj lenso varias tre malgrande, kaj malsignifikante.<ref>S. Srivannaboon, D. Z. Reinstein, T. J. Archer: Diurnal variation of higher order aberrations in human eyes. In: Journal of Refractive Surgery. 23, Nr. 5, Mai 2007, S. 442-446, PMID 17523503.</ref><ref>P. Mierdel, H. E. Krinke, K. Pollack, E. Spoerl: Diurnal fluctuation of higher order ocular aberrations: correlation with intraocular pressure and corneal thickness. In: Journal of Refractive Surgery. 20, Nr. 3, Mai-Juni 2004, S. 236-242, PMID 15188900.</ref><ref>Y. Tian, C. F. Wildsoet: Diurnal fluctuations and developmental changes in ocular dimensions and optical aberrations in young chicks. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 47, Nr. 9, September 2006, S. 4168-4178, PMID 16936138.</ref>
== Vida sarĝo ==
Lancaster kaj Williams rekonis en 1914, ke post laboro, kiu postulas vidi proksime, la malproiksima punkto de la subjektoj ŝanĝiĝis maksimume per −1,3 dioptrioj, kiu tenis sin kvaronhoron post la laboro.<ref>W. B. Lancaster, E. R. Williams: New light on the theory of accommodation, with practical applications. In: Transactions of the American Academy of Ophthalmology and Otolaryngology. 1914, S. 170-195.</ref> Laŭ sondo en 1980 tiu ŝanĝado estas inter −0,12 kaj −0,93 dpt.<ref name="Ong 1995">E. Ong, K. J. Ciuffreda: Nearwork-induced transient myopia: a critical review. In: Documenta ophthalmologic. 91, Nr. 1, 1995, S. 57-85, PMID 8861637.</ref> La ŝanĝiĝado de la vidado de la miopiuloj eltenas pli longe, ol de la ŝanĝado de aliaj personoj.<ref name="Ong 1995"/>
Iuj sciencistoj suspektis, ke tiu fenomeno povas kauzi miopion.<ref>K. J. Ciuffreda, B. Vasudevan: Nearwork-induced transient myopia (NITM) and permanent myopia--is there a link?. In: Ophthalmic and Physiological Optics. 28, Nr. 2, März 2008, S. 103-114, PMID 18339041.</ref> Tiun dementis la CLEERE. La CLEERE estis longtempa sondo (1995-2003), kiuj esploris la vidadon de infanoj aĝaj inter 6 kaj 15. La portempa miopio ekis nur post la miopio; do ĝi ne povas esti kauzo de la miopio. Se la miopio estis korektita, la portempa miopio eltenis pli longe kun la severado de la miopio. La malbonigado de la vidado estis pli rapida, ol la malbonigado de la ne korektita miopio. Tio povas esti kauzo aŭ sekvo de la korektado.<ref name="Mutti 2006">{{Citlibro|Aŭtoro=D. O. Mutti, G. L. Mitchell, J. R. Hayes, L. A. Jones, M. L. Moeschberger, S. A. Cotter, R. N. Kleinstein, R. E. Manny, J. D. Twelker, K. Zadnik K|Titolo=Accommodative lag before and after the onset of myopia|Serio=Investigative Ophthalmology and Visual Science|Jaro=2006|Monato=marto|Volumo=47|Numero=3|Paĝoj=837–846|PMID=16505015|Origina lingvo=en}}</ref><ref>D. O. Mutti, J. R. Hayes, G. L. Mitchell, L. A. Jones, M. L. Moeschberger, S. A. Cotter, R. N. Kleinstein, R. E. Manny, J. D. Twelker, K. Zadnik: Refractive error, axial length, and relative peripheral refractive error before and after the onset of myopia. In: Investigative Ophthalmology and Visual Science. 48, Nr. 6, Juni 2007, S. 2510-2519, PMID 17525178.</ref>
== Genetiko ==
Multa sondoj aperis pri la meĥanismoj de la refrakciaj difektoj kaj pri la okulmalsanoj, sed ni ne scias multan pri ilia genetiko. La sondoj okupis kun iuj familioj kaj malgrandaj isolitaj komunumoj, kaj iliaj rezultoj kontraŭdiras. Aliaj komunumoj klarigas nur la ekstreman miopion.<ref>T. L. Young, R. Metlapally, A. E. Shay: Complex trait genetics of refractive error. In: Archives of Ophthalmology. 125, Nr. 1, Januar 2007, S. 38-48, PMID 17210850.</ref>
Linio 94:
| PAX6 || 11p13 || || evolvado de la okulo || [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/dispomim.cgi?id=607108 607108]
|}
== Riskoj ==
Ankaŭ la milda miopio plimultegas la riskon de la [[deiĝado de retino|deiĝadon de la retino]], kiu povas kaŭzi [[blindeco]]n. Se la miopio estas pli severa ol −3,00, havas la okulo 10-oblan riskon.<ref>Risk factors for idiopathic rhegmatogenous retinal detachment. The Eye Disease Case-Control Study Group. In: American Journal of Epidemiology. 137, Nr. 7, April 1993, S. 749-757, PMID 8484366.</ref> Ankaŭ la risko de la glaŭkomo kreskas rapide kun la severeco de la miopio.<ref>T. Y. Wong, B. E. Klein, R. Klein, M. Knudtson, K. E. Lee: Refractive errors, intraocular pressure, and glaucoma in a white population. In: Ophthalmology. 110, Nr. 1, Januar 2003, S. 211-217, PMID 12511368.</ref> Se la miopio estas severa, estas la [[flirtantaj muŝoj]] pli oftaj.
La lasera operacio malkreskas la dioptrion de la korneo, sed ne mallongas la okulglobon. Do la riskoj kaŭzitaj de la longa okulglobo restas.
== Miopio kaj presbiopio ==
La [[presbiopio]] ne korektas la mioipion, sed kompletigas ĝin.<ref>J. S. Pointer: The presbyopic add. III. Influence of the distance refractive type. In: Opthalmic and Physiological Optics. 15, Nr. 4, Juli 1995, S. 249-253, PMID 7667017.</ref> La okulglobo ne mallongigas, sed la lenso malmoligas.<ref>A. Glasser, M. A. Croft, P. L. Kaufman: Aging of the human crystalline lens and presbyopia. In: International Ophthalmology Clinics. 41, Nr. 2, 2001, S. 1-15, PMID 11290918 (Vgl. besonders Fig. 5).</ref>
La miopio proksimigas la la prokisman kaj la malproksiman punkton. El tiu kaŭzo la
== Rekonado ==
Se la miopio ekigis malrapide, la miopiulo mem ne rekonas, ke li ne vidas bone. Nur la oftomatalogiaj provoj povas detekti la difrakcian difekton. Oni rekonas la miopion kaj mezuras ĝian severecon per la objektiva mezurado de la difrakcio kaj per la prova serio.
Oni uzas multan metodon por la objektiva mezurado. Pleje oni projekcias lumradion en la okulon, kaj sekvas ĝian vojon.
* Skiaskopio: ĝi mezuras la malproksiman punkton. Nur kun larĝigita pupilo donas korektan rezulton.
* Automata refraktometrio: oni estigas la lumradion per fotodiodoj. Ĝi donas informon pri la akomodigo kaj la fiksado.
* Keratometrio: ĝi mezuras la refrakcion de la korneo en ĝia mezo. Ĝi taugas ankaŭ por la mezurado de la astigmio.
* Korneatopografion: topografia methodo
* Ultrasono: ĝi mezuras la anatomiajn raciojn.
La subjekto devas legi aŭ rekoni la literojn aŭ la simbolojn de la prova serio. Lia vidado estas korektita per pli kaj pli dikaj lensoj, ĝis kiam li unue povas legi aŭ rekoni ĉiun super la ruĝa linio. Tiam li surhavas la plej bonan korektandan lenson. En la provo la radiaj muskoloj kontraktas, kiu kondukas al la superestimado de la severeco de la miopio. Oni evitas tiun per la tempa paralizigo de la radiaj muskoloj. La verda-ruĝa testo signifikas la restan difrakcian difekton.
Linio 119:
Oni mezuras antaŭ okuloperacioj per Hartmann-Shack aberometro la anatomiajn raciojn. Tiu instrumento informas ankaŭ pri la miopio.
== Korektado kaj kuracado ==
Iuj specioj de la miopio estas sanigeblaj. Se ĝi estas kaŭzita per [[katarakto]], ĝi povas esti sanigita per operacio. Se la nivelo de glukozo estas tro alta, la kontrolado de la glukozo povas solvi la miopion. La akomoda spasmo povas esti kuracita per malgrandaj dosoj de sanigiloj, kiuj pralizas la radiajn muskolojn.
Oni ne povas kuraci la plej pli oftajn formojn de la miopio, nur korekti povas ilin. Por la koraktado taŭgas konkavaj lensoj.<ref name="Lang"/><ref>A. Medina: A model for emmetropization The effect of Corrective lenses. In: Acta ophthalmologica. 65, Nr. 5, 1987, S. 555–557, PMID 3425264.</ref>
Iuj eksperimentas per [[okulgimnastiko]], kiu devus preterlasi ĉiun refrakcian difekton, sed mankas la kontrolitaj sukcesoj. Do la scienco de la kuracado rifuzas la metodon.<ref>J. A. Rawstron, C. D. Burley, M. J. Elder: A systematic review of the applicability and efficacy of eye exercises. In: Journal of Pediatric Ophthalmology & Strabismus. 42, Nr. 2, März-April 2005, S. 82-88, PMID 15825744 (Vgl. besonders S. 74).</ref>
Linio 131:
[[Kategorio:Okulmedicino]]
| |||