Aĥnaton: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 19:
|Kripto = [[Reĝa kripto en Aĥetaton]]
}}
'''Aĥnaton''', '''Akenatono''' aŭ '''Eĥnaton''' (mortinta probable dum la jaro [[-1334|1334 a.K.]]) estis [[faraono]] de [[antikva Egiptio]]. Li malakceptis la malnovajn diojn kaj anstataŭigis ilin per [[Atono]], la viviga forto de la suno kaj la nova dio de la imperio. Li tiuokaze ŝanĝis sian nomon en Aĥnaton (Aĥ-en-Jati, utila por Atono). Li ankaŭ konstruigis novan ĉefurbon Aĥetaton.
 
Li okupas eksterordinaran lokon inter la faraonoj, estas nomata "revoluciulo, herezulo, pacifisto, despoto" kaj simile. Kiam li vivis, li estis nomata "justulo sur la tero", post la morto "krimulo el Aĥetatono". Ĉar li anstataŭigis multajn egiptajn diojn per unu, li estas opiniata kiel fonto de monoteismaj religioj kaj inspirinto de [[Moseo]].
Linio 31:
Post morto de Aĥnaton surtroniĝis lia frato [[Smenĥkare]], poste [[Tutanĥamon]], kiu origine nomiĝis Tutaĥaton, verŝajne filo de unu el la du fratoj.
 
== En posta kulturo ==
Pri lia vivo estis verkitaj multaj romanoj: "Egiptano Sinuhet" ([[Mika Waltari]]), "La skribisto de la faraono" ([[Alexej Pludek]]) k.a.
 
[[Philip Glass]] komponis [[opero]]n pri ĉi tiu faraono sub la titolo "Akhnaten", kiu havis premieron en 1984.
 
=== Akenatono en Esperanto ===
En la kvina kanto de la verko de [[Abel Montagut]] nome ''[[Poemo de Utnoa]]'' okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikuraĝigu la malfortigitan Utnoan (nome la ĉefrolulo [[Noa]]) pere de la drogo ''anoŭdo''. Inna malsupreniras kaj liveras ĝin al Noa. Je ties efiko aperas antaŭ li la poeto [[Valmikio]] kiu montras al li la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ĝin, nome, en Azio, el [[Ĉina Murego]] al insulo [[Srilanko]]. Poste aperas la japana pentristo [[Hokusajo]] kiu siavice montras aliajn mirindaĵon el [[Azio]]. Kaj poste venas la vico de [[Fidiaso]], kiu montras mirindaĵojn el suda kaj centra [[Eŭropo]] kaj la venonta ĉiĉerono estas [[Maria Sklodovska]], kiu montris al Utnoa la mirindaĵojn de centra kaj orienta [[Eŭropo]]. Jen kiel ŝi prezentas la venontan ĉiĉeronon [[Akenatono]]n kiu montros interesaĵojn el [[Afriko]]:
 
Linio 46:
:De nun li akompanos en la transmonda vojiro.<ref>[[Abel Montagut]], ''[[Poemo de Utnoa]]''. Pro Esperanto. Vieno, 1993. ISBN 3-85182-007-X. 225 p., p. 121.</ref>}}
 
== Bildaro ==
<center><gallery>
Dosiero:Aten disk.jpg|<center>faraono Aĥnaton kaj lia familio adoras la dion Atono
Linio 52:
</gallery></center>
 
== Notoj ==
<references/>
 
Linio 66:
[[Kategorio:Naskiĝintoj antaŭ Kristo]]
[[Kategorio:Mortintoj antaŭ Kristo]]
 
{{LigoElstara|es}}
{{LigoLeginda|en}}
{{LigoLeginda|ru}}