Gamo-radia ekbrilo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Oni cxie anastatauxigu "profunda spaco" per "profunda kosmo"
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 94:
* 970228 - La unua ekbrilo por kiu estis sukcese detektita la restaĵa eligo (postvarmo) kaj en ikso-radioj kaj en optika bendo. Ĝi estis ankaŭ ebla identigi la fonto de la tre malproksima galaksio (ruĝenŝoviĝo z = 0,695). Ĉi tiu trovo fortigis la hipotezo de ekstergalaksia fonto de gamo-radiaj ekbriloj.
* 970508 - La unua ekbrilo por kiu estis mezurita la ruĝenŝoviĝo ''z = 0,835''. Ĉi tio unusence konfirmis la ekstergalaksian naturon de gamo-radiaj ekbriloj.
* 980425 - La unua ekbrilo por kiu detekto estis kune kun observado de supernovao SN 1998bw, donante ligon inter gamo-radiaj ekbriloj kaj supernovaoj. La ekbrilo mem estis tre nekutima pro sia tre malgranda lumeco. Ĝis nun ĝi estis ankaŭ la ekbrilo plej proksima al Tero kun ''z=0,0085''.
* 990123 - Por ĉi tiu ekbrilo estis mezurita optika heldenso de la postvarma eligo, kiu havos [[videbla magnitudo|videblan magnitudonn]] 8,95, malmulte pli malforta ol la planedo [[Neptuno (planedo)|Neptuno]] malgraŭ ĝia distanco de 9.6×10<sup>9</sup> lumjaroj. Ĝi estis ankaŭ la unua ekbrilo por kiu optika eligo estis detektita antaŭ ĉesis ĝia eligo ke gamo-radioj. Astronomiistoj ricevis bildon en videbla lumo de ekbrilo 990123 kiu okazis en 23-a de januaro de 1999, uzanta la teleskopon ROTSE-I, situantan en [[Los Alamos]], [[Nov-Meksiko]]. La teleskopo estis plene aŭtomatigita kaj reagis al signaloj de instrumento BATSE. Ĉi tiu estis la unua ekbrilo por kiu optika eligo estis detektita antaŭ kiam la gamo-radia eligo ĉesis. Ekbrilo 990123 havis la plej hela mezuritan optika postvarmon ĝis ekbrilo 080319B.
* 030329A - ege hela ekbrilo unusence asociita kun supernovao. Tiel estis pruvo ke gamo-radiaj ekbriloj kaj supernovaoj estas koneksaj.
* 050509B - La unua mallonga ekbrilo kiu estis asociita kun gastiganta galaksio. Provizita la unua indikaĵo ke iuj mallonga ekbriloj, malsimile al la longaj, okazas en malnovaj galaksioj kaj ne estas akompanitaj per supernovaoj. Ekbrilo 050509B estis la unua mallonga ekbrilo kun gastiganta de matura elipsa galaksio en kiu novaj steloj ne estis formanta. Ĝi provizis indikaĵon ke iuj mallonga ekbriloj, malsimile al longa ekbriloj, okazas en malnovaj galaksioj kaj ne estas akompanitaj per supernovaoj. Ĉi tia ekbriloj povas esti kaŭzita per kuniĝo de neŭtronaj steloj aŭ per kolizio inter neŭtrona stelo kaj nigra truo.
* 050724 - La unua mallonga ekbrilo asociita kun garantiite elipsa galaksio. Ĝi estas ankaŭ la unua mallonga ekbrilo sekvita per postvarmo kun videbla kaj transruĝa radiado.
* 050904 - La plej malproksima ekbriloj observita ĝis nun, kun ruĝenŝoviĝo ''z=6,29''.
Linio 173:
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/4237800.stm Plej malproksima kosma ekspoldo] (BBC)
* [http://www.eso.org/outreach/press-rel/pr-2003/pr-16-03.html Kosmoscienca gamo-radiaj ekbriloj kaj hipernovaoj konkludigita estas ligitaj] (ESO)
* [http://science.nasa.gov/headlines/y2008/21mar_nakedeye.htm Ekbrilo 080319B videbla per nuda okulo] raportita per NASA, je 7,5×10<sup>9</sup> lumjaroj kaj [http://grb.fuw.edu.pl/pi/ot/grb080319b/normal.html animacio de la evento]
* [http://www.orionspace.net/08/21-mar-2008-swift.html Nova gamo-radia ekbrilo estas la plej malproksima videbla per nuda okula objekto.]
* {{Cito|Titolo=Did a gamma-ray burst initiate the late Ordovician mass extinction? - Ĉu gamo-radiaj ekbrilo iniciatis la malfruan Ordovicia mason formorton?|Aŭtoro=Melott, A. L., kaj aliaj|Jaro=2004|Gazeto=International Journal of Astrobiology - Internacia Ĵurnalo de Astrobiologio|Volumo=3|Paĝoj=55–61|COI= 10.1017/S1473550404001910}}
Linio 264:
[[Kategorio:Astronomiaj eventoj]]
[[Kategorio:Supernovaoj]]
 
{{LigoElstara|ca}}
{{LigoElstara|en}}
{{LigoElstara|es}}