Jezidoj: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
|||
Linio 24:
Jezidoj vivas en la diversaj partoj de [[Kurdistano]], dividite inter la ŝtatoj [[Irako]], [[Sirio]], [[Turkio]], kaj kelkaj malmultaj en [[Irano]]. Ne ekzistas oficialaj nombradoj de jezidoj; oni taksas ilin ie inter 300 000 kaj 1 000 000 anoj.
Jezidismo estas [[monoteismo|monoteisma]] religio, kiu havas kelkajn komunajn elementojn kun i.a.
Jezidoj havas malfacilan situacion en pluraj siaj loĝlandoj – ĉefe kiel ne-islamanoj inter islamanoj. Ekzilaj grupoj ekzistas i.a. en [[Germanio]].
Linio 31:
Jezidoj havas gravan irakan minoritatan komunumon. Taksoj de la grandeco de la irakaj komunumoj varias signife, inter 70 000 kaj 500 000. La komunumo en [[Kartvelio]] malkreskis signife (malpliiĝante de 30 000 dum la [[1990-aj jaroj]] ĝis laŭtaksaj 14 000 en 2008), dum komunumoj en [[Armenio]] estis pli stabilaj (proksimume 40 000 laŭ censo de 2001). En [[Rusio]], la jezidoj kalkuliĝas je 31 273 (censo de 2002). En Sirio, ekzistas du ĉefaj grupiĝoj, en Al-Jazira kaj en Kurdio, entute proksimume 15 000 homoj. En Turkio, ekzistas nun tre malgranda resto en iu vilaĝo sudoriente de [[Diyarbakir]], restoj de komunumo de proksimume 80 000 en 1970 (malkreskis al 23 000 en 1985 kaj al 377 homoj en 2007).
Jezidoj estas ĉirkaŭ 200 000 ĝis 300 000 kaj eĉ pli da individuoj, sed taksoj varias parte pro la jezida
== Originoj ==
La originoj de jezidismo troviĝas en la mezorienta antaŭhistorio. Kvankam la jezidoj parolas la kurdan, ilia religio montras fortan influon de arkaika [[Mitraismo]], mezopotamiajn religiajn tradiciojn, [[Kristanismo]]n kaj fin, [[Islamo]]n. Ilia ĉefa sankta ejo estas en Laliŝ, nordoriente de Mosulo. La propra nomo de la jezidoj por ili mem estas "Êzidî" aŭ "Êzîdî" aŭ, en kelkaj areoj, "Dasinî" (la lasta, strikte parolante, estas triba nomo). Kelkaj akademiuloj derivis la nomon jezido de malnovpersa "yazata" (dia estaĵo), dum aliaj diras ke ĝi estas derivado de la umajada
La [[religio]] de la jezidoj estas tre [[sinkretismo|sinkretisma]]: Sufia influo povas esti vidata en la religia vortprovizo, precipe en la terminologio de la [[esotera literaturo]], sed multe de la mitologio estas ne-islama. Iliaj kosmogonioj certe havas multajn oftajn punktojn kun la malnovpersaj religioj. Frue verkistoj provis priskribi jezidajn originojn, kun Islamo, persaj religioj kaj paganismo. Tamen, publikaĵoj ekde la [[1990-aj jaroj]] montris tian aliron kiel tro simplisma.
Linio 49:
[[Kategorio:Kurdoj]]
[[Kategorio:Jezidismo| ]]
|