Japana teceremonio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
polurado
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 2:
'''Japana teceremonio''' aŭ '''ĉanojo''' (en la japana: ''chanoyu'' (茶の湯), ''sadō'' aŭ ''chadō'' (茶道)) estas unu el la plej gravaj japanaj ceremonioj. Teceremonion influis [[zen-budhismo|zeno]], ĝi estas tradicia rito dum kiu la verda [[pulvora teo]] (''matcha''), estas ceremonie preparita per sperta praktikanto kaj servita al gastareto en trankvila etoso.
 
[[Teo]] estas sankta en [[zen-budhismo|zeno]] kaj [[Ŝintoismo|ŝintoismo]]. Ĝi aperis en la [[16-a jarcento]].
 
''Chanoyu'' (茶の湯, litere «varmega akvo por la teo») estas la rito mem, kvankam ''sadō'' aŭ ''chadō'' (茶道, «la vojo de la teo») reprezentas la studon de la tedoktrino. Pli precize, la vorto ''chaji'' (茶事) rilatas al kompleta teceremonio kun manĝeto (''kaiseki''), ''usucha'' (薄茶, «maldika teo») kaj ''koicha'' (濃茶, «dika teo»), kiu daŭras proksimume kvar horojn. ''Chakai'' (茶会, «renkonto apud teo») ne inkludas la manĝeton ''kaiseki''.
 
== Teceremonio kaj [[Ikebano]] ==
''Chabana'' (茶花, «te-floroj») estas tre simpla flor-dispono dum la ceremonio. Ŝabana venas el la ardo de Ikebano, alia tradicia Japana flor-dispono, kiu fontas en [[ŝintoismo]] kaj [[budhismo]].
 
''Ŝabana'' evoluis el antaŭa formo de ikebano, kiu estis farita kun te-majstro. ''Ŝabana'' nuna stilo estas norma stilo de flor-aranĝo por teceremonio.
Linio 14:
 
== Formoj de ceremonio ==
[[ImageDosiero:Tea_ceremony_performing_1.jpg|thumbnail|290px|Virino praktikanta ceremion iel Ryu-rei. De maldesktre al dekstre: la ruĝa ujo de malvarma akvo (la kovrilo troviĝas sur la ''tana''), teskurĝilo, teujo, ''kama'' el [[fero]] (poto) kaj [[kulerego]] (surpote). La praktikantino portas ''natsume''-n.]]
 
=== ''Chabako demae'' ===
''Chabako demae'' (茶箱点前) estas nomita tiel, ĉar la [[ilo]]j estas prenitaj el speciala [[skatolo]] nomata (''chabako'', signifanta teskatolon) kaj poste reordigitaj en ĝin.
 
=== ''Hakobi demae'' ===
''Hakobi demae'' (運び点前)) estas ligita al ''ryū-rei'' (vidu poste), sed oni praktikas tiun en ''[[seiza]]''-pozicio. Ĝia nomo devenas de la fakto, ke la necesaj [[ilo]]j — [[bovlo]], ''[[natsume]]'', malvarmakvujo, ktp. — estas portitaj (運ぶ ''hakobu'') en kaj el la teĉambro.
 
=== ''Obon temae'' ===
Dum ''obon temae'' (お盆点前), la gastiganto metas [[teujo]]n, skurĝilon, te-elĉerpilon, ''chakin'' kaj ''natsume'' sur specialan [[pleto]]n kaj kovras ilin per ''fukusa''. Maldika teo estas preparita sur la pleto dum la gastoj sidas surplanke en ''seiza''-pozicio.
 
=== ''Ryū-rei'' ===
En ''ryū-rei'' (立礼, «vertikala arko») teo estas preparata sur speciala tablo. La gastigantoj sidas antaŭ propra tablo. La nomo venas el praktiko fariĝi la unua kaj lasta gastiganto antaŭ la pordo de teejo. Dum ''ryū rei'' ĉeestas helpanto, kiu sidas malantaŭ la gastiganto kaj movas la ilojn kiam ili estas bezonataj. La helpanto ankaŭ servas teon kaj kunparolas kun la gastoj.
 
== Iloj ==
=== ''Kama'' ===
''Kama'' (釜) aŭ ''chagama'' (茶釜) estas [[fero|fera]] [[poto]] por varmegigi akvon dum [[japana teceremonio]].
Ili ofte estas rondaj kun du ringoj ĉiuflankaj por porti ĝin kaj pendigi super tradician enan fajron.
Linio 37:
 
[[Kategorio:Kulturo de Japanio|Teceremonio‎]]
[[Kategorio:Teceremonio‎Teceremonio]]
[[Kategorio:Japana arto]]
[[Kategorio:Ujoj]]
 
{{LigoElstara|ro}}