Biologia armilo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
de Konvencio pri Biologiaj Armiloj
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
'''Biologia armilo''' estas militara uzo de damaĝantoj - kiel virusoj bakterioj - kontraŭ homoj, bestoj, plantoj.
 
== Historio ==
=== Ĝis la unua mondmilito ===
Dum la atako al la Krimea ''Caffa'' (hodiuax [[Feodosija]], Ukrainio), la mongoloj katapultis (1347) kadavrojn de mortintoj je pesto. La de defendantoj (ĝenovanoj) kunportis la bakteriojn en Eŭropon kaj tiel ekis la epidemion.
 
Linio 8:
 
Dum defendo de fortikaĵo [[Fort Pitt]], brita komandanto sendis kiel donacon, kovriltukon de variolaj malsanuloj al la indianoj.
=== ekde la unua mondmilito ===
Dum la unua mondmilito, la germanoj infektis per [[morvo]] ĉevalojn de la rumana kavaliero kaj de Usono (liverotaj al la aliancanoj).
Linio 18:
La Unuo 100, gvidata de veterinaro Vakamacu, produktis kaj disvastigis plantajn kaj bestajn malsanojn, por detruis la agrikulturon de Ĉinio.
 
La nazioj - pro persona timo de Hiler je ĉiuspeca infektado kaj malamo de la bakterioj - ne eksperimentis kun biologiaj armiloj nur fine de la dua mondmilito. La nazioj ne uzis biologian armiladon.
 
Pro la imagita nazia biologia minacado, Britio ellaboris la N-bomban projekton, kiu celis disŝpruci antrakson per bomboj. La bombo estis elprovita sur [[Insulo Gruinard‎]], kiu iĝis neloĝebla por jardekoj. Alia plano estis infektado de la germanaj bovoj per antrakso, per infektitaj keksoj, subĵetitaj sur paŝtejojn.
 
Same okupiĝis Kanado (sur Grosse Isle), Usono (en Fort Detrick) pri biologia armilado. la soveta programo komenciĝis en la 1930-aj jaroj, sed pro persekuto de la mikrobiologaj profesoroj, baldaŭ haltis. Poste eksperimentado okazis en prizonoj, gulagoj de la Soloveckij-insuloj, Leningrado, Ulanbatoro. Post la dua mondmilito, la Sovetunio eksperimentis en la Novnasko-insilo en la Aral-lago. Okazis multaj akcidentoj, ekz. en 1988 mortis 0,5 milionoj da [[altnaza antilopo|sajga-antilopoj]] (''Saiga tatarica''). Pri la biologiaj eksperimentoj sciigis [[Kanatjan Alibekov]], kiu sukcese fuĝis en Usonon en 1992.
 
En 1972, [[Konvencio pri Biologiaj Armiloj]] subskribis pli ol 70 landoj interkonsenton pri malpermeso de produkto, antaŭpreparo, evoluigo, uzado de biologiaj armiloj.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Armilo de amasa detruo]]
* [[Sverdlovska akcidento]]
 
[[Kategorio:Biologia armilo| ]]
 
{{LigoElstara|sl}}