|
La urbo '''WorcesterVorĉestro''' (prononco: [ˈwʊstə]) estas la ĉefurbo de [[Worcestershire]] en [[Anglio]]; la rivero [[Severno]] trafluas la mezon, kie la granda [[katedralo]] de la urbo superrigardas la riveron.
== Historio ==
La loko de WorcesterVorĉestro estis unue uzita de la [[Romia imperio]] en la [[1-a jarcento]], liginte [[Gloucester]] al [[Wroxeter]]. En la jaro [[407]] p.K. oni konsideris la vilaĝon forlasita, sed ĝi resurektis en la mezo de la [[7-a jarcento]] pere de saksoj, donantaj al ĝi la nomon "Weogoran cester".
La urbo estis preskaŭ detruita en [[1041]] post insurekcio kontraŭ la puna imponado de [[Hardakanuto]]. La urbo estis atakita kelkfoje en la civila milito (en 1139, 1150 kaj 1151) inter [[Stefano (Anglio)|reĝo Stefano]] kaj [[Matilda de Anglio|imperiestrino Matilda]], filino de [[Henriko la 1-a (Anglio)|Henriko la 1-a]].
Je la malfrua mezepoko la loĝantaro kreskis al ĉirkaŭ 10.000, kiam la fabrikado de [[tolo]] komencis esti granda loka industrio.
WorcesterVorĉestro estis la loko de la [[Batalo de Worcester]] (3an de Septembro, [[1651]]), en kiu la provo de [[Karlo la 2-a (Anglio)|Karolo la 2-a]] repreni la landon de [[Oliver Cromwell|Cromwell]] kaj la [[parlamentano]]j estis decide venkita, en la kampoj proksime al la okcidento kaj sudo de la urbo, apud la vilaĝo Powick. Post sia malvenko Karolo revenis al sia sidejo (nun nomata "la domo de Reĝo Karolo") en la Maizvendoplaco, antaŭ ol fuĝi maskovestita al Boskobel-Domo en [[Shropshire]] kaj fine eskapi al [[Francio]].
WorcesterVorĉestro estis unu el la urboj lojalaj al la Reĝo dum tiu milito, pro kio ĝi ricevis la epiteton "La Fidela Urbo".
Dum la [[18-a jarcento]] la komercado de WorcesterVorĉestro malviglis kompare al pli modernaj urboj de la Okcidentaj Mezregionoj. La Birminghama kaj Worcester-aVorcestra kanalo malfermiĝis en [[1815]] permesante transporti varojn de WorcesterVorĉestro al pli vasta urbokomplekso.
== Industrio kaj komerco ==
Industrio nun estas tute diversa; en la [[19-a jarcento]] kaj la frua [[20-a jarcento]] WorcesterVorĉestro estis elstara centro por fabrikado de gantoj, sed tio vere malkreskis. Ankoraŭ lokita en la urbo estas la WorcesterVorĉestro-fabriko de [[porcelano]] (proksime al la katedralo), kaj, iom ekster la centro, la fabriko, kiu faras la plej faman produkton de WorcesterVorĉestro, [[Worcestershire-a"Vorĉetrosira saŭco]]". WorcesterVorĉestro estas la hejmo de la plej manlnovamalnova tagĵurnalo en la mondo, ''Berrow's Worcester Journal'', kiu devenas de novaĵfolio, kiu komencis esti eldonita en [[1690]].
== Publikaj lernejoj ==
WorcesterVorĉestro estas la sidejo de la famaj publikaj lernejoj ''RoyalReĝa GrammarGramatika SchoolLernejo de WorcesterVorĉestro'', fondita antaŭ 1291, kaj la ''WorcesterLernejo Cathedralde Schoolla Katedralo de Vorĉestro'', kiu estis fondita en [[1541]] de [[Henriko la 8-a (Anglio)|Henriko la 8-a]] kiel The King's School, WorcesterVorĉestro.
== Famaj civitanoj ==
Probable la plej fama el la civitanoj de WorcesterVorĉestro estis komponisto kavaliro [[Edward Elgar]], kies patro kondukis muzikvendejon je la fino de High-Strato; statuo de Elgar staras apud la originala loko de tiu vendejo. Lia naskiĝloko estas ne malproksime ekster WorcesterVorĉestro en la vilaĝo Broadheath.
Kavaliro [[Charles Hastings]], fondinto de la Brita Medicina Asocio, loĝis en WorcesterVorĉestro dum la plimulto de sia vivo – la nove konstruita Worcestershire-aVorĉestrosira Reĝa Hospitalo staras ĉe la strato nomita omaĝe al li.
Poeto kaj aŭtoro pastro [[Geoffrey Anketell Studdert Kennedy]], fame konata kiel ''Woodbine Willy'', estis dum iom da tempo la paroĥestro de la Preĝejo de [[Sankta Paŭlo]] en la urbo. Li famiĝis dum la [[dua Mondmilito]], kiam li fariĝis militpastro, ĉar liaj predikoj kaj poemoj helpis pligrandigi la kuraĝon de la trupoj. Li akiris sian ŝercnomon de sia kutimo disdoni "Woodbine"-cigaredojn al la viroj en la tranĉeoj.
Civila inĝeniero [[Edward Leader Williams]], desegnisto de la Manĉestra Ŝipkanalo, naskiĝis kaj maturiĝis en WorcesterVorĉestro, loĝante en Diglis-Domo (nun la Diglis-Hotelo) kun sia frato, notinda pejzaĝartisto [[Benjamin Williams Leader]].
== Kulturo kaj artoj ==
=== Festivaloj kaj koncertoj ===
Ĉiun trian jaron WorcesterVorĉestro fariĝas la hejmo de la Triĥorusa Festivalo, kiu devenas de la 18-a jarcento kaj estas la plej malnova muzikfestivalo en Eŭropo. La loko de la festivalo alternas ĉiutage <!-- ? --> inter la katedralaj urboj [[Gloucester]], [[Hereford]] kaj WorcesterVorĉestro. Fama pro sia subtenado de angla muziko, precipe tio de [[Elgar]], [[Vaughan Williams]] kaj [[Gustav Holst]], WorcesterVorĉestro sekve gastigos la festivalon en Aŭgusto [[2005]].
La WorcesterVorĉestro-Festivalo estas relative nova entrepreno establita en [[2003]]. Okazante en malfrua aŭgusto, la festivalo konsistas el aro da diversaj muziko, teatro, kino kaj laborgrupoj, kiel ankaŭ la jam establita Biera Festivalo.
La Kristnaska Foiro estas granda allogaĵo de turismo ĉiudecembre.
La [[Membro de Parlamento]] por la elektodistrikto WorcesterVorĉestro estas [[Michael John Foster|Michael Foster]].
== Eksteraj ligiloj ==
| 