Ĉina skribo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Hanzi.svg|eta|Maldekstre kaj nigre, signoj por "ĉina signo" en la tradicia ĉina skribo;
[[Image:Mi Fu Shu Su Tie.jpg|dekstra|thumb|Ekzemplo de [[ĉina kaligrafio]].]]
La ĉinaj signoj estas uzataj en la [[ĉina lingvo]], la [[japana lingvo]] kaj la [[korea lingvo]] ([[Sud-Koreio]]). La ĉinaj signoj malaperis el la [[vjetnama lingvo]] (la vjetnama lingvo uzis ĉinajn signojn ĝis la 20a jarcento) kaj en [[Nord-Koreio]] (kie estas uzata sole [[korea alfabeto]]).
Linio 16 ⟶ 17:
[[Dosiero:Yong.png|eta|Yǒng]]
La plej grandaj ĉinaj vortaroj distingas ĉ. 50.000 diversajn signojn, sed por legi gazetojn necesas nur (!) 1500-3000 signoj.
La skribo de ĉinaj signoj komence okazis per [[tuĉo]]
La ĉina skribmaŝino tre diferencis de la eŭropaj maŝinoj. Ĝi estis tre granda (ĝi elektis la necesajn signojn el 2000 ideogramoj, havataj sur [[pleto]]; pliajn ideogramojn oni povis akiri per krompletoj) kaj malrapida: ĝi ebligis tajpi po nur 20 signojn minute.
Kiam la
Pli rapida, sed iomete pli komplika varianto estas la tekstoentajpado „wubi” (5 strekoj). Ĝi baziĝas sur simpligita varianto de la ĉina lingvo, kiu malpliigis la nombron de la strekoj kaj literoj al min. 5 karakterizaj strekoj. Oni povas ankaŭ tiujn entajpi per QWERTY-klavaro per kvin zonoj surklavare (QWERT, YUIOP, ASDFG, HJKLM kaj XCVBN). Tiu metodo eluzas tiun econ de la ĉina gramatiko, ke gravas la vicordo de la skribitaj strekoj. Oni diras, ke sperta entajpisto povas alŝuti po 160 signojn minute.
== Stiloj ==
La pli fruaj signoj estas tiuj de "[[
== Uzado laŭ lingvoj ==
Linio 38 ⟶ 39:
=== La korea ===
'''''Hanja''''' (한자, elparolata kiel [hanĉa]) ne ofte estas uzata plu en la nuntempa Sud-Koreio. Ĝi jam tute malaperis en la Nord-Koreio. Tamen, la korea lingvo havas multe da ĉina vortprovizo, kaj kelke da homoj asertas la reviviĝon de ''Hanja'' por solvi problemon (kiel [[homonimo]]) de la nura uzado de korea alfabeto.<ref>http://www.hanja-edu.com/renew/default.php (Koree)</ref>
=== La vjetnama ===
Linio 44 ⟶ 45:
=== La ĝŭanga ===
Por la [[Ĝŭanga lingvo|ĝŭanga]], parolata de la [[ĝŭanga popolo]], en [[Gŭangŝjio]], Ĉinio, faer de ĉirkaŭ 15,5 milionoj da parolantoj, oni hodiaŭ uzas principe la [[latina alfabeto|latinan transskribon]] sed antaŭe ĝi havis malnovan ĝŭangan skribon nomatan "''sawndip''".
== Vidu ankaŭ ==
Linio 55 ⟶ 56:
* [[Ĉina skribo de numeraloj]] (ekzemploj)
* [[Tipo Ruby]]
* [[Ĉina kaligrafio]]
==
{{Referencoj}}
==Bibliografio==
* Baxter, William H. (1992). A Handbook of Old Chinese Phonology. Berlin: Mouton de Gruyter. ISBN 978-3-11-012324-1.
* Boltz, William G. (1994). The origin and early development of the Chinese writing system. New Haven: American Oriental Society. ISBN 978-0-940490-78-9.
* Coulmas, Florian (1991). The writing systems of the world. Blackwell. ISBN 978-0-631-18028-9.
* DeFrancis, John, The Chinese Language. Facts and Fantasy, University of Hawaii Press, Honolulu 1990, passim. ISBN 0-8248-1068-6.
* Keightley, David (1978). Sources of Shang history: the oracle-bone inscriptions of bronze-age China. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-02969-9.
* Kern, Martin (2010). "Early Chinese literature, beginnings through Western Han". In Owen, Stephen. The Cambridge History of Chinese Literature, vol. 1: To 1375. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1–115. ISBN 978-0-521-85558-7.
* Norman, Jerry (1988). Chinese. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29653-3.
* Pulleyblank, Edwin G. (1984). Middle Chinese: a study in historical phonology. Vancouver: University of British Columbia Press. ISBN 978-0-7748-0192-8.
* Qiu, Xigui (2000). Chinese writing. trans. by Gilbert L. Mattos and Jerry Norman. Berkeley: Society for the Study of Early China and The Institute of East Asian Studies, University of California. ISBN 978-1-55729-071-7. (English translation of Wénzìxué Gàiyào 文字學概要, Shangwu, 1988.)
* Ramsey, S. Robert (1987). The Languages of China. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-01468-5.
* Sampson, Geoffrey; Chen, Zhiqun (2013). The reality of compound ideographs (PDF). Journal of Chinese Linguistics 41. pp. 255–272.
* Yip, Po-ching (2000). The Chinese Lexicon: A Comprehensive Survey. Psychology Press. ISBN 978-0-415-15174-0.
* Yong, Heming; Peng, Jing (2008). Chinese Lexicography : A History from 1046 BC to AD 1911: A History from 1046 BC to AD 1911. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-156167-2.
== Aliaj projektoj ==
| |||