Ĉelo (biologio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{AliajSignifoj|Ĉelo (apartigilo)}}
 
Ĉiu konata vivaĵo konsistas el bazaj unuoj, nome la ĉeloj. '''Ĉelo''' estas la plej malgranda mem-konservanta kaj mem-reproduktanta ero.
 
== Konsisto ==
Linio 11:
 
== Funkcioj ==
Ĉeloj ankaŭ havas komunajn kapablojn respektive celojn:
* [[Reproduktado]] per [[ĉela dividiĝo]].
* [[Metabolo]], enprenigi krudmaterialojn, konverti ĝin al ĉelaj elementoj kaj [[energio]], kaj delasi kromproduktojn.
* [[Proteina sintezo]] per konverti DNA-n al [[RNA]] al proteino.
 
== Specoj ==
Estas 220 specoj de ĉeloj kaj histoj[[histo]]j kiuj konsistigas la [[homa anatomio|homan korpon]] same kiel tiujn de aliaj organismoj.
 
Estas tri bazaj specoj de ĉeloj: [[prokarioto]]j, [[arkio]]j, kaj [[eŭkarioto]]j.
 
=== Strukturo ===
Linio 25:
[[Dosiero:Ĉelstrukturo.svg|500px|eta|center|biologia ĉelo]]
 
== Historio de malkovroj ==
* [[1665]] : [[Robert Hooke]] malkovris ĉelojn en [[korko]], poste en vivantaj plantoj, per [[mikroskopo]]j.
* [[1839]] : [[Theodor Schwann]] malkovris ke plantoj kaj bestoj konsistas el ĉeloj, konkludante ke ĉeloj estas komuna unuo de strukturo kaj evoluo, tiel fondanta ĉel-teorion. [[Schwann-ĉelo]]j estas nomitaj porlaŭ li.
* La kredo ke vivaĵoj povas spontanee aperi ([[abiogenezo]]) estas kontraŭita de [[Louis Pasteur]] (1822-1895).
* [[Rudolph Virchow]] asertis ke ĉeloj ĉiam ekiĝas el [[ĉela dividiĝo]] (en la [[latina lingvo|latina]]: ''omnis cellula ex cellula'').