Ulrich von Hutten: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 10:
}}
 
'''Ulriko de HUTENO''' naskiĝis je la [[21-a de aprilo]] [[1488]] en kastelo ''Steckelberg'' (nun historia ruino kaj parto de la urbo [[Schlüchtern]] en la federacia lando [[Hesio]] de [[Germanio]]). Li studismortis enje la [[Germanio|germanaj29-a de aŭgusto]] kaj [[Italio|italaj1523]] universitatoj,sur verkisinsulo poeziaĵojn[[Ufenau]] kajen iĝislago fervora[[Zürichsee]] ano([[Svislando]]) depro [[Martin Luthersifiliso]]. PostLia subtenoeldiro al"''Die fiaskintaLuft ribeloder liFreiheit devisweht''" ekziliĝi("blovas enla vento de libereco") iĝis moto de la [[SvislandoUniversitato Stanford]].
 
==Vivo==
Ulrich von Hutten mortis je la [[29-a de aŭgusto]] [[1523]] sur insulo [[Ufenau]] en lago [[Zürichsee]] ([[Svislando]]) pro [[sifiliso]].
Hutten frekventis la lernejon de la monaĥejo en [[Fulda]]. Post studado ĉe pluraj germanaj kaj italaj universitatoj li servis mallongan tempon en la armeo de imperiestro [[Maksimiliano la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Maksimiliano la 1-a]]. Tiu ĉi deklaris Hutten en 1517 [[poetokronado|laŭrekronita poeto]].
 
Kiel publicisto li engaĝiĝis kune kun [[Franz von Sickingen]] pri germana patriotismo kaj plifortigo de la suvereneco de la imperiestroj de la [[Sankta Romia Imperio]] kontraŭ la nobelaro kaj la papo. Li estis fanatikulo de la reformideoj de [[Marteno Lutero]], kies doktrinojn li defendis en multaj verkoj.
Lia eldiro "''Die Luft der Freiheit weht''" ("blovas la vento de libereco") iĝis moto de la [[Universitato Stanford]].
 
La politikaj agadoj de Hutten tamen kreis profundan fosaĵon inter li kaj lia dunganto. Post la fiaskinta ribelo de la [[rejnlando|mezrejnlandaj]] kavaliroj Hutten devis ekziliĝi en [[Svislando]]n, helpate de [[Ulrich Zwingli]].
== Verkoj ==
* ''[[Epistolae obscurorum virorum]]'' (2-a parto; "leteroj de obskuraj viroj", reage al "''Epistolae clarorum virorum''" de [[Johano Reuchlin]])
* ''Ars Versificandi'', poetika instrulibro
* ''Vadiscus'', kontraŭ la papeco
 
==Verkado kaj publicistado==
{{Commons|Category:Ulrich von Hutten}}
Hutten estis la ĉefa eldonisto de la dua parto de la satiraj ''[[Epistolae obscurorum virorum|Leteroj de okskuraj viroj]]'' (1515-17) kontraŭepiskoparaj kaj monaĥaraj, reage al "''Epistolae clarorum virorum''" de [[Johano Reuchlin]]. Menciindas ankaŭ la verkoj ''Ars Versificandi'' (1511) kaj ''Vadismus'' (1520): tie ĉi publike kondamitis la papeco. Li meritiĝis per eldono de skribaĵo de [[Lorenzo Valla]] pri la t.n. [[Donaco de Konstanteno]] kaj per la publikigo de satiraj dialogoj latin-/germanlingvaj laŭ la modelo de [[Lukiano]].
 
{{CommonsCommonscat|Category:Ulrich von Hutten}}
 
{{vivtempo|1488|1523|Hutten, Ulrich von}}