Sano: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 5:
La [[Monda Organizaĵo pri Sano]] difinas sanon en plej larĝa senco en sia konstitucio de [[1948]] kiel, "stato de kompleta fizika, mensa, kaj socia [[bonfarto]], kaj ne konsistas nur de la manko de malsano aŭ kripleco."<ref name="WHO definition">World Health Organization. [http://www.who.int/bulletin/archives/80(12)981.pdf ''WHO definition of Health''], Enkonduko al la Konstitucio de ''World Health Organization'' adoptita de la ''International Health Conference'', Novjorko, 19a–22a de Junio 1946; subskribita la 22an de Julio 1946 fare de reprezentantoj de 61 Ŝtatoj (Oficialaj Registroj de la Monda Organizaĵo pri Sano, no. 2, p. 100) kaj validigita en la 7a de Aprilo 1948. En {{cite journal|journal=Bulletin of the World Health Organization |year=2002|volume= 80 |issue=12|page=982|title=The Preamble of the Constitution of the World Health Organization|author=Grad, Frank P. }}</ref><ref name="WHO constitution">World Health Organization. 2006. [http://www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf ''Constitution of the World Health Organization''] – ''Basic Documents'', 45a eldono, Suplemento, Oktobro 2006.</ref> Tiu difino estis celo de polemiko, partikulare pro manko de funkcianta valoro kaj pro la problemo kreita pro la uzo de la vorto "kompleta"<ref>{{cite journal|author=Callahan D.|title=The WHO definition of 'health'|journal=The Hastings Center Studies|volume=1|issue=3|year= 1973|pages=77–87|jstor=3527467|doi=10.2307/3527467}}</ref><ref>{{cite journal | author = Taylor S, Marandi A | title = How should health be defined? | journal = BMJ | volume = 337 | pages = a290 | year = 2008 | pmid = 18614520 | doi = 10.1136/bmj.a290 }}</ref> Ankaŭ aliaj difinoj estis proponitaj, inter kiuj ĵusa difino kiu kunrilatas sanon kaj personan kontentiĝon.<ref>{{cite journal|author=Bellieni CV, Buonocore G. |title=Pleasing desires or pleasing wishes? A new approach to pain definition|journal= Ethics Med |year=2009|volume=25|issue=1}}</ref><ref>[http://www.zenit.org/en/articles/sport-disability-and-an-original-definition-of-health Sport, Disability and an Original Definition of Health]. Zenit.org (27a de Februaro, 2013).</ref> Klasigaj sistemoj kiaj tiu de la ''WHO Family of International Classifications'', inklude la ''International Classification of Functioning, Disability and Health'' (ICF) kaj la [[Klasifiko Internacia de Malsanoj]] (KIM), estas ofte uzataj por difini kaj mezuri la komponantoj de sano.
Sistema agado por eviti aŭ zorgi pri sanproblemoj kaj helpi al bona sano ĉe homoj estas entreprenita fare de [[sanlaboristo]]j. Aplikado rilate al la animala sano estas kovrita de [[Veterinara medicino|veterinaraj sciencoj]]. La termino "sana" estas ankaŭ amplekse uzata en la kunteksto de multaj tipoj de nevivaj organizoj kaj ties efiko sur la bonfarto de homoj, kiaj ĉe la senco de sanaj [[komunumo]]j, sanaj [[urbo]]j aŭ [[Mediprotekto|sanaj medioj]]. Aldone al [[sansistemo|sansistemaj]] intervenoj kaj al personaj ĉirkaŭoj, nombraj oni konas aliajn faktorojn kiuj influas la sanan statuson de individuoj, kiaj ties devenfono, vivostilo, kaj ekonomiaj, sociaj kondiĉoj, kaj eĉ spiriteco; tiuj estas referencataj kiel "determinantoj de sano." Studoj montris ke altaj niveloj de [[streso]] povas tuŝi la homan sanon.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/health-24756311 |title=BBC News – How stressed are you? |publisher=Bbc.co.uk |date=2013-11-06 |accessdate=2014-03-01}}</ref>
Ĉe [[homo]]j, sano estas pli granda koncepto, inkluzivante la studon de sano, nomita [[sanscienco]].
| |||