Muteco: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e malgrandaj
Linio 10:
Ankaŭ tiuj povas uzi ĉiujn tiujn ilojn, kiuj portempe ne povas paroli, aŭ estas alie parolmalkapabla.
 
La necesoj, la kapabloj kaj la problemoj de la mutuloj tre varias, tial oni ellaboris por ili multspecajn helpilojn. Tiuj povas esti tial kompleksaj, kiel tekkomputiloj, kiuj faras ebla, ke la malkapablulo kun multaj malkapabloj povu uzi interreton, skribu tekston, kaj telefonu helpe de la parolsintezo. La komputiloj kaj la interreto multe helpas ankaŭ la aliajaliajn mutulojmutulojn en la komunikado. Estas iloj, kiuj povas stori eldiritajn tekstojn, kiu estas uzeblaj en kalkaj situoj. Oni povas fari pli grandajn ilojn por kiuj, tiuj uzas rulseĝon. Kiuj ne scias legi, povas uzi grafikajn simbolojn, bildojn, aŭ palpeblaj variantoj de tiuj.<ref>Rowland, C., & Schweigert, P. (1989). [http://www.ohsu.edu/oidd/d2l/ts/index.cfm Tapintható szimbólumok ''Tangible Symbol Systems'']: Symbolic communication for individuals with multisensory impairments. Augmentative and Alternative Communication, 5(4), 226-234.</ref>
<ref>Rowland, C., & Schweigert, P. (1996). Tangible Symbol Systems (DVD). Portland, OR: Oregon Health & Science University.</ref>
<ref>Rowland, C. & Schweigert, P. (2000a). Tangible symbols, tangible outcomes. Augmentative and Alternative Communication, 16 (2), 61-78.</ref>
Linio 18:
==Tipoj==
===Kun aliaj malkapabloj===
La infanoj naskitaj surde aŭ frue surdigitaj ne povas alproprigi parolitan lingvon. Se oni isoligas ilinIsoligite de la signolingvo, kaj ili adoleskas senlingve. La surda kulturo ne agnoskas la ekzistadon de la [[surdmuteco]], ĉar ne konsideras esti mutaj tiujn anojn, kiuj parolas nur signumante. La [[surdblindeco|surdblinduloj]] ofte elfalas el la instruado, kaj restas senlingve. Ankaŭ aŭdantaj infanoj povas esti isoligitaj de la lingvo.<ref name="enciklopedia"/><ref name="Kassai">http://www.nytud.hu/nyk/101/kassai.pdf</ref> Laŭ Susan Schaller vivas pli ol 100 mil senlingvuloj.<ref>[http://www.alldeaf.com/deaf-news/51532-author-speaks-about-importance-sign-language.html Author speaks about importance of sign language] ({{en}})</ref> Sed ili ne estas vere mutaj, ĉar ili povas lerni lingvojn.<ref>[http://www.nytimes.com/1991/02/03/books/all-language-was-foreign.html All Language Was Foreign] ({{en}})</ref>
 
La plej pli [[Intelekta malkapablo|inteligente malkapablaj]] infanoj lernas la paroladon, eĉ se ili ne parolas ĝuste. Kiuj havas [[sindromo de Williams|sindromon de Williams]], havas tre bonan lingvajn kapablojn.<ref name="Kassai"/><ref>Steven Pinker: The Language Instinct (1994)</ref>
Linio 33:
Iuj malnormoj de la [[parolorgano]]j faras la paroladon neebla. Frances Vargha-Khadem (University College London) imputas iujn parte al la mutacioj de la geno FOXP2.
 
Aliaj difektoj povas estiĝiekigi ankaŭ en la vivo. La movigado povas esti tre malakurata, malesti la lango aŭ partoj de la laringo, aŭ la spirado ne regulabla.<ref>Élet és Tudomány, 2009. november 27</ref>
 
Iuj infanoj komencas paroli tre malfrue, kaj diras nenion en la unua tri vivjaroj. En la plej gravaj kazoj la infano ne lernas paroli. La kialoj ofte ne estas konataj; oni povas suspekti malsanojn de la infano aŭ la gepatroj, la malpretecon de la movigado, timecon, aŭ inceston.<ref name="gyogyped">http://www.bodpetertk.ro/konyvtar/Jegyzetek_I_TAV/Gyogypedagogia.doc</ref>
Linio 39:
La '''anartrio''' estas la plej pli severa formo de la [[dizartrio]], kiu faras la artikuladon, kaj la parolmovojn neebla. Ĝia kaŭzo estas la difekto de la nervoj kaj la cerebraj parolcentroj. Oni ne povas kompreni la parolon de la anartriulo; ankaŭ la muzikaj elementoj de la parolado estas tre difektaj, kaj la subjekto ne povas kunordigi la spiradon, la movigadon de la lango kaj la buŝo. En iuj kazoj la salivo elfluas, aŭ la mutulo ĝemas senvole kaj konstante.
 
La '''afazio''' povas destrui la ĉiun aspektojn de la lingvo kaj la parolado, kaj povas fari la subjekton tute malkapable uzi la lingvon, kaj perturbi la personecon. Ĝi estas la centra malkapablo de la lingvouzado.<ref name="enciklopedia"/> La plej severa afazio ankaŭ efikas la aliajn komunikformojn, kaj senigas la difektulon de la ĉiu konscia komunikmetodon.<ref>http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/asemia</ref>
 
La '''afonio''' estas la malkapablo de la uzado de la sono. Iuj afoniuloj povas flustri, aliuj ne. Ĝia kialo estas la difekto aŭ malsano de la laringo.<ref name="gyogyped"/> Kiuj afoniuloj ne povas flustri, tiuj ankaŭ ne povas eldoni sonojn; ne povas ĝemi, aŭdeble suspiri, aŭ doni aŭdeblan signon iun ajn.
Linio 51:
Manke de la efektiva komunikado la mutuloj isoligas kaj frustradas.<ref name="enciklopedia"/> Ili havas problemojn en la kontaktoj, la komunikado de la konoj kaj scioj, kaj de la volo. Ili ne lernas, aŭ forgesas peti, demandi, aŭ komenci konversacion.<ref name="Meyer" /> Ankaŭ la lernado povas esti kompleksa pro la mankaj komunikaj iloj, precipe de la infanoj. Ili ne povas esprimi kaj defendi iliajn interesojn.<ref name="mozgi"/> Ilia intelekto estas multe subtaksita.<ref name="Meyer" />
 
Kiuj el ili estas ankaŭ tre movaĝmalkapabla, tiuj estas alsenhelpaj kontraŭ la demanduloj, ĉar ili povas respondi nur per "Jes" aŭ "Ne". Kiu demandas malbone, tiu trovas falsan respondon. La modo de la demandi povas esti lernita, kiel la signaj kodoj. Por uzado de iuj iloj oni devas helpi la mutulon, kiu faras plian komunikadon necesan.<ref name="Meyer" /> Tiu povas esti ankaŭ tre frustranta.<ref name="mozgi"/>
==Referencoj==
<references/>