Plantoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 246:
==Graveco==
La studo de plantuzadoj fare de homoj estas nomita ekonomia botaniko aŭ [[etnobotaniko]]; kelkaj konsideras ke ekonomia botaniko temas pri modernaj kulturplantoj, dum fakte etnobotaniko temas pri indiĝenaj plantoj kultivitaj kaj uzitaj fare de indiĝenaj homoj. Homa kultivado estas parto de [[agrikulturo]], kio estas la bazo de homa civilizo. Planta agrikulturo estas subdividita en [[agronomio]]n, [[hortikulturo]]n kaj [[forstado]]n.
 
===Manĝaĵoj kaj trinkaĵoj===
[[File:Harvest Time - geograph.org.uk - 747095.jpg|thumb|Mekanika rikolto de [[aveno]].]]
{{Ĉefartikolo|Agrikulturo}}
Multo de homa nutrado dependas de plantoj, ĉu rekte pere de [[manĝaĵo]]j kaj [[trinkaĵo]]j konsumitaj de homoj, aŭ nerekte kiel manĝo por animaloj aŭ kiel spico de manĝoj. La scienco de [[agrikulturo]] temas kun la plantado, zorgado, nutrado, kaj rikoltado de manĝoproduktoj, kaj ludis ŝlosilan rolon en la historio de la tutmondaj civilizoj.
 
Homa nutrado dependas grandparte de [[cerealo]]j, aparte [[maizo]], [[tritiko]], [[rizo]], [[aveno]], kaj [[milio]]. Ampleksaj areoj de multaj landoj estas dediĉataj al la kultivado de cerealoj por loka konsumado aŭ por eksportado al aliaj landoj. [[Bruto (agrikulturo)|Brutaraj]] animaloj estas [[bovo]]j, [[porko]]j, [[ŝafo]]j, [[kapro]]j kaj [[kamelo]]j estas ĉiuj [[herbovorulo]]j; kaj manĝas ĉefe aŭ entute cerealajn plantojn. Cerealoj estas [[bazkultivaĵo]]j, kio signifas ke ili havigas [[kalorio]]jn (en formo de kompleksaj [[karbonhidrato]]j kiaj [[amelo]]) kiuj estas necesaj por ĉiutaga agado, kaj tiele formas la fondon de ĉiutaga dieto. Aliaj bazkultivaĵoj estas [[terpomo]]jn, [[manioko]]n, [[guŝo]]n, kaj [[legomo]]jn. Homa nutraĵo inkludas ankaŭ legomojn, [[spico]]jn, kaj kelkajn fruktojn, [[nukso]]jn, [[herbo]]jn, kaj manĝeblajn [[floro]]jn.
Trinkaĵoj produktitaj de plantoj inkludas kafon, teon, vinon, bieron kaj alkoholon.
Sukero
akiriĝas plejparte de sukerkano kaj sukerbeto, kaj mielo venas de floroj.
Kuiroleoj
kaj margarino venas de maizo, sojfabo, kolzosemo, kartamo, sunfloro, olivo kaj aliaj.
Manĝaldonaĵoj
inkludas arabgumon, guargumon, ceratoniogumon, amelon kaj pektinon .
Brut
bestoj inkluzive de bovinoj, porkoj, ŝafoj, kaproj kaj kameloj estas ĉiuj plantomanĝantoj; kaj plej manĝas ĉefe aŭ tute cerealplantojn, precipe herbojn.
 
== Referencoj ==