Pafarmilo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 8:
[[Dosiero:Yuan chinese gun.jpg|eta|Ĉina man-[[kanono]] de la [[dinastio Yuan]] (11a jarcento).]]
[[Dosiero:Lgehumble 1400.jpg|eta|dekstra|Mankanono, ilustraĵo el la manuskripto "Belli Fortis" de Konrad Kyeser, [[1400]]]]
Oni diras ke la unuaj prapafiloj estis inventitaj ĉirkaŭ la jaro 1250 en [[Ĉinio]] kiam la hom-portebla pafebla [[lanco]] (bambuo aŭ metaltubo tra kiu oni povus pafi bruligita [[pulvo]]) estis kombinita kun pafaĵoj kiaj metaleroj, rompitaj porcelanaĵoj, aŭ sagoj.<ref name=Helaine/><ref>{{cite encyclopedia |author=Ho Peng Yoke |editor-first=Helaine |date=1a de Januaro 1997 |year= |editor-last=Selin |encyclopedia=Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures |title=Gunpowder |url=http://books.google.com/books?id=raKRY3KQspsC&pg=PA389 |access-date=30a de Julio 2013 |language= |edition= |publisher=Springer |volume= |location= |id= |isbn=978-0-7923-4066-9 |oclc= |doi= |page=389 |quote= |ref= }}</ref> Historiisto W.H.B. Smith diras ke la [[Greka fajro]] antaŭis la komencan ĉinan teknologion je ĉirkaŭ 600 jaroj kaj ke la origino de pulvo kaj pafiloj estas nekonata ĉar registroj estis mistradukitaj kaj miscititaj.<ref>Smith, W.H.B., ''Small Arms of the World'', sepa eldono, The Stackpole Company (1962): 3.</ref>
La unua bildigo de pafarmilo estas skulptaĵo en [[kaverno]] en [[Sichuan]], [[Ĉinujo]]. La skulptaĵo datiĝas de la [[1100-aj jaroj]] kaj estas tiu de persono portanta vazforman [[bombardilo]]n kun flamoj kaj [[kuglo|kuglego]] elirinta<ref>Chase, 2003, 31–32</ref>. La plej malnova konservita pafilo, farita el [[bronzo]], estis datita de [[1288]], ĉar oni trovis ĝin en ejo en la nuntempa distrikto Acheng en [[Hejlongĝjango]], en nordorienta Ĉinujo, kie la ''Yuan Shi'' raportas pri bataloj en tiu epoko<ref name="needham volume 5 part 7 293 294">Needham, 1986, 293–294</ref>. La pafilo havis tubon de 6.9 coloj kaj diametro de 1 [[colo]], pulvujon de 2.6 coloj kaj tenilon. Ĝi estis 13.4 colojn longa kaj 7.8 funtojn sen la tenilo, kiu estus farita el [[ligno]].<ref>Chase, Kenneth (2003). Firearms: A Global History to 1700. Cambridge University Press. ISBN 0-521-82274-2. p. 32.</ref>
Eŭropanoj, araboj kaj koreanoj kreis pafilojn en la [[1300-aj jaroj]]<ref name="Chase1">Chase, 2003, p. 1: "The Europeans certainly had firearms by the first half of the 1300s. The Arabs obtained firearms in the 1300s too, and the Turks, Iranians, and Indians all got them no later than the 1400s, in each case directly or indirectly from the Europeans. The Koreans adopted firearms from the Chinese in the 1300s, but the Japanese did not acquire them until the 1500s, and then from the Portuguese rather than the Chinese."(Japanoj ne posedis pafilojn antaŭ la [[1500-aj jaroj]]. Ili ricevis ilin de portugaloj pli ol de ĉinoj.)</ref>. Turkoj, irananoj kaj hindoj havis pafilojn antaŭ la [[1400-aj jaroj]], kiujn ili ricevis ĉiam rekte aŭ malrekte de eŭropanoj<ref name="Chase1">The Japanese did not acquire firearms until the 1500s, and then from the Portuguese rather than the Chinese. (Japanoj ne posedis pafilojn antaŭ la [[1500-aj jaroj]]. Ili ricevis ilin de portugaloj pli ol de ĉinoj.)</ref>
| |||