Rezistomovado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kun helpo de WikiTrans
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Rezista movado''' estas fakorganizita fortostreĉo de iu parto de la civila loĝantaro de [[lando]] por rezisti la laŭleĝe establitan [[registaro]]n aŭ okupantan potencon kaj por interrompi burĝan ordon kaj stabilecon. Ĝi povas serĉi realigi siajn celojn per aŭ la uzo de neperforta rezisto (foje nomita ''civila rezisto''), aŭ per la fortouzo, ĉu armite aŭ senarme. En multaj kazoj, kiel por ekzemplo en [[Norvegio]] en la [[Dua Mondmilito]], rezista movado povas utiligi kaj violentajn kaj neviolentajn metodojn, kutime funkciigante sub malsamaj organizoj kaj agado en malsamaj fazoj aŭ geografiaj lokoj ene de lando.<ref>Pri la rilato inter militista kaj civila rezistado en okupita Norvegio 1940–45, vidu Magne Skodvin, "Norwegian Non-violent Resistance during the German Occupation", en Adam Roberts (eld.), ''The Strategy of Civilian Defence: Non-violent Resistance to Aggression'', Faber, London, 1967, pp. 136–53. (Ankaŭ publikigita kiel ''Civilian Resistance as a National Defense'', Harrisburg, USA: Stackpole Books, 1968; kaj, kun nova Enkonduko pri "Czechoslovakia and Civilian Defence", kiel Civila Rezistado kiel Nacia Defendo, Harmondsworth, UK/Baltimore, USA: Penguin Books, 1969. ISBN 0-14-021080-6.)</ref>
{{redaktata}}
La esprimo rezisto estas ĝenerale uzita por indiki movadon pripensis legitima (de la perspektivo de la parolanto). Organizoj kaj individuoj kritikaj de eksterlanda interveno kaj apogado de formoj de fakorganizita movado (precipe kie civitanoj estas trafitaj) emas preferi la esprimon. Kiam tia rezista movado uzas perforton, tiuj favore disponis al ĝi povas ankaŭ paroli pri liberecbatalantoj.
 
La esprimo ''rezisto'' estas ĝenerale uzita por indiki movadon pripensiskonsidertita legitima (de la perspektivo de la parolanto). Organizoj kaj individuoj kritikajkritikantaj deeksterlandan eksterlanda intervenointervenon kaj apogado deapogantaj formojformojn de fakorganizita movado (precipe kie civitanoj estas trafitajkoncernaj) emas preferi la esprimon. Kiam tia rezista movado uzas perforton, tiuj favore disponisdisponeblaj al ĝi povas ankaŭ paroli pri ''liberecbatalantoj''.
Sur la laŭleĝeco de armitaj rezistaj movadoj en internacia juro, ekzistas disputo inter ŝtatoj ekde almenaŭ 1899, kiam la unua grava kodigo de la militleĝoj en la formo de serio de internaciaj traktatoj okazis. En la Preambulo al la 1899-datita Haga Kongreso II sur Termilito, la Martens Clause estis prezentita kiel kompromisvortigo por la disputo inter la grandaj potencoj kiuj konsideris frankoj-tireur esti kontraŭleĝaj batalistoj kondiĉigitaj de ekzekuto sur kapto kaj pli malgrandaj ŝtatoj kiuj asertis ke ili devus esti konsideritaj laŭleĝaj batalistoj. [2] [3] Pli lastatempe la Protokolo (1977 ) Kroma al la Konvencio de Ĝenevo de 12 aŭgusto 1949, kaj rilatigado al la Protection of Victims (Protekto de viktimoj) de Internacia Armitaj Konfliktoj, plusendis en Artikolo 1-an Paragrafon 4 al armitaj konfliktoj« ... en kiu homoj batalas kontraŭ kolonia dominado kaj eksterlanda okupo kaj kontraŭ rasismaj registaroj ... Tiu frazeologio enhavas multajn ambiguecojn kiuj malheligas la temon de kiu estas aŭ ne estas legitima batalisto. [4] Tial depende de la perspektivo de ŝtatregistaro, rezista movado povas aŭ eble ne estas etikedita terora grupo bazita sur ĉu la membroj de rezista movado estas konsideritaj laŭleĝaj aŭ kontraŭleĝaj batalistoj kaj ĉu tay estas rekonita kiel havante rajton rezisti okupon. [5] Finfine, la distingo estas politika juĝo.
{{redaktata}}
SurPri la laŭleĝeco de armitaj rezistaj movadoj en [[internacia juro]], ekzistas disputo inter ŝtatoj ekde almenaŭ [[1899]], kiam la unua grava kodigo de la militleĝoj[[militjuro]] en la formo de serio de internaciaj traktatoj okazis. En la Preambulo al la 1899-datita2a Haga KongresoKonvencio IIde sur1899 pri Termilito, oni prezentis la [[Martens Clause estis prezentitaKlaŭzo]] kiel kompromisvortigo por la disputo inter la [[Mondpotenco|grandaj potencoj]] kiuj konsideris frankoj-tireur[[snajpero]]jn estikiel kontraŭleĝaj batalistoj kondiĉigitajsubmetitaj deal ekzekutoekzekuteblo surkazo de kapto kaj pli malgrandaj ŝtatoj kiuj asertis ke ili devus esti konsideritaj laŭleĝaj batalistoj.<ref>Rupert Ticehurst (1997) in his footnote 1 cites ''The life and works of Martens'' detaligita de V. Pustogarov, "Fyodor Fyodorovich Martens (1845–1909) – A Humanist of Modern Times", ''International Review of the Red Cross'' (IRRC), No. 312, Majo–Junio 1996, pp. 300–314.</ref><ref>Ticehurst (1997) en sia piednoto [2] [3]citas F. Kalshoven, ''Constraints on the Waging of War'', Dordrecht: Martinus Nijhoff, 1987, p. 14.</ref> Pli lastatempe la Protokolo (1977de )1977 Kroma al la Konvencio de Ĝenevo de 12 aŭgusto 1949, kaj rilatigado al la Protection of Victims (Protekto de viktimoj) de Internacia Armitaj Konfliktoj, plusendis en Artikolo 1-an Paragrafon 4 al armitaj konfliktoj« ... en kiu homoj batalas kontraŭ kolonia dominado kaj eksterlanda okupo kaj kontraŭ rasismaj registaroj ... Tiu frazeologio enhavas multajn ambiguecojn kiuj malheligas la temon de kiu estas aŭ ne estas legitima batalisto. [4] Tial depende de la perspektivo de ŝtatregistaro, rezista movado povas aŭ eble ne estas etikedita terora grupo bazita sur ĉu la membroj de rezista movado estas konsideritaj laŭleĝaj aŭ kontraŭleĝaj batalistoj kaj ĉu tay estas rekonita kiel havante rajton rezisti okupon. [5] Finfine, la distingo estas politika juĝo.
 
==Notoj==