Lumrapido: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nuligis version 5770505 de Swissnetizen (kontribuoj, diskutpaĝo)
Nuligis version 5770556 de Surfo (kontribuoj, diskutpaĝo)
Linio 52:
| 2.5 milionoj da jaroj
|}]]
'''Lumrapido''', kies kutima simbolo estas '''''c''''' (kaj ankaŭ '''''c<sub>0</sub>'''''),estas baza [[fizika konstanto]]. Ĝi estas la [[rapido]] de [[lumo]] kaj de ĉiu speco de [[elektromagneta radiado]] en [[vakuo]], la rapido de senmasaj partikloj kaj la maksimuma ebla rapido de transportiĝo de [[energio]] kaj de [[informo]]. Ĝi egalas ekzakte al 299 792 458 [[metro en sekundo|metroj en sekundo]]. Ofte oni citas la proksimuman valoron 300 000 kilometrojgigametroj en sekundo.
 
En speciala [[relativeco]], ''c'' kunigas spacon kaj tempon en [[spactempo]]n, kaj ĝi aperas en la fama ekvacio, kiu egalvalorigas mason kaj energion ''E = mc''<sup>2</sup>. En ĉiu [[inercia referenckadro]], sendepende de relativaj rapidoj de la elsendanto kaj la observanto, ''c'' estas la rapido de ĉiu senmasa partiklo kaj de fizika kampo ligita al tia, inkluzive de ĉia [[elektromagneta radiado]] en vakua spaco. La teorio antaŭdiras ke ĝi estas ankaŭ la rapido de [[gravito]] kaj de [[gravitaj ondoj]]. Ĝi estas la maksimuma limo de rapido por moviĝo de energio, materio kaj informo, ĉar superi ĝin "signifus detruon de la esenca rilato inter kaŭzo kaj efiko." Tio, ke lumrapido ne estas senlima, limigas ankaŭ la funkcian rapidecon de elektronikaj aparatoj.