Komunismo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 21:
[[Dosiero:BerlinWall.jpg|eta|240px|Detruita parto de la muro ĉe la [[Brandenburga pordego]], soldato gardas la restojn, novembro [[1989]]]]
Fine la propra Sovetunio komencis ian politikon ŝanĝi iamaniere la politikajn kaj ekonomiajn principojn de komunismo, sed ankoraŭ ene de la komunisma hegemonio. Tio nomiĝis [[Perestrojko]] kaj ekokazis ĉirkaŭ 1985. En [[Pollando]] kaj aliaj landoj de [[Orienta Eŭropo]] okazis insurekcioj kaj finfine la muro de Berlino falis en [[1989]]. La geopolitiko ŝanĝiĝis. [[Sovetio]] anoncis senvenkan foriron el [[Afganio]].
[[Lech Walesa]] iĝis [[prezidanto]] de [[Pollando]].
[[Hungario]] malfermis la [[fera kurteno|feran kurtenon]].
Linio 29:
En orienta Germanio protestoj grandiĝis. En [[Protestantismo|protestantaj]] [[preĝejo]]j, kiel tiu de Sankta Nikolao en [[Leipzig]], homoj preĝadis por [[paco]]. Tio estis la ĝermo de la [[Lundaj manifestacioj (Leipzig)|Lundaj manifestacioj]] ekde septembro.<ref>29-a Konferenco de la internacia socio pri sociologio de la religioj, julio 2007, Leipzig, Germanio</ref>
20.000 manifestaciantoj paŝis laŭ la stratoj de [[Leipzig]] la [[2-an de oktobro]] [[1989]].
[[Miĥail Gorbaĉov]], veninte al orienta Berlino por festi la kvardekan datrevenon de la estiĝo de la Germana Demokratia Respubliko, indikis al la registaranoj, ke nepre ne estu uzata armea subpremado.<ref>Philippe Moreau Defarges, les relations internationales (internaciaj rilatoj), T 2: les questions mondiales (mondaj aferoj), Le Seuil, [[2004]], p. 37</ref>
Malgraŭ provo far renoviguloj de la komunista partio la manifestacioj daŭrigis: unu miliono da manifestaciantoj en orienta Berlino la [[4-an de novembro]], centoj da miloj en aliaj grandaj urboj de GDR.<ref>{{Retarkivo|2008|http://www.menara.ma/infos/includes/detail.asp?article_id{{=}}6232&lmodule{{=}}usa La falo de la berlina muro, disfalo de simbolo}}</ref>
Linio 50:
[[Ernest Drezen]] estis eble la plej fervora kaj optimisma adepto samtempe de Esperanto kaj [[Sovetio|Sovetia komunismo]], li pensis ke la du alportos emancipiĝon kaj feliĉon al la popoloj en la mondo. Sed nur kelkajn jarojn poste, kiam li verkis siajn plej famajn librojn pri tiu emancipiĝo, li estis arestita de Stalino kaj pafmortigita, kulpigita pri … "spionado favore al la kapitalistoj", "trockiismo" kaj "terorismo", (evidente falsaj akuzoj). Granda parto de la sovetia esperantistaro ricevis similan sorton aŭ estis senditaj en la [[Gulag]]on. La ceteraj pro timo silentis dum jaroj, ĝis la morto de Stalino.
Dum la Malvarma Milito, la ĉeĥa komunisto [[Rudolf Burda]] energie defendis Esperanton. Oni forpelis lin el la partio; sed li travivis, kaj helpis la Esperantan kulturon travivi en la nacioj de la Varsovia Kontrakto. Li estis la fondinto de la gazeto ''La Pacdefendanto'' kaj la unua prezidanto de la [[Mondpaca Esperantista Movado]].<ref>Lins, Ulrich: La Danĝera Lingvo. Gerlingen: Bleicher Eldonejo, 1988. {{
Prikomunismaj verkoj apenaŭ ekzistas en esperanto, ekzemple ne ekzistas la plej fama verko de Karl Marx ''Das Kapital'' (''La Kapitalo'') en esperanta versio. Libroj de sovetiaj kamaradoj estis konfiskitaj de la stalina reĝimo.
Linio 99:
== Eksteraj ligiloj ==
{{
{{
{{
{{ideologio}}
| |||