Indiĝenaj aŭstralianoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 4:
[[Dosiero:Aboriginal grinding stones.jpg|thumb|right|180px|Muelilaj ŝtonoj]]
[[Dosiero:Aboriginal_art_barramundi_rock_art.jpg|thumb|right|180px|Tradicia [[roka arto]]: La fiŝo baramando (Scleropages jardini)<!-- de:Röntgenstil-Darstellung des [[Barramundi]]-Fisches, Aborigine-Kunst de->eo:_Röntgenstil_-_Darstellung_ _des_ [[_Barramundi_]]-_Fisches_, (Aborigenoj de Aŭstralio, Vikipediista diskuto:Rob Hooft)-Arto -->]]
'''Aŭstraliaj aborigenoj''' kaj '''torresmarkolaj insulidoj''' estas ''' indiĝenaj aŭstralianoj''' – la unuaj loĝantoj de [[Aŭstralio]]. Iliaj prapatroj malkovris la landon, jardekmilojn antaŭ ol la eŭropanoj trovis ĝin. Ili verŝajne alvenis al Aŭstralio antaŭ iom pli ol 50.000 jarojn, sed la preciza dato estas daŭre necerta.
 
== Priskribo ==
Linio 12:
 
Laŭ la supera tribunulo de Aŭstralio, aborigeno aŭ torresmarkola insulido estas homo,
* kiu havas (eĉ se ne nure) aborigenajn aŭ torresmarkolajn insulidajn prapatrojn;
* kiu identigas sin kiel aborigeno aŭ torresmarkola insulido;
* kaj kiu estas akceptita de sia komunumo kiel aborigeno aŭ torresmarkola insulido.
Linio 32:
 
== Revenigo de kulturaj eroj ==
Indiĝena kranio de batalinto de la 19-a jarcento nomita ''Yagan'' estis redonita de la Urba Muzeo de [[Liverpool]] en 1997 post kiam ĝi estis entombigita en la tombejo de [[Everton (Victoria)|Everton]]. Tio instigis ondon da polemiko pri ties reveno al Aŭstralio kiam komunumestroj ne povis decidi kien entombigi ĝin kaj aliuloj diris, ke ĝi ne devis reveni al sia hejmlando.
 
En januaro 2006, [[National Museums Liverpool]] ricevis peton por la reveno de ĉiuj aŭstraliaj homaj restaĵoj en ĝia posedo. Poste estis decidita pri revenigo de la restaĵoj de tri individuoj. En majo de 2009 estraro de la muzeo transdonis al reprezentantoj de la popolo Ngarrindjeri homan kranion, kiu havas por tiu tribo fortan spiritan kaj religian signifon. Ĝi estis aĉetita en [[1948]] de Dro [[William Broad]] de Liverpool, kiu vizitis Aŭstralion inter 1902 kaj 1904 kaj eldonis verkojn pri aŭstraliaj skeletaj restaĵoj. La Ngarrindjeri (signifo: ''la Popolo'') estas grupo de 18 klanoj aŭ "lakinyeri" kiuj parolas similajn dialektojn kaj havas familiajn konektojn ĉirkaŭ la malalta parto de la [[Murej-Rivero]], la okcidenta [[duoninsulo Fleurieu]] kaj [[Coorong]], en suda Aŭstralio.
 
Ceteraj restaĵoj revenos sekve de konsultoj kun la aŭstraliaj indiĝenaj komunumoj de la lokoj de kie ili devenas. Kelkaj el ili estis kolektitaj en la [[insulo Darnley]] en la [[Markolo de Torres]] inter Aŭstralio kaj [[Nov-Gvineo]], de esploristoj dum vojaĝo de la [[Rattlesnake]] en 1849. La muzeo akiris ilin de la Muzeo de la Kastelo de [[Norwich]] en 1956. La aliaj restaĵoj kredeble devenas de norda [[Kvinslando]]. Ili estis alportitaj al la Muzeo de Liverpool de la Wellcome Historia Kuraca Muzeo en [[Londono]], en 1981. Ĉi tiu muzeo posedis ilin ekde 1933.
 
Post sia reveno la restaĵoj restos en loko ĉe la [[Nacia Muzeo de Aŭstralio]], en la ĉefurbo [[Kanbero]].<ref>[http://www.eventeo.net/web/index.php/pacifiko/kulturo/1546-indienaj-restaoj-revenas-hejmen Indiĝenaj restaĵoj revenas hejmen] {{eo}}</ref>
Linio 49:
Dosiero:LA2-NSRW-1-0178 - 03.png|Aŭstralia aborigena virino<!-- pl:Aborygenka -->
Dosiero:Lomandra textiles.jpg|Herbo uzita de aborigenoj por teksi (Myoporum parvifolium)<!-- en:Myoporum parvifolium, grass used by Aborigines for weaving en->eo:_Myoporum_ _parvifolium_, herbo uzita (by, pera, ĉe, de, fare de, preter) _Aborigines_ (ĉar, kontraŭ, por, pro) (teksante, teksaranĝante) -->
Dosiero:Aboriginal craft made from weaving grass.jpg|Iloj faritaj el teksita herbo, kaj uzitaj de virinoj.
Dosiero:LA2-NSRW-1-0178 - 02.png|Aborigena virino<!-- pl:Aborygenka -->
</gallery>
Linio 59:
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{elEL}} [http://www.esperanto.be/fel/but/lib/paŝ.php ''Paradizo ŝtelita'', romano de Trevor Steele], pri la genocido de la aborigenoj.
 
== Referencoj ==