Gravita konstanto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Teron&rdquon mi ne konas
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 20:
el kio rezultas proksimume 6,7 x 10<sup>−11</sup> kg m / s² aŭ 67 pikoneŭtonoj. Tio estas ege malgranda forto kompare kun la ĉirkaŭaj naturaj fortoj (ekz. la gravito de la tero, de surteraj objektoj, kaj de la suno), kio komprenigas, ke estas malfacile en laboratorio mezuri precizege la koeficienton ''G''.
 
La unua mezuranto de la gravita konstanto estis [[Henry Cavendish]] (li publikigis sian rezulton en [[1798]]), kiu uzis ''[[tordometro|tordopesilotordopesilon]]n''. Ĝi konsistis el horizontala ligna stango kun metala globo ambaŭfine kaj meze pendigita je maldika drato. Pezaj plumbopecoj proksimaj al la metalgloboj altiris tiujn kaj kaŭzis etan tordiĝon en la pendodrato. Konante la forton necesan por la tordo kaj la pezojn de la metalpecoj, Cavendish povis kalkuli la gravitan konstanton.
 
Post la ekkono de la gravita konstanto ''G'' eblis unuafoje kalkuli masojn de la ĉielkorpoj. Tra la gravita leĝo, ''G'' kondukas al la [[maso]] ''M'' kaj [[denso|meza denso]] ''ρ'' de korpoj (ekz. la [[Tero]]), dum la meza [[radiuso]] ''r'' kaj la surfaca gravita akcelo ''g'' estas konataj:
Linio 34:
Tiel, oni povas diri, ke Cavendish estis la unua, kiu sukcesis "pesi [[Tero]]n".
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Gravito]]
* [[Pezo]]
Linio 41:
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{elEL}} http://physics.nist.gov/cuu/Constants <!-- _CODATA_ (Interŝtate, Internacie) rekomendita (valoroj, taksas) de la Fundamenta (Fizika, Fizike) Konstantoj -->
{{elEL}} http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?bg Valoro CODATA
{{elEL}} http://ssd.jpl.nasa.gov/astro_constants.html <!-- _Astrodynamic_ Konstantaj kaj Parametroj -->
{{elEL}} http://physics.nist.gov/cuu Referencoj de NIST pri konstantoj, unuoj, kaj necertecoj
 
[[Kategorio:Fiziko]]