Tempo (muziko): Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e -{{alinomigu}} farita |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 3:
'''Tempoindiko''' (vortero "[[tempo]]" [[esperante]] kaj [[itale]] de la [[latina]] vorto ''tempus''; plurale ''tempi'', en multaj naciaj lingvoj por la fenomeno uziĝas la itala aŭ latina vorto) en la [[muziko]] estas informo, kiom [[rapideco|rapide]] muzikaĵo estu ludata, kiom rapida estu ĝia [[ritmo]]. Aldone multaj tempoindikoj samtempe ankaŭ estas indikoj pri la intencata emocio aŭ etoso de la muzikaĵo, do informas pri la dezirata karaktero de la verko.
Tempoindikoj en formo de adjektivoj, en la [[klasika muziko]] ĝenerale esprimitaj en la [[itala lingvo]], en la kulturo de Eŭropo kutimiĝis dum la [[17-a jarcento]]. En internacia lingvouzo, ili estis kaj restis itallingvaj, ĉar Italio tiutempe estis la plej noviĝema kultura centro de Eŭropo, kvankam en [[Anglio]] kaj aparte en [[Francio]] jam tiam preferiĝis nacilingvaj esprimoj. Nur dum la [[19-a jarcento]] ankaŭ en la muzikaj kutimoj de aliaj landoj plimultiĝis nacilingvaj tempoindikoj, ekzemple la germana komponisto [[Johannes Brahms]] luktis por tiaj indikoj en la [[germana lingvo]].
Por pli ekzakta difino de la tempoindikoj ''Johann Nepomuk Mälzel'' dum la jaro [[1816]] inventis la tiel nomatan [[metronomo]]n, etan aparaton, kiu per svingiĝanta indikilo kaj ritmaj klakoj aŭd- kaj videbligas difinitan [[ritmo]]n. La metronoma nombro (mallongigite per "M. M." = Metronomo de Mälzel, aŭ "bpm" = batoj po minuto) indikas, kiom da batoj po minuto havas la baza ritmo de muzikaĵo - pli alta nombro do indikas pli rapidan muzikaĵon.
Linio 58:
:'''assai''' = tre
:'''amoroso''' = amorema, amoplena, kun pasio
:'''cantabile''' ["kan'''ta'''bile"] = kantebla, kanteca
:'''con brio''' = kun fajra temperamento
:'''con espressione''' = kun emocia esprimo
:'''con fuoco''' = kun fajro
:'''con moto''' = kun movo
:'''con spirito / spiritoso''' = kun spirito
:'''espressivo''' = esprime
:'''giocoso''' ["ĝo'''ko'''so"] = ĝoje
:'''grazioso''' ["graci'''o'''so"] = gracie
Linio 133:
== Eksteraj ligiloj ==
{{
[[Kategorio:Muzika notacio]]
| |||