Valo de Morto: Malsamoj inter versioj

Valo de Morto (redakti)

Kiel registrite je 21:47, 3 nov. 2015

31 bitokojn aldonis , antaŭ 5 jaroj

e

Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj

KuBOT

Robotoj, Administrantoj

112 941

redaktoj

Kiel registrite je 18:03, 19 mar. 2013 (redakti) Addbot (diskuto \| kontribuoj) e (Roboto: Forigo de 43 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q118388)) ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 21:47, 3 nov. 2015 (redakti) (malfari) KuBOT (diskuto \| kontribuoj) e (Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj) Iru al sekvanta ŝanĝo →
\| libera = [[timbiŝoj]] \| libera_tipo = Loĝantoj \| libera1 = 56,7  °C \| libera1_noto = 3-a de julio 2001 \| libera1_tipo = Temperaturo [[Dosiero:Amargosa.jpg\|250px\|left\|thumb\|<center>Kelkfoje post vintraj plucoj, Valo de Morto ne aspektas kiel dezerto dum pluraj semajnoj.]] [[Dosiero:USA_10789_Death_Valley_Luca_Galuzzi_2007.jpg\|thumb\|250px\|left\|<center>Valo de Morto]] La '''Valo de Morto''' – [[angle]] ''Death Valley'' – estas [[dezerto]] en la ŝtato [[Kalifornio]] de [[Usono]]. Temas pri la plej malalta, plej seka kaj plej varmega [[valo]] de [[Usono]]<ref>[http://www.desertusa.com/dv/du_dvpmain.html retejo pri la Nacia Parko Valo de Morto (angle)]</ref>. La plej malalta punkto de la dezerto situas 85,5 metrojn sub la [[marnivelo]]. La dezerto havas la rekordon pri la plej alta fidinde mezurita temperaturo en [[Ameriko]], 56,7  °C, notita en la loko ''Furnace Creek'' dum [[1913]] – ĵus sub la tutmonda rekordo pri la plej alta fidinde mezurita temperaturo, 58  °C, kiu mezuriĝis en la loko ''El Aziza'' de [[Libio]] dum [[1922]]. La dezerto situas okcidente de la montaro [[Sierra Nevada (Usono)\|Sierra Nevada]] en la [[Granda Baseno]] kaj la [[Mojave-dezerto]]. Ĝi konsistigas grandan parton de la [[Nacia Parko Valo de Morto]]. La teritorio situas norde-sude inter la montoĉenoj ''Amargosa'' oriente kaj ''Panamint'' okcidente. La montaroj ''Sylvania'' kaj ''Owlshead'' konsistigas la nordan respektive sudan limojn. La dezerto kovras areon de proksimume 7 800 km². == Klimato == La temperaturoj en la valo kutime alternas inter ĝis 54  °C dum someraj tagoj ĝis sub 0  °C dum vintraj noktoj. La plej malalta temperaturo fidinde mezurita estis -9  °C en la loko ''Furnace Creek''. Frostaj temperaturoj, do sub 0° C, averaĝe mezuriĝas dum 11 ĝis 12 tagoj ĉiujare. Multaj el la mallarĝaj, serpentecaj ŝoseoj de la valo konstruiĝis dum la [[1930-aj jaroj]] kaj ne povas esti aŭte uzataj je granda rapideco. La plej malalta punkto de Usono specife estas ĉe la loko ''Badwater'' ene de la dezerto. La rivero ''Amargosa'' kaj la rojo ''Furnace'' fluas tra la valo, sed kutime malaperas en la sablo de la dezerta grundo. Nur dum escepte pluvaj periodoj la rivero Amargosa dumtempe fluas sur la surfaco kaj eĉ povas formi dumtempan lageton ĉe la loko ''Badwater'', kiel okazis dum la malseka vintro de la jaro [[2005]]. == Tradiciaj loĝantoj == La Valo de Morto estas la hejmregiono de la indiana tribo de ''timbiŝoj'' ([[angle]] ''Timbisha''), kiuj vivas en la valo dum almenaŭ la lastaj mil jaroj. Iuj el la familioj nun daŭre vivas en la vala loĝloko ''Furnace Creek''. La indiana nomo de la valo, ''timpisa'', signifas "roka farbo" kaj aludas al tio, ke la valo estas fonto por natura farbo ruĝece oranĝkolora. == En literaturo kaj filmoj == En romanoj kaj filmoj, kiuj disvolviĝas en okcidenta Usono, la valo ofte menciiĝas pro siaj ekstremaj klimataj cirkonstancoj, kaj tial estas vaste konata. Multaj [[scienc-fikcio\|scienc-fikciaj]] filmoj kaj ankaŭ komputilaj ludoj uzas la pejzaĝon de la valo, kiu kun iom da fantazio aspektas preskaŭ ekster-tera. * [[Pluvombro]] == Referencoj == <references/> == Eksteraj ligiloj == {{elEL}} [http://www.nps.gov/deva retejo pri la Nacia Parko Valo de Morto (angle)] {{elEL}} [http://glacierbliss.com/DeathValleyWeb/index.html fotoj pri la Valo de Morto] {{elEL}} [http://DeathValleyinaWeek.com/index.html "la Valo de Morto dum semajno": 1000 fotoj 800x600] {{elEL}} [http://www2.unesco.org/mab/br/brdir/directory/biores.asp?mode=all&code=USA+39 biosferaj rezervejoj de Unesko: La dezertoj Mojave kaj Kolorado] {{elEL}} [http://www.anomalies-unlimited.com/OddPics/Playa.html artikolo pri "strangaj movantaj rokoj de la valo" (angle)] {{elEL}} [http://www2.nature.nps.gov/geology/usgsnps/deva/weather.html vetero en la Valo de Morto (angle)] [[Kategorio:Dezertoj]]