Hans Meerwein: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 7:
|dato de morto =[[24-a de oktobro]] [[1965]]
|loko de morto =[[Marburgo]], {{DEU}}
|alma_mater = {{elEL}} [[Universitato de Marburgo ]]<br />{{elEL}} [[Universitato de Königsberg ]]<br />{{elEL}} [[Bonna Universitato|Universitato de Bonno ]]<br />{{elEL}} [[Universitato de Berlino|Teknika Universitato de Ŝarlotenburgo]]
}}
'''Johano Mirvajno''' ([[1879]]-[[1965]]) estis germana kemiisto, kiu kreis plurajn reakciojn kaj reakciantojn kiuj portas lian nomon, plej specife la Reduktiĝon de Mirvajno-Ponndorf-Verley, la rearanĝo de [[Jegor Vagner|Vagnero]]-Mirvajno, la Ariligan reakcion de Mirvajno kaj la salon aŭ reakcianton de Mirvajno. Mirvajno interesiĝis pri la kemio de la [[Terpeno|terpenoj]], kaj la mekanismo pri rearanĝo de la '''pinakolo'''. Per tre simpla metodo, kaj konante la reakcikinetikon, eblis al li starigi la kationa kaj ne radikala naturo de la perantoj en la rearanĝo de la pinakolo, konata kiel Rearanĝo de [[Jegor Vagner|Vagnero]]-Mirvajno<ref>[https://books.google.com.br/books?id=RRGLMmdFZBUC&pg=PT262&dq=Meerwein-Wagner+rearrangement&hl=en&sa=X&ei=E85IVff_PKe_sQTZnYDQDg&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q=Meerwein-Wagner%20rearrangement&f=false Advanced Organic Chemistry: Reactions And Mechanisms], Maya Shankar Singh, Singh</ref> kaj en la Rearanĝo de la '''izoborneolo''' ekde la [[kamfeno]]<ref>[https://books.google.com.br/books?id=lg2r9BDlbM8C&pg=PA275&dq=rearrangement+Isoborneol-camphene&hl=en&sa=X&ei=c85IVaL-DfSasQT2gIGYAQ&ved=0CCkQ6AEwAg#v=onepage&q=rearrangement%20Isoborneol-camphene&f=false Pyrolysis of Organic Molecules: Applications to Health and Environmental Issues], Serban C. Moldoveanu</ref>.
 
== Vivo kaj laboro ==
Li estis filo de la germana arkitekto Wilhelm Emil Meerwein ([[1844]]-[[1927]]). Komence li estis trejnita kiel kemiteknikisto en la Frezena Universitato pri Aplikaj Sciencoj<ref>[https://books.google.com.br/books?id=0Y2aBQAAQBAJ&pg=PA124&dq=Fresenius+University+of+Applied+Sciences&hl=en&sa=X&ei=xsRIVa6tIMbisASRooC4DQ&ved=0CDAQ6AEwAA#v=onepage&q=Fresenius%20University%20of%20Applied%20Sciences&f=false Important Figures of Analytical Chemistry from Germany in Brief Biographies ...], D. Thorburn Burns, R. Klaus Müller, Reiner Salzer, Gerhard Werner</ref> inter 1898 kaj 1900 antaŭ ol sin doni al kemio en la [[Bonna Universitato|Universitato de Bonno]]. Li diplomiĝis sub la gvidado de [[Richard Anschütz]] ([[1852]]-[[1937]]) kaj [[Ludwig Claisen]] ([[1851]]-[[1930]]), kiuj proponis al li labori kiel asistanto en la [[Universitato de Berlino]], En 1908, li doktoriĝis per tezo pri la Reakcio de Mikaelo<ref>[https://books.google.com.br/books?id=sUDSBQAAQBAJ&pg=PA920&dq=Meerwein+Michael+reaction&hl=en&sa=X&ei=zclIVdSwE_KxsATDl4CoCw&ved=0CB0Q6AEwAA#v=onepage&q=Meerwein%20Michael%20reaction&f=false Handbook of Biochemistry and Molecular Biology, Fourth Edition], Roger L. Lundblad, Fiona Macdonald</ref>. En 1914, li fariĝis titulara profesoro en la Universitato de Bonno, kaj en 1922, eksterordinara profesoro. Inter 1922 kaj 1928, li estis profesoro pro organika kemio en la [[Universitato de Königsberg]].
 
En 1929, li sukcedis al Karl von Auwers ([[1863]]-[[1939]]) en la [[Universitato de Marburgo]] kaj fariĝas direktoro de la Kemia Instituto. En 1933, li aliĝis al dokumento "Kompromito de la profesoroj en la germanaj universitatoj kaj fakultatoj favore al Adolf Hitler kaj la naci-socialisma ŝtato<ref>germane:Bekenntnis der Professoren an den deutschen Universitäten und Hochschulen zu Adolf Hitler und dem nationalsozialistischen Staat</ref>. En 1945, la milito detruis la instituton per bombardado, kaj Mirvajno perdis sian oficialan loĝeblecon ĉe la Instituto, ĉiun eksperimentajn esplorojn kaj sian privatan bibliotekon. Sekve, Mirvajno planis la rekonstruadon de la instituto, kiu finiĝis en 1953, la jaro kiam li emeritiĝis pri instruado. Ĝis sia morto li faris kelkajn eksperimentajn laborojn kiel emerita profesoro kune kun la helpo de du postdoktoriĝaj esploristoj.
 
== Esploroj ==
Post studi la reakcion pri katalizita rearanĝo de la acidoj kun la karbenaj jonoj<ref>[https://books.google.com.br/books?id=DaMSScKKGWMC&pg=PA148&dq=Meerwein+carbene&hl=en&sa=X&ei=P89IVa2ZIu7jsASnj4GABg&ved=0CB0Q6AEwAA#v=onepage&q=Meerwein%20carbene&f=false Functionalised N-Heterocyclic Carbene Complexes], Olaf Kühl</ref> de la [[alfa-pineno|pineno]], li disvolvis sintezon de [[kamforo]] tra rearanĝo de la [[alfa-pineno|pineno]] → [[kamfeno]] → izobornila acetato → izoborneolo → kamforo, kies metodologio estis adoptita de la entrepreno Schering AG<ref>[https://books.google.com.br/books?id=edvvAAAAMAAJ&q=Meerwein+camphor+Schering+AG&dq=Meerwein+camphor+Schering+AG&hl=en&sa=X&ei=jtBIVebtHfeKsQSekIDIBg&ved=0CB0Q6AEwAA World records in chemistry], Rüdiger Faust, Günter Knaus, Ulrich Siemeling, Hans-Jürgen Quadbeck-Seeger.</ref>.
 
Krom tio, li uzis acidajn substancoj kiel la HBF<sub>4</sub> kaj H<sub>2</sub>ZnCl<sub>4</sub> en organikaj solvaĵoj, kiuj agas kiel kataliziloj por formado de reakciigaj perantoj ĝis la estigo de la jonoj '''karbeno (c=)''' kaj '''hidrono (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>)'''.
 
Science tre gravaj estis liaj esploroj pri la katalizaj efektoj de la '''aluminia trietoksido''', rilate al reduktiĝo de [[ketono|ketonoj]]j kaj [[Aldehido|aldehidoj]] en la respektivajn [[alkoholo|alkoholojn]]jn, ankaŭ konata kiel Reduktiĝo de Mirvajno-Ponndorf-Verley.
 
Surbaze de la simplaj kemiaj reakcioj Mirvajno defendis la estigon de la '''karbenoj''' kaj la postan eblon polarizi la aromataj kombinaĵoj (samkiel la [[benzeno]]). Per bromigo de la benzeno oni samtempe estigas salon de bromobenzeno kun pozitiva ŝarĝo, kiu, traktata per '''diazometano'''<ref>[https://books.google.com.br/books?id=n0YrAAAAYAAJ&pg=PA351&dq=Meerwein+diazomethane&hl=en&sa=X&ei=e9ZIVcyvMs_isASysoDgCQ&ved=0CB0Q6AEwAA#v=onepage&q=Meerwein%20diazomethane&f=false Report of Committee on Drug Addiction, 1929-1941 and Collected Reprints ...], National Research Council (U.S.). Committee on drug addiction</ref> ĝi produktas altprofite '''bromidon de cikloheptatrieno''', kiu estas cikla kombinaĵo kun sep ekstremaĵoj.
Linio 28:
La '''kvarfluorido de trietil-hidrono''' aŭ '''Reakcianto de Mirvajno''', estas fortega alkilig-aganto, kiu permesas la sintezon de kompleksaj natursubstancoj.
 
== Selektita verkaro ==
{{elEL}} Übersicht über die Osmiumverbindungen, (Ĝenerala panoramo pri osmiaj kombinaĵoj, [[1944]]), Hans Meerwein, Erwin Kroning, Emanuel Pfeil, Heinrich Gold
{{elEL}} Gruber - Widalsche Serumreaktion bei Ikterus (Gruber - Widal Seruma reakcio pri iktero)
{{elEL}} Über Ansolvosäuren und ihre Bedeutung als Katalysatoren (Pri acidaj solvaĵoj kaj ties graveco kiel kataliziloj, [[1926]])
{{elEL}} Carbocyclische und heterocyclische Verbindungen: Neu bearbeitet von R. Anschütz in Gemeinschaft mit Hans Meerwein (Pri karbociklaj kaj heterociklaj kombinaĵoj: Nolva eldono de R. Anschütz kune kun Hans Meerwein)
{{elEL}} Das verhalten von Herz und Zunge bei den primären Myopathien speziell bei der Pseudomuskelhypertrophie der Kinder (La konduto de la koro kaj lango en la primaraj miopatioj ĉefe en la pseŭdomuskolahipertrofio de infanoj, [[1904]])
{{elEL}} Chemie der Kohlenstoffverbindungen oder Organische Chemie (Kemio de karbonkombinaĵoj aŭ Organika Kemio, [1931]])
{{elEL}} “Über den Reaktionsmechanismus der Umwandlung von Borneol in Camphen; [[1914]], Justus Liebig’s Annalen der Chemie
 
== Literaturo ==
{{Div col|cols = 3}}
{{elEL}} [http://www.uni-marburg.de/profil/geschichte/Viten/meerwein Universitato de Marburgo]
{{elEL}} [http://canov.jergym.cz/mechanic/pravidl2/mee/mee.html Canov.jergym]
{{elEL}} [http://www.chemlin.de/news/aug06/hans-meerwein.htm Chemlin]
{{elEL}} [http://www.deutsche-biographie.de/pnd118579908.html Neue Deutsche Biographie]
{{elEL}} [https://tools.wmflabs.org/persondata/p/Hans_Meerwein Personensuche]
{{elEL}} [http://www.worldcat.org/identities/lccn-n79-18831/ WorldCat Identities]
{{elEL}} Die Fraktur des Condylus externus tibiae (La frakturo de la ekstera kondilo de la tibio, [[1909]])
{{elEL}} Halogenverbindungen (Halogenaj kombinaĵoj), Eugen Müller, Josef Houben, Otto Bayer, Theodor Weyl, Hans Meerwein, Karl Ziegler, [[1960]]
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=RRGLMmdFZBUC&pg=PT262&dq=Hans+Meerwein&hl=en&sa=X&ei=NtRHVd6aLYe1sQTvmYDoBQ&ved=0CCIQ6AEwAQ#v=onepage&q=Hans%20Meerwein&f=false Advanced Organic Chemistry: Reactions And Mechanisms], Maya Shankar Singh
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=tuzwshIlng4C&pg=PA12&dq=Hans+Meerwein&hl=en&sa=X&ei=NtRHVd6aLYe1sQTvmYDoBQ&ved=0CEUQ6AEwBw#v=onepage&q=Hans%20Meerwein&f=false The Roots of Modern Biochemistry: Fritz Lippmann's Squiggle and its Consequences], Horst Kleinkauf, Hans von Döhren, Lothar Jaenicke
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=HoXBBAAAQBAJ&pg=PA384&dq=Hans+Meerwein&hl=en&sa=X&ei=NtRHVd6aLYe1sQTvmYDoBQ&ved=0CE8Q6AEwCQ#v=onepage&q=Hans%20Meerwein&f=false Name Reactions: A Collection of Detailed Mechanisms and Synthetic ...], Jie Jack Li
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=IYpTBVzwSzQC&pg=RA4-PA12&dq=Hans+Meerwein&hl=en&sa=X&ei=U_tHVeD4FeXLsATUvYD4Bw&ved=0CD4Q6AEwBzgK#v=onepage&q=Hans%20Meerwein&f=false Biomimetic Organic Synthesis], Erwan Poupon, Bastien Nay
{{elEL}} [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/372868/Hans-Meerwein Encyclopædia Britannica]
{{elEL}} [http://memim.com/hans-meerwein.html Memim Encyclopedia]
{{elEL}} [https://anthonycrasto.wordpress.com/2012/11/21/wagner-meerwein-rearrangement/ Organic Chemistry]
{{elEL}} [http://www.chemie.de/lexikon/Hans_Meerwein.html Chemie.de]
{{elEL}} [http://chempedia.info/info/19536/ Chempedia]
{{elEL}} [http://www.encyclopedia.com/topic/Georg_Wittig.aspx Encyclopedia.com]
{{elEL}} [http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-2830905470.html Encyclopedia.com]
{{Div col end}}
 
== Vidu ankaŭ ==
<Center>
<Gallery>
Aldehyd_-_Aldehyde.svg|<center>[[Aldehido|Aldehidoj]]j
Alpha_terpinene.png|[[Terpineno|a-terpineno]]
Benzene_balls.png|<center>[[Benzeno|Benzolo]]
Linio 120:
</Center>
 
== Referencoj ==
{{referencoj|3}}
[[Kategorio:Kemiistoj]]
 
[[Kategorio:Germanaj kemiistoj]]
 
{{Portalo|Germanio|Homoj|Kemio|Fiziko}}
{{vivtempo|1879|1965|Mirvajno, Johano}}
Linio 131 ⟶ 127:
{{ĝermo|Biografio|Germanio|kemiisto}}
 
[[Kategorio:Kemiistoj]]
[[Kategorio:Germanaj kemiistoj]]