Natria superoksido: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo kun '{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="4" align="right" |-style="background: green; color: white" |colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>'''Natria superoksido'''<...'
 
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 3:
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>'''Natria superoksido'''</big></big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[dosieroDosiero:Sodium superoxide2D.png|200px]]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Kemia strukturo de la<br>Natria superoksido'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[dosieroDosiero:Sodium superoxide3D.png|150px]]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''3D Kemia strukturo de la<br>Natria superoksido'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[dosieroDosiero:NaCl_polyhedra.png|200px]]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Kristala strukturo de<br>natria superoksido'''
|-
||[[Kemia formulo]]||{{elEL}}<big><center>'''NaO<sub>2</sub>'''</center></big>
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=12034-12-7 12034-12-7]
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.55460.html 55460]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||{{elEL}}{{elEL}}[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/61542 61542]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||{{elEL}}{{elEL}}Flava aŭ oranĝokolora<br>kristala solido
|-
|[[Mola maso]]||{{elEL}}{{elEL}}54.9886 g mol<sup>-1</sup>
|-
|[[Denseco]]||{{elEL}}{{elEL}}2,2 g/cm<sup>3</sup>
|-
|[[Fandopunkto]]||{{elEL}}{{elEL}}551.7 &nbsp;°C (1,025.1 &nbsp;°F; 824.9 K)
|-
|[[Bolpunkto]]||{{elEL}}{{elEL}}Malkomponiĝas
|-
|[[Solvebleco]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Akvo]]:Malkomponiĝas
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||{{elEL}}{{elEL}}Ne bruliva
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
|-
|[[Listo da R-Deklaroj|Risko]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Listo da R-Deklaroj#R35|R35]]
|-
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||{{elEL}}{{elEL}}[[Listo da S-Deklaroj#S(S1/2)|S(S1/2)]] [[Listo da S-Deklaroj#S26|S26]] [[Listo da S-Deklaroj#S37/39|S37/39]] [[Listo da S-Deklaroj#S45|S45]]
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
Linio 50:
|}
 
'''Natria superoksido''', '''superoksido de natrio''' aŭ <big>'''NaO<sub>2</sub>'''</big> estas neorganika komponaĵo, flava aŭ oranĝokolora substanco, peraĵo en la [[oksidigo]] de [[natrio]] kaj [[oksigeno]]. Natria superoksido estas forta oksidigagento uzata en submarŝipoj laŭ la sama maniero kiel la [[natria peroksido]], tamen, ĝi forte reakcias kun humideco kaj [[karbona duoksido]].<ref>[https://books.google.com.br/books?id=S4y8YP_r220C&pg=PA14&dq=sodium+superoxide&hl=en&sa=X&ved=0CEkQ6AEwCWoVChMIpZbSs4a4yAIVwsAUCh0InAzS#v=onepage&q=sodium%20superoxide&f=false Sodium], Anne O'Daly</ref>
 
== Sintezo ==
{{elEL}}Superoksido de natrio preparata per traktado de [[natria peroksido]] kaj [[oksigeno]] sub alta premo:
<big><center><math>\mathsf{Na_2O_2 + O_2 \ \xrightarrow{450^oC, premo}\ 2\ NaO_2 }</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi same prepareblas per zorga oksigenigo en [[amoniako|amonia]] solvaĵo de [[natrio]]:
<big><center><math>\mathsf{Na + O_2 \ \xrightarrow{amoniako}\ \ NaO_2 }</math></center></big>
 
== Reakcioj ==
{{elEL}}Ĝi malkomponiĝas sub altaj temperaturoj:
<big><center><math>\mathsf{2\ NaO_2 \ \xrightarrow{400^oC-675^oC}\ Na_2O_2 + O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi malkomponiĝas per interagado kun akvo:
<big><center><math>\mathsf{2\ NaO_2 + 2\ H_2O \ \xrightarrow{\ }\ 2\ NaOH + H_2O_2 + O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}En la ĉeesto de katalizilo MnO<sub>2</sub>, la reakcio okazas laŭ la malsupra skemo:
<big><center><math>\mathsf{4\ NaO_2 + 2\ H_2O \ \xrightarrow{MnO_2}\ 4\ NaOH + 3\ O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Natria superoksido reakcias kun [[klorida acido]]:
<big><center><math>\mathsf{4\ NaO_2 + 4\ HCl \ \xrightarrow{\ }\ 4\ NaCl + 2\ H_2O + 3\ O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Ĝi estas atakata de [[karbona duoksido]]:
<big><center><math>\mathsf{4\ NaO_2 + 2\ CO_2 \ \xrightarrow{\ }\ 2\ Na_2CO_3 + 3\ O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Kiam hejtata, ĝi reakcias kun [[karbona unuoksido]]:
<big><center><math>\mathsf{2\ NaO_2 + CO \ \xrightarrow{100^oC}\ Na_2CO_3 + O_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Natria superoksido estas forta oksidigagento:
<big><center><math>\mathsf{4\ NaO_2 + 3\ C \ \xrightarrow{100^oC}\ 2\ Na_2CO_3 + CO_2\uparrow }</math></center></big>
 
{{elEL}}Kun [[aluminio]] ĝi estigas [[natria aluminiato|natrian aluminiaton]]:
<big><center><math>\mathsf{NaO_2 + Al \ \xrightarrow{100^oC}\ 2\ NaAlO_2 }</math></center></big>
 
== Proprecoj ==
Natria superoksido estas [[paramagnetismo|paramagneta substanco]] tiel kiel oni povas atendi de anjono O<sub>2</sub><sup>-</sup>. Ĝi facile hidrolizo|hidroliziĝas]] por estigi miksaĵon da [[natria hidroksido]], [[oksigeno]] kaj [[hidrogena peroksido]]. En meditemperaturo, ĝia strukturo estas kuba malordigita strukturo kun faco centrita. Tiaj studoj estis faritaj de Templeton kaj Dauben kiuj venis al la konkludo ke la natria superoksido havas malordigitan strukturon de la [[pirito]].<ref>[https://books.google.com.br/books?id=M6lptPHj0OoC&pg=PA139&dq=sodium+superoxide&hl=en&sa=X&ved=0CE8Q6AEwCmoVChMIpZbSs4a4yAIVwsAUCh0InAzS#v=onepage&q=sodium%20superoxide&f=false Progress in Inorganic Chemistry, Volume 4]. F. Albert Cotton</ref>
 
== Literaturo ==
{{elEL}} [http://www.nature.com/nmat/journal/v12/n3/full/nmat3486.html Nature]
{{elEL}} [http://arxiv.org/abs/1307.3028 Cornell University Library]
{{elEL}} [http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/1529 Cameo Chemicals]
{{elEL}} [http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ba-1957-0019.ch013 ACS Publishing]
{{elEL}} [http://www.chemicalbook.com/ProdSupplierGNCB62131193_EN.htm Chemical Book]
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=xs9SwUf3xN0C&pg=PA65&dq=sodium+superoxide&hl=en&sa=X&ved=0CCwQ6AEwA2oVChMI6oW6h4W4yAIVye0UCh3SoA6y#v=onepage&q=sodium%20superoxide&f=false Superoxide Ion Chemistry and Biological Implications, Volume 1], Igor B. Afanas'ev
{{elEL}} [https://books.google.com.br/books?id=1wS3aWR5SO4C&pg=PA243&dq=sodium+superoxide&hl=en&sa=X&ved=0CDUQ6AEwBWoVChMI6oW6h4W4yAIVye0UCh3SoA6y#v=onepage&q=sodium%20superoxide&f=false Sasol Encyclopaedia of Science and Technology], G.C. Gerrans, P. Hartmann-Petersen, Rasmus Hartmann-Petersen
 
{{Ŝablono:Neorganikaj saloj de natrio}}
{{Ŝablono:Organikaj saloj de natrio}}
 
== Referencoj ==
{{referencoj|3}}