Bazmanĝaĵo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[File:Speltkorrels.jpg|thumb|right|215px|[[Greno]]j.]]
[[File:Various_types_of_potatoes_for_sale.jpg#file|thumb|right|215px|Variaj tipoj de [[terpomo]]j.]]
[[Bazmanĝaĵo]], foje simple referita kiel baz-[[varo]], estas [[manĝaĵo]] kiu estas manĝita rutine, kaj en tiaj kvantoj ke ĝi konsistigas dominan parton de norma [[dieto]] en antaŭfiksita [[populacio]], liverante grandan frakcion de la bezonoj de energi-riĉaj materialoj kaj ĝenerale signifan proporcion ankaŭ de la konsumado de aliaj nutraĵoj. La plej multaj homoj vivas de malsufiĉa dieto bazita sur nur malmulto de bazvarojbazmanĝaĵoj.<ref>{{cite web | title=Dimensions of Need - Staples: What do people eat? | author=United Nations Food and Agriculture Organization: Agriculture and Consumer Protection | url=http://www.fao.org/docrep/u8480e/u8480e07.htm | accessdate=2010-10-15}}</ref>
{{redaktata}}
Bazmanĝaĵoj varias de loko al loko, sed tipe ili estas nekostaj aŭ facile haveblaj manĝaĵoj tiu provizo unu aŭ pli el la tri organikaj makronutraĵoj bezonitaj por supervivo kaj sano: karbonhidratoj, proteinoj, kaj grasigas. Tipaj ekzemploj de bazvaroj inkludas tuberon- aŭ radiko-kultivaĵojn, grajnojn, guŝojn, kaj aliajn semojn. La bazmanĝaĵo de specifa socio povas esti manĝita same ofte kiel ĉiu tago, aŭ ĉiu manĝo. Fruaj agrikulturaj civilizoj aprezis la manĝaĵojn kiujn ili establis kiel bazvarojn ĉar, aldone al disponigado de necesa nutrado, ili ĝenerale estas taŭgaj por stokado dum longaj tempodaŭroj sen kadukiĝo. Tiaj stokeblaj manĝaĵoj estas la nuraj eblaj bazvaroj dum sezonoj de malabundo, kiel ekzemple sekaj sezonoj aŭ malvarma-temperitaj vintroj, kontraŭ kiuj temporikoltoj estis stokitaj; dum sezonoj de abundo pli vastaj elekteblecoj de manĝaĵoj povas esti havebla.
 
Bazmanĝaĵoj varias de loko al loko, sed tipe ili estas nekostaj aŭ facile haveblaj manĝaĵoj tiukiuj provizoprovizas unu aŭ pli el la tri organikaj [[Nutraĵo|makronutraĵoj]] bezonitajbezonataj por supervivo kaj [[sano]]: karbonhidratojnome [[karbonhidrato]]j, proteinoj[[proteino]]j, kaj grasigas[[graso]]j. Tipaj ekzemploj de bazvarojbazmanĝaĵoj inkludas tuberontuberajn - aŭ radikoradikajn - kultivaĵojn, grajnojn[[grajno]]jn, guŝojn[[guŝo]]jn, kaj aliajn semojn[[semo]]jn. La bazmanĝaĵo de specifa socio povas esti manĝita sametiom ofte kielkiom ĉe ĉiu tago, aŭ ĉe ĉiu manĝo. Fruaj agrikulturaj civilizoj aprezis la manĝaĵojn kiujn ili establis kiel bazvarojnbazmanĝaĵojn ĉar, aldone al disponigado de necesa [[nutrado]], ili ĝenerale estas taŭgaj por stokado dum longaj tempodaŭroj sen kadukiĝo. Tiaj stokeblaj manĝaĵoj estas la nuraj eblaj bazvarojbazmanĝaĵoj dum sezonoj de malabundo, kiel ekzemple sekaj sezonoj aŭ malvarmamalvarm-temperitajtemperaturaj vintroj, kontraŭ kiuj temporikoltoj estis stokitaj; dum dum sezonoj de abundo pli vastaj elekteblecoj de manĝaĵoj povaspovis esti haveblahaveblaj.
{{redaktata}}
La plej multaj bazplantmanĝaĵoj estas derivitaj aŭ de cerealoj kiel ekzemple tritiko, hordeo, sekalo, maizo, aŭ rizo, aŭ amelozaj tuberoj aŭ radikfruktoj kiel ekzemple terpomoj, ignamoj, manĝebla kolokazio, kaj manioko. [2] Aliaj bazmanĝaĵoj inkludas pulsojn (sekigitaj guŝoj), saguon (derivitan de la plantmedolo de la sagupalmarbo), kaj fruktojn kiel ekzemple panfrukto kaj plantagoj. [3] Bazmanĝaĵoj ankaŭ povas enhavi, depende de la regiono, sorgo, oliv-oleo, kokosoleo kaj sukero. [4] [5] [6] La plej multaj bazvaroj estas vegetaĵoj, sed en iu komunumfiŝkaptado estas la ĉeffonto de nutrado.