Turgeco: Malsamoj inter versioj

'''Turgeco''' (aŭ '''Turga premo''') estas esprimo de [[plantfiziologioplantofiziologio]] kaj [[ĉelbiologio]]. Ĝi estas la [[premo (fiziko|premo]] de [[ĉellikvo]] sur la [[ĉela muro]]. Se la [[osmoza valoro]] en la [[ĉelo (biologio)|ĉelo]] estas pli alta ol en la ĉirkaŭantajĉirkaŭanta [[apoplasto]], ĝi ensorbas per deplasmolizo akvon. La plialtiĝanta premo en la ĉelo streĉas la ĉirkaŭantaĉirkaŭantan [[ĉela muro|ĉelan muron]]. La [[elasteco (fiziko)|elasta]] murapremo kompensas la tugeconturgecon. Je ĝia plej altavaloroalta valoro la ĉelo atingas la atatonstaton de „plen turgeco''„plena turgeco“. La ĉelo nomiĝas tiam plenturga. Se la [[Osmoza koncentreco|osmoza valoro]] de la ĉirkaŭanta medio pli alta ol tiu en la ĉelodes ([[toneco (biologio)|hipertona]] medio), la turgeco sinkas. [[Potoplasto]] loziĝas de la ĉela muro (→ [[plasmolizo]]). La kunlaboro de turgeco kaj premo de la ĉela muro kaŭzas la stabileco de [[herbo|herbaj]], [[ligniĝado|neligniĝintaj]] plantoj.

LalLa turgo en plantĉelo havas valoron de 0,07 ĝis 4 [paskalo (mezurunuo)|Megapaskalo]].<ref name=SITTE>Hans Kleinig, Uwe Maier: ''Zellbiologie. Ein Lehrbuch''. Begründet von Hans Kleinig und Peter Sitte. 4. Auflage. Fischer, Stuttgart 1999, ISBN 3-437-26010-3.</ref>

[[Glandohisto (botaniko)|glandohistoj]] kapablas helpe de la turgo eligi [[sekreto]]jn. Pere de la ŝanĝado de la turgeco la planto povas kontolikontroli la malfermitecon de la [[stomo]]j. Kelkaj plantoj (''[[likvidpremdisiganto]]j'') disigas la semojn helpe de turgoĵetiloj, ekzemple [[impatiento]]j)., povas estiĝi premojn ĝis 1,5 megapaskalo (ĉ. 15 bar) kaj la semoj estas ŝprucigataj ĝis 12 m ([[ŝpruckukumo]]) (''Ecballium elaterium'').

== RetligojEksteraj ligiloj ==