Historio de Ĉinio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Vidu ankaŭ: Historio de Azio
Bildoj de la evoluoj de teritorioj kaj de la renkontiĝo de 2015. La du Ĉinioj estas membroj de MOK ekde 2002
Linio 50:
'''La ĉina civilacio''' ankoraŭ loĝas en la nordo laŭlonge de la
'''Flava Rivero''', kie ĝi naskiĝis.
[[Dosiero:Territories of Dynasties in China.gif|280px|eta|dekstra|Teritoriaj ŝanĝoj inter malsamaj dinastioj en la historio de Ĉinio.]]
 
La '''[[dinastio Zhou]]''' regas de '''[[-1027]]''' ĝis, nominale,
'''[[-256]]''', sed perdas efektivan potencon en '''[[-722]]'''. Ĥaosa epoko de
Linio 95:
 
Dum ĉi tiu jarmilo aperis en Ĉinio '''papero, pulvo, karbo,
papera mono, la mekanika horloĝo, [[ŝako]]''' (el [[Barato]]),
'''[[presilo]]''' kaj la '''[[kompaso]]'''.
 
Linio 108:
[[Eŭropo]]n el eta angulo de la mondo al ĝia centro kaj
ventro. Dum ĉi tiu tempo ankaŭ disvastiĝis al Eŭropo el Ĉinio
'''[[spageto]]''' kaj la rakonto pri '''[[Cindrulino]]'''
 
== 1500 ==
Linio 134:
 
== Post 1949 ==
{{Ĉefartikolo|Historio de la Ĉina Popola Respubliko|Historio de Respubliko Ĉinio post 1949}}
El ĉi tiuj jardekoj de milito, la komunistoj finfine superas kaj unuigas (preskaŭ) la tutan landon sub la mano de '''[[Mao Zedong]]
([[1949]])'''. La partianoj de KMT forfuĝas al '''[[Tajvano]]''', kie ili
ankoraŭ regas, kaj multe da riĉuloj iris al Tajvano kaj [[Hongkongo]]. MaoEkde tiu jaro ekzistas du respublikoj: la '''Ĉina popola Respubliko''' kiu regas sur la kontinenta Ĉinio, kaj la '''Respubliko Ĉinio''' kiu regas sur Tajvano; ili ambaŭ konsideras sin legitima registraro de la tuta Ĉinio.
 
reformas[[Mao Zedong|Mao]] reformis la ĉinan socion, kvankam iafoje kruele kaj senprudente (precipe dum
la '''[[Granda Salto Antaŭen]]''' je la fino de la 1950-oj kaj la
'''[[Kultura Revolucio]]''' en la '''1960-oj'''). En '''[[1965]]''', Ĉinio
Linio 147 ⟶ 148:
[[ekonomio]]n laŭ ideoj [[kapitalismo|kapitalismaj]]. Inter alie, dum la okdekaj jaroj oni kreis "[[Specialaj Ekonomiaj Regionoj de la Ĉina Popola Respubliko|Specialaj Ekonomiaj Regionoj]]" en kiuj la reguloj estis ŝangitaj por permesi al eksterlandaj kompanioj investi pli facile. Sed ekonomia reformo
ŝajne ne sufiĉis, ĉar en '''junio [[1989]]''' studentoj protestis por politika
reformo en '''Tiananmen[[Protestoj sur placo Tian An Men|Tian An Men-Placo]]''', kie kelkmil el ili estis mortigitaj de la armeo.
 
En '''1990-oj''' Ĉinio fariĝis grava potenco en internacia
komerco, uzatekune dekun Tajvano kaj Hongkongo kiel fonto de malkara laboro.
''[[Made in China]]'' (Fabrikita en Ĉinio), unufoje rara kaj
rimarkinda, nun estas vulgara en Usono, kie antaŭ 30 jaroj Tajvano,
Hongkongo kaj Japanio estis la principa fonto de malkaraj vestoj kaj
ludiloj.
 
La Ĉna Popola Respubliko kaj la Respubliko Ĉinio estas membroj de la [[Monda Organizo pri Komerco]] ekde respektive [[2001]] kaj [[2002]].
 
== Vidu ankaŭ ==
{{Commons|History of China}}
* [[Historio de Azio]]
* [[Ĉinaj dinastioj]]
Linio 162 ⟶ 166:
* [[Tajvano]]
* [[Honkongo]]
* [[Makao]]
* [[Tibeto]]
* [[Taoismo]]
Linio 168 ⟶ 173:
 
<gallery>
Dosiero:Nixon Mao 1972-02-29.png|[[Mao Zedong]] kaj [[Richard Nixon]] en [[1972]]<!-- thumb|left|180px|[[Mao Zedong]] _ja_ [[Richard Nixon]] _kättelevät_ _Nixonin_ _vieraillessa_ _Kiinassa_ [[1972]]. _Maiden_ _suhteet_ _normalisoitiin_. -->
Dosiero:Longshan eggshell thin cup.jpg|<!-- thumb|left|180px|_龙山文化的蛋壳高柄杯_,[[1976]][[_山东_]][[_诸城_]][[_呈子遗址_]]_出土_ -->
Dosiero:Yellow Emperor.jpg|<!-- thumb|left|180px|_后人所绘的黄帝像_ -->
Dosiero:Chibi.jpg|<!-- thumb|left|180px|_赤壁_ -->
Dosiero:Ma-Xi_handshake_%287_November_2015%29.jpg|eta|[[Ma Ying-jeou]] kaj [[Xi Jinping]] en [[Singapuro]], la 7-an de novembro [[2015]].
</gallery>
<br clear=all>
{{Commons|History of China}}
<br clear=all>