Fraŭleco: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 37 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q191778)
Ĉi tie oni parolas plimulte ne pri virinoj sed pri viroj - oni povus paroli pri ilia senedzineco, ne pri ilia senedzeco
Linio 1:
'''Fraŭleco''' estas la stato de fraŭlo, tio estas, de ne edziĝinta viro.<ref>''Plena ilustrita vortaro'': "fraŭl/o"</ref>
'''Senedzeco''' estas needzeco aŭ fraŭleco ĉefe [[pastro|pastra]] pro ideologiaj, religiaj aŭ konsciencaj kialoj. Katolika Pastra celibato elformiĝis en la 3-4-a jarcento. Ĝis tiam la kristanaj pastroj rajtis edziĝi. Poste aperis la bezono je la pastra [[virgeco]] kio iĝis tradicio. La skriba devigo je senedzineca vivo aperis nur en [[1022]], laŭ ordono de papo [[Benedikto la 7-a]] en interkonsento kun [[imperiestro]] [[Henriko la 2-a]].
 
Tiu stato povas esti provizora aŭ definitiva, limigita je tempo aŭ dumviva, libervola aŭ deviga. Ĉu abstinante de seksaj rilatoj (totala ĉasteco) ĉu vivante malĉaste, fraŭlo restas fraŭlo..
La senedzineco restis devo en la rom-katolika eklezio por ĉiuj pastroj, en la ortodoksa kaj orient-katolikaj eklezioj nur por altrangaj pastroj (episkopoj).
 
Ekzistas kvazaŭ virtuala fraŭleco de edziĝintaj homoj, kiuj vivas senkunule. Tio okazas, ekzemple, al atletoj, al kiuj oni konsilas ne havi seksajn rilatojn antaŭ konkurso. [[Muhammad Ali]] strebis tiel abstini dum ses semajnoj antaŭ siaj boksbataloj.<ref>[https://books.google.com/books?id=whs0eudAfJIC&pg=PA214&dq=celibacy+muhammad+ali&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=celibacy%20muhammad%20ali&f=false Elizabeth Abbott, ''A History of Celibacy'' (James Clarke & Co. 2001 ISBN 978-0-71883006-9), p. 214]</ref> Tia virtuala fraŭleco implikas totalan ĉastecon.
Tiu strikta kutimo kaŭzas ofte deflankiĝon de la viroj, malofte aperas eĉ [[pedofilio]], kio forte damaĝas la katolikan eklezion. Kelkaj katolikaj pastroj, paroĥestroj en provinco evitas (pli ofte en la pasinto) tion per sengeedzeca kaŝ-kunvivo kun t.n. helpistinoj, purigistinoj de la paroĥejo. En [[Brazilo]], ĝis la [[19-a jarcento]], ofte, post oficiala riproĉo, la [[episkopo]]j mem estis baptopatroj de gefiloj de la pastroj.
 
Fraŭleco ofte rezultas de libervola elekto pro religiaj motivoj.<ref>[http://global.britannica.com/EBchecked/topic/101371/celibacy Encyclopaedia Britannica, "Celibacy"]</ref>
Laŭ brazila [[legendo]], umikino de pastro fariĝas [[senkapa mulino]].{{citon}}
 
La kanona juro de la [[katolika eklezio]] afirmas, ke la klerikuloj devas observi perfektan kaj ĝisĉiaman ĉastecon kaj pro tiu motivo oni destinas tiujn, kiuj apartenas al la [[latina eklezio]], al fraŭleco, kio estas aparta dono de Dio, kiu kapabligas la pastrojn ligiĝi pli facile per nedividita koro al Kristo, kaj dediĉi sin pli libere al servado de Dio kaj de la homaro.<ref>[http://www.vatican.va/archive/cod-iuris-canonici/latin/documents/cic_liberII_lt.html#TITULUS_III Kodo de Kanona Juro, kanono 277 §1] (latinlingve); la teksto konsulteblas ankaŭ en [http://www.vatican.va/archive/cdc/index.htm diversaj aliaj lingvoj].</ref>
 
Tiu kanona juro ankaŭ malpermesas (en la [[latina eklezio]] sed ne en ĉiuj [[orientaj katolikaj eklezioj]]) la ordinadon kiel [[sacerdoto]]j de homoj kiuj havas edzinon.<ref>[http://www.vatican.va/archive/cod-iuris-canonici/latin/documents/cic_liberIV_lt.html#TITULUS_VI Kodo de Kanona Juro, kanono 1042] (latinlingve); la teksto konsulteblas ankaŭ en [http://www.vatican.va/archive/cdc/index.htm diversaj aliaj lingvoj].</ref> En aliaj antikvaj eklezioj, kiel la [[ortodoksa eklezio|bizanca ortodoksa]] kaj la [[orientaj ortodoksaj eklezioj|orientaj ortodoksaj]], fraŭleco estas kondiĉo por ordinado de [[episkopo]]j, sed ne de presbiteroj. En tiuj ĉi lastaj eklezioj, oni ne permesas al jam ordinitaj klerikuloj nek edziĝi nek, se al ediĝinta sacerdoto mortas la edzino, reedziĝi. Kontaŭe, tiuj eklezioj, kiu estiĝis en la lastaj jarcentoj, precipe ekde la [[Protestanta Reformacio]], nenion tian postulas al siaj klerikuloj.
 
La celo, por kiu [[budhismo|budhistoj]] elektas fraŭlecon, estas atingi liberecon, kiun malhelpas la deziro de seksaj plezuroj.<ref>[https://books.google.com/books?id=OS-y7DZvj2EC&pg=PA4&dq=Buddha+celibacy+sexual+pleasure&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiRsfqak9fJAhWCKg8KHQkZDq4Q6AEIHzAA#v=onepage&q=Buddha%20celibacy%20sexual%20pleasure&f=false William Skudlarek, ''Demythologizing Celibacy'' (Liturgical Press 2008 ISBN 978-0-81462947-5), pp. 2–4]</ref>
 
La motivoj pro kiuj elekti fraŭlecon ne estas necese religiaj. Ili povas estis tre variaj. Ne ŝajnas, ke por religia voto preferis la angla reĝino [[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] ne edziniĝi.<ref>[https://books.google.com/books?id=whs0eudAfJIC&pg=PA243&lpg=PA243&dq=celibacy+%22Elizabeth%27s+motives%7C%22&source=bl&ots=w6w47alcgz&sig=OblS9iyaT6nn4zAw2UyT1AVCbDI&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj-n6qKnNfJAhUGiQ8KHSD3BC0Q6AEIHjAA#v=onepage&q=celibacy%20%22Elizabeth's%20motives%7C%22&f=false Elizabeth Abbott, ''A History of Celibacy'' (James Clarke & Co. 2001 ISBN 978-0-71883006-9), p. 243]</ref>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Senedziĝinto]]
 
== Referencoj ==
{{Reflist}}
 
[[Kategorio:Religio]]