Apolonio de Tiano: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta (3), |right → |dekstra (3) per AWB
Linio 1:
[[Dosiero:Apollonius.jpg|thumbeta|rightdekstra|180px|Gravuraĵo pri Apolonio de Tiano fare de Raphael N.M. Starr]]
'''Apolonio de Tiano''' (Greke:Τυάνεoς Απολλώνιος) estis Greka [[Nov-Pitagorismo|Pitagorisma]] [[filozofo]] kaj instruisto, naskita ĉirkaŭ la komenco de nia erao kaj probable mortinta en 98 p.Kr. sub imperiestro [[Galba|Galbo]]. Lia influo daŭris kelkajn jarcentojn post la morto.
 
Linio 13:
Apolonio estis naskita en la urbo [[Tyana]] (''Tiano'') en la provinco [[Kapadokio]] en [[Malgrand-Azio]], siatempe parto de l' ampleksega [[Romia Imperio]]. Li studis en la apuda urbo [[Tarso]] kaj en la sanktejo de [[Asklepio]] en Aegae, kie li tre enprofundiĝis en la doktrinojn de Pitagoro, kies idealon de [[askezo]] li transprenis.
 
Post kvinjara silentada periodo li ekvojaĝis el la Grekaj regionoj tra Azio, kie li vizitis la urbojn [[Ninevo]], [[Babilono]], kaj al [[Hindujo]]. Dum tiu vojaĝado li ekkontaktis kun la orienta [[mistiko]] de la [[mago]]j, la [[Bramanoj]] kaj la [[gimnosofistoj]].
 
La rakontoj pri liaj vojaĝoj, kiujn notis lia disĉiplo [[Damis]] kaj kiujn transprenis Filostrato, enhavas multe da miraklaj trajtoj. Tio ofte igis pensi, ke Apolonio estas nur fantazia persono. Tamen estas kelkaj historie fidindaj atestoj pri lia fakteco.
Linio 23:
 
== Poste ==
[[Dosiero:Apollonius of Tyana.jpg|200px|rightdekstra|thumbeta|Monero kun bildo pri Apolonio de Tiano]]
Estas klare, ke en la raportaĵoj pri li enplektiĝis multe da fikcio. En la 3a jc. iu prokonsulo [[Hieroklo]] provis pruvi, ke la vivo kaj instruo de Apolonio estas pli valoraj ol tiuj de [[Jesuo Kristo]].
 
Linio 32:
Li ankaŭ verkis plurajn librojn pri medicino kaj filozofio. Kelkajn jarcentojn post lia morto, imperiestro [[Hadriano]] faris kolekton de liaj verkoj por unu el siaj bibliotekoj. Li ankaŭ eldonigis denove por kontraŭbatali kristanismon.
 
La mezepoka [[Islamo|islama]] [[Alkemio|alkemisto]] [[Jabir ibn Hayyan]] en sia verko "Pri la ŝtonoj" donis ampleksan analizon pri alkemiaj verkoj atribuitaj al Apolonio (kiun li nomas ''Balinas'').
 
== Komparo kun Jesuo Kristo ==
[[Dosiero:Apollonius of Tyana 2.jpg|thumbeta|rightdekstra|180px|Apolonio de Tiano]]
En la biografio pri Apolonio oni renkontas plurajn similaĵojn je la biografiaj detaloj pri Jesuo. Se oni historie-kritike pristudas, kion efektive ''reale'' ni scias en detaloj pri Jesuo, tamen ofte renkontiĝas same grandaj demandoj kiel ĉe Apolonio.