Henriko la 3-a (Sankta Romia Imperio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta (3), |right → |dekstra (2), |left → |maldekstra, <references/> → {{referencoj}} per AWB
Linio 6:
|priskribo de dosiero = Henriko la 3-a (miniaturo de 1040)
|regado = de [[1046]] ĝis [[1056]]
|kronado =
 
|devena nomo =
Linio 43:
 
== Biografio ==
'''Henriko la 3-a de la Sankta Romia Imperio''', el la [[Salioj|Salia dinastio]], naskiĝis en [[1017]], filo de [[Konrado la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Konrado la 2-a]] kaj de Gisela de [[Ŝvabio]]. De [[1027]] ĝis [[1042]] li estis [[duko de Bavario]], de [[1038]] ĝis [[1045]] duko de [[Ŝvabio]]. La 14-an de aprilo 1028, en [[Aachen]], lia patro lin kronigis ''rex romanorum'', [[1038]] li proklamiĝis reĝo de [[Burgonjo]], kaj la postan jaron li postsekvis sian patron en la imperia trono. En [[1041]] li submetis [[Bohemio]]n, kaj obeigis al la imperia aŭtoritato la regnon de [[Hungario]] post la batalo de Mansô (1044). <ref> Kie Henriko nuligis la hungaran armeon. Lia konduto post la batalo rivelas lian karakteron kune kun la «spiriton» de la tempo. Li celebris sian venkon per granda festo sur kampo de la batalo kie li prezentiĝis nudpiede, li surgenuiĝis antaŭ relikvo de la Sankta Kruco kaj ekkantis la «[[Kyrie|Kyrie Eleison]]» (Sinjoro kompatu nin). Poste li anoncis la pardonon por ĉiuj siaj malamikoj kaj invitis siajn armeanojn la samon fari.</ref> Li regis la [[duklando Karintio|duklandon Karintio]] ĝis [[1047]].
[[Dosiero:Chronicon Pictum P053 Péter és III Henrik.JPG|leftmaldekstra|200px|thumbeta|Henriko la 3-a remetas Petron sur la trono de Hungario.]]
 
Henriko geedziĝis du fojojn. La unua edzino estis Gunilda el [[Danio]], kiu mortis pro malario en [[1038]], kaj estis entombigita en la monaĥejo de [[Limburgo]]. La 20-an de novembro [[1043]] li edzinigis al si Agnesan de [[Poitou]], el kiu naskiĝis ses gefiloj. Agneta nutris kontaktojn kun la [[Monaĥismo|monaĥa]] movado de [[Kluny]]. Ŝi daŭrigis puŝi por la reformo, inspirita de tiu monaĥaro, de la eklezio ankaŭ post la morto de sia edzo.
[[Dosiero:Heinrich III und Agnes Speyer.jpg|thumbeta|200px||rightdekstra|Henriko la 3-a kaj Agneta de Poitou, unu dekstre la alia maldekstre de la [[Virgulino]]]]
 
En [[1046]], okaze de la koncilio de [[Sutri]] de li volita, kun la apogo de la [[Klunia monaĥa kongregacio]] adherante al ties celo kaj programo de reformo de la Eklezio, li iris al Italio por esti kronita imperiestro kaj por solvi la gravan krizon de la papado, originita de la elektado de tri samtempaj papoj: [[Benedikto la 9-a]], [[Gregorio la 6-a]] kaj [[Silvestro la 3-a]], po elektita pro influo de Patriciaj familioj. Sekve li kandidatigis kaj sukcesis elektigi papo la episkopon de [[Bambergo]], Sutigeron klunian monaĥon, kiu estis entronigita en Romo la kristnaskan tagon de [[1046]], kun la nomo de [[Klemento la 2-a]].
 
La saman tagon kaj per mane de la sama papo, Henriko, fine, estis kronita imperiestro de la Sankta Romia Imperio: la papo al li asignis la rajton (diritan ''[[principatus in electione papae]]'', nome “rajto de la imperiestro indiki, antaŭ ĉiuj, la kandidaton al la papa digneco”).<ref>Tiu prerogativo kreskigis la forton de la imperia influo en la elektado de la papo. La [[Unua Laterana Koncilio]] de 1059 reformos la sistemon de la elektado de la papo, pri ĝi ekskluzive taskante nur la kardinalojn kaj garantiante al la imperiestro nur la formajn honoron kaj riverencon".</ref> Li tiam decidis iri Suditalion por reguligi la imperiajn rajtojn sur tiuj kiuj estis la [[duklandoj lombardiaj]] kaj studi kaj atingi akordon kun la [[Normanoj]].<ref>Vidu ''enciclopedia Trecani'' ĉe la koncerna voĉo.</ref> Li certe inspiris, se ne kunlaboris en la pretigo de papa dokumento per ke estu frapita per ekskomuniko kiuj ajn akiru ekleziajn oficojn pere de [[simonio]].<ref>Jean Chélini, Histoire religieuse de l'Occident médiéval, Hachette 1991, p. 252.</ref>
Linio 65:
 
== Notoj ==
{{referencoj}}
<references/>
[[Dosiero:Heinrich III Monogram.jpg|thumbeta|rightdekstra|Monogramo de Henriko la 3-a]]
 
{{sinsekvo