Dilato termika: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Referenco
La gasa volumeno dependas kaj de la temperaturo kaj de la premo
Linio 41:
 
===Volumena dilato de gasoj===
Ĉar la ligo inter la partikloj de gasoj estas preskaŭ nula, ilia distanco ege pligrandiĝas, kiam pliiĝas la rapido de ilia hazarda movado. Kompreneble tio eblas nur, se la gaso troviĝas en ujo, kies volumeno povas ŝanĝiĝi (ekzemple [[cilindro]] kun [[piŝto]]). Alikaze la pligrandiĝo de la partikla rapido produktas nur pligrandiĝon de la [[premo]]. Se gaso povas dilati je ''konstanta premo'', la koeficiento de volumena dilato '''''γ''''' estas la sama por ĉiuj [[ideala gaso|idealaj gasoj]].
 
Ĉe konstanta premo, je pligrandiĝo de la temperaturo de unu [[kelvino]] (1 K). ĉiu [[ideala gaso]] pligrandiĝas ĝian volumenon po '''1/273,15''' (3,66.10<sup>-3</sup>) de la volumeno kiun ĝi havas ĉe la temperaturo de 0°C.
 
El tio sekvas, ke se la volumeno de gaso ĉe 0 °C egalas al '''''V<sub>0</sub>''''', tiam ĉe la [[absoluta temperaturo]] '''''T''''' la volumeno estas: <math>V_T = V_0 * T / 273,15 \ .</math>
 
Pli ĝenerale, la volumeno de gasoj ege dependas kaj de la temperaturo kaj de la premo::
:<math>
\Delta V = V - V_0 =\gamma\Delta T V_0 - \chi_T\Delta p V_0 \ ,
</math>
 
kie
:::<math>\gamma = \frac{1}{V_0}\left(
\frac{\mathrm{d} V}{\mathrm{d} T}\right)_p~ \, </math>([[dilatkoeficiento#volumena dilatkoeficiento|dilatkoeficiento]] sub konstanta premo) ,
::<math>\chi_T = - \frac{1}{V_0}\left(
\frac{\mathrm{d} V}{\mathrm{d} p}\right)_T~ \, </math>([[kunpremiĝemeco]] sub konstanta temperaturo) .
 
Kontraŭe al idealaj gasoj, pri realaj gasoj '''''γ''''' dependas ne nur de la temperaturo sen ankaŭ iomete de la premo.
 
== Vidu ankaŭ ==