Gottfried Wilhelm Leibniz: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 43:
|subskribo = [[Dosiero:Leibnitz signature.svg]]
}}
'''Gottfried Wilhelm LEIBNIZ''' {{prononco|'''got'''fri:t '''vil'''helm '''lajb'''nic}}, en Esperanto ankaŭ '''LEJBNICO''', (naskiĝis la [[1-a de julio|1-an de julio]] [[1646]] en [[Leipzig|Lepsiko]], mortis la [[14-a de novembro|14-an de novembro]] [[1716]] en [[Hanovro]]) estis [[Germanio|germana]] [[filozofio|filozofo]]
Fakuloj kiaj [[Bertrand Russell]] kredis, ke Leibniz disvolvigis [[kalkulo]]n sendepende el la instruado fare de [[Isaac Newton]],<ref>{{Cite book|title = History of Western Philosophy: Collectors Edition|url = https://books.google.com/books?id=Gm_cCZBiOhQC|publisher = Routledge|date = 2013-04-15|isbn = 9781135692841|language = en|first = Bertrand|last = Russell|page = 564}}</ref> kaj la notacio de Leibniz estis amplekse uzata ekde ĝi esti publikigita. Nur en la 20a jarcento lia Leĝo de Kontinueco kaj lia Transcenda Leĝo de Homogeneco trovis matematikan plibonigon (pere de nenormiga analizo). Li iĝis unu el plej fekundaj inventistoj en la fako de [[mekanika kalkulilo|mekanikaj kalkuliloj]]. Dum laborado por aldoni aŭtomatajn multobligon kaj dividon al la [[Paskala kalkulilo]], li estis la unua kiu priskribis radenhavan kalkulilon en 1685<ref>[[#SMITH|David Smith]], pp. 173–181 (1929)</ref> kaj inventis la radon de Leibniz, uzata en la [[aritmometro]], nome la unua amas-produktita mekanika kalkulilo. Li ankaŭ rafinis la sistemon de [[duuma nombrosistemo]], kiu estos poste la kerno de la fondo de virtuale ĉiaj ciferecaj [[komputilo]]j. Li malkovris kaj publikigis nociojn de [[infinitezima kalkulo]], publikitajn en [[1684]], antaŭ ol [[Isaac Newton]], kaj tio kaŭzis multajn debatojn.
Li kredis [[simbolo]]jn ege gravaj por la komprenado de aferoj. Li provis disvolvi [[alfabeto de homa pensado|alfabeton de homa pensado]], en kiu li provis reprezenti ĉiujn fundamentajn konceptojn per simboloj kaj kombinis tiujn simbolojn por reprezenti pli kompleksajn pensojn. Lejbnico neniam finis ĝin.
Edukita en [[Leipzig|Lepsiko]], [[Jena]] kaj [[Altdorf bei Nürnberg|Altdorf]] (diplomita en [[1666]]). Laborante al [[princo-elektisto|elekto]]-[[ĉefepiskopo de Majenco]] ([[1667]]-[[1676]]), li pasigis kvar jarojn ([[1672]]-[[1676]]) en [[Parizo]] kaj vizitis [[Londono]]n en [[1673]].
Li estis bibliotekisto de la [[duko]] de [[Duklando Brunsvigo|Brunsvigo]] (1676-1716). Li pasigis la lastajn 30 jarojn de sia vivo sub la protekto de [[Brunsvigo]] kiu permesis al li studi matematikon, naturajn sciencojn, historion, filozofion kaj lingvistikon. En tiu periodo li skribis du verkojn : ''Systema Theologicum'', en kiu li pruvis trovi komunajn punktojn inter la [[katolikismo|katolika]] kaj [[protestantismo|protestanta]] teologioj, kaj ''Teodiceo'' (1710), pri la problemo de malbono kaj defendo de optimismo, kiun mokis [[Voltero|Voltaire]] en sia ''Kandido''.
| |||