Gottfried Wilhelm Leibniz: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 84:
[[File:Gottfried-Wilhelm-Leibniz-Louis-Dutens-opera-omnia MG 1180.tif|thumb|Gravuraĵo de Gottfried Wilhelm Leibniz]]
La unua posteno de Leibniz estis kiel salajrita sekretario de [[alkemio|alkemia]] societo en [[Nurembergo]].<ref>Ariew R., G.W. Leibniz, life and works, p.21 en ''The Cambridge Companion to Leibniz'', eld. de N. Jolley, Cambridge University Press, 1994, ISBN 0521365880, [https://books.google.com/books?id=SnRis5Gdi8gC&pg=PA21 Resumo de paĝo 21]</ref> Li konis malmulte pri tiu afero tiam sed prezentiĝis kiel rapida lerninto. Li tuj renkontiĝis kun Johann Christian von Boyneburg (1622–1672), la elpostenigita ĉefministro de la Elektisto de [[Majenco]], nome [[Johann Philipp von Schönborn]].<ref>Mackie (1845), 43</ref> Von Boyneburg dungis Leibniz kiel helpanto, kaj tuj tiele li reamikiĝis kun la Elektisto kaj prezentis Leibniz al li. Leibniz poste dediĉis eseon pri juro al la Elektisto espere akiri dungon. La ruzaĵo funkciis; la Elektisto petis al Leibniz helpi kun la redezajno de la jura kodo por sia Elektolando.<ref>Mackie (1845), 44-45</ref> En 1669, Leibniz estis nomumita Konsilisto en la Tribunalo. Kvankam von Boyneburg mortiĝis fine de 1672, Leibniz restis sub la dungado de lia vidvino ĝis ŝi maldungis lin en 1674.
{{redaktata}}
Von Boyneburg multon faris por helpi la reputacion de Leibniz, kaj la postaj memoraĵoj kaj leteroj komencis allogi favorajn rezultojn. Al la servo de Leibniz al la Elektisto tuj sekvis postenon de [[diplomato]]. Li publikigis eseon, laŭ la pseŭdonimo de fikcia [[Pollando|pola]] nobelo, plendante (malsukcese) por la germana kandidato por la pola krono. La ĉefa forto en [[Eŭropo|eŭropa]] geopolitiko dum la plenkreskeco de Leibniz estis la ambicio de [[Ludoviko la 14-a (Francio)]], bakita de la franca milita kaj ekonomia medio. Dume, la [[Tridekjara Milito]] estis lasinta [[Germana lingvo|german-parolantan Eŭropon]] detruita, fragmentita, kaj ekonomie malprogresinta. Leibniz proponis protekti la german-parolantan Eŭropon per dispelo de Ludoviko jene. Francio estus invitata konkeri [[Egipto]]n kiel komenca paŝo al eventuala konkero de [[Nederlanda Hindio]]. In return, France would agree to leave Germany and the Netherlands undisturbed. This plan obtained the Elector's cautious support. In 1672, the French government invited Leibniz to [[Paris]] for discussion,<ref>Mackie (1845), 58-61</ref> but the plan was soon overtaken by the outbreak of the [[Franco-Dutch War]] and became irrelevant. Napoleon's failed invasion of Egypt in 1798 can be seen as an unwitting, late implementation of Leibniz's plan, after the Eastern hemisphere colonial supremacy in Europe had already passed from the Dutch to the British.
 
Von Boyneburg multon faris por helpi la reputacion de Leibniz, kaj la postaj memoraĵoj kaj leteroj komencis allogi favorajn rezultojn. Al la servo de Leibniz al la Elektisto tuj sekvis postenon de [[diplomato]]. Li publikigis eseon, laŭ la pseŭdonimo de fikcia [[Pollando|pola]] nobelo, plendante (malsukcese) por la germana kandidato por la pola krono. La ĉefa forto en [[Eŭropo|eŭropa]] geopolitiko dum la plenkreskeco de Leibniz estis la ambicio de [[Ludoviko la 14-a (Francio)]], bakita de la franca milita kaj ekonomia medio. Dume, la [[Tridekjara Milito]] estis lasinta [[Germana lingvo|german-parolantan Eŭropon]] detruita, fragmentita, kaj ekonomie malprogresinta. Leibniz proponis protekti la german-parolantan Eŭropon per dispelo de Ludoviko jene. Francio estus invitata konkeri [[Egipto]]n kiel komenca paŝo al eventuala konkero de [[Nederlanda Hindio]]. In returnSiaflanke, FranceFrancio wouldakceptu agreelasi toGermanion leavekaj GermanyNederlandon andneĝenataj. theTiu Netherlandsplano undisturbed.atingis Thisla planprovizoran obtainedsubtenon thede Elector'sla cautious supportElektisto. InEn 1672, thela Frenchfranca governmentregistaro invitedinvitis Leibniz toal [[ParisParizo]] forpor discussionstudado,<ref>Mackie (1845), 58-61</ref> butsed thela planplano wasestis soontuj overtakenabandonita bypro thela outbreakkomenco ofde thela [[FrancoFranca-Dutchnederlanda Warmilito]] andkaj becametiele irrelevantĝi iĝis malgrava. Napoleon'sLa failedmalsukcesa invasioninvado offare Egyptde inNapoleono 1798de canEgipto been seen1798 aspovas anesti unwittingvidata kiel senkonscia, latemalfrua implementationplibonigo ofde Leibniz'sla planplano de Leibniz, afterpost la kolonia thehegemonio Easternde hemispherela colonialorienta supremacyhemisfero inen EuropeEŭropo hadjam alreadyestis passedpasinta fromel thela Dutchnederlandanoj toal thela Britishbritoj.
Thus Leibniz began several years in Paris. Soon after arriving, he met [[Netherlands|Dutch]] physicist and mathematician [[Christiaan Huygens]] and realised that his own knowledge of mathematics and physics was patchy. With Huygens as his mentor, he began a program of [[self-study]] that soon pushed him to making major contributions to both subjects, including discovering his version of the differential and integral [[calculus]]. He met [[Nicolas Malebranche]] and [[Antoine Arnauld]], the leading French philosophers of the day, and studied the writings of [[Descartes]] and [[Blaise Pascal|Pascal]], unpublished as well as published. He befriended a German mathematician, [[Ehrenfried Walther von Tschirnhaus]]; they corresponded for the rest of their lives. In 1675 he was admitted by the [[French Academy of Sciences]] as a foreign honorary member, despite his lack of attention to the academy.
 
Tiele Leibniz pasis kelkajn jarojn en Parizo. Tuj post la alveno, li renkontiĝis kun la [[Nederlando|nederlanda]] kuracisto kaj matematikisto [[Christiaan Huygens]] kaj konstatis, ke lia propra sciaro pri matematiko kaj fiziko estas disa. Kun Huygens kiel sia mentoro, li komencis programo de [[Memlernanto|mem-studo]] kiu tuj pelis lin al gravaj kontribuoj al ambaŭ studobjektoj, inklude malkovro de sia versio de la diferencila kaj integrala [[kalkulo]]. Li renkontiĝis kun [[Nicolas Malebranche]] kaj [[Antoine Arnauld]], la ĉefaj francaj filozofoj tiutempaj, kaj studis la verkojn de [[Descartes]] kaj [[Blaise Pascal|Pascal]], kaj nepublikigitajn kaj publikigitajn. Li amikiĝis kun germana matematikisto, nome [[Ehrenfried Walther von Tschirnhaus]]; ili korespondis dum la resto de siaj vivoj. En 1675 li estis akceptita de la [[Akademio de Sciencoj de Francio]] kiel eksterlanda honora membro, spite sian mankon de atento por la akademio.
[[File:Leibnitzrechenmaschine.jpg|thumb|[[Stepped Reckoner]]]]
 
[[File:Leibnitzrechenmaschine.jpg|thumb|[[Stepped ReckonerRadokalkulilo]].]]
When it became clear that France would not implement its part of Leibniz's Egyptian plan, the Elector sent his nephew, escorted by Leibniz, on a related mission to the English government in [[London]], early in 1673.<ref>Mackie (1845), 69-70</ref> There Leibniz came into acquaintance of [[Henry Oldenburg]] and [[John Collins (mathematician)|John Collins]]. He met with the [[Royal Society]] where he demonstrated a calculating machine that he had designed and had been building since 1670. The machine was able to execute all four basic operations (adding, subtracting, multiplying, and dividing), and the Society quickly made him an external member. The mission ended abruptly when news reached it of the Elector's death, whereupon Leibniz promptly returned to Paris and not, as had been planned, to Mainz.<ref>Mackie (1845), 73-74</ref>
 
Kiam iĝis klare ke Francio ne plenumos sian parton de la egipta plano de Leibniz, la Elektisto sendis sian nevon, helpita de Leibniz, al rilata misio ĉe la angla registaro en [[Londono]], komence de 1673.<ref>Mackie (1845), 69-70</ref> Tie Leibniz interkonatiĝis kun [[Henry Oldenburg]] kaj [[John Collins (matematikisto)|John Collins]]. Li renkontiĝis kun la [[Royal Society]] kie li montris kalkulmaŝinon kiun li estis desegninta kaj estis konstruita ekde 1670. Tiu maŝino kapablis plenumi ĉiujn kvar bazajn operaciojn (sumado, subtraho, multiplikado, kaj dividado), kaj la Societo tuj faris lin eksterlandan membron. Tiu misio finis subite kiam venis novaĵoj pri la morto de la Elektisto, pro kio Leibniz tuje revenis al Parizo kaj ne, kiel oni dekomence planis, al Majenco.<ref>Mackie (1845), 73-74</ref>
{{redaktata}}
The sudden deaths of his two patrons in the same winter meant that Leibniz had to find a new basis for his career. In this regard, a 1669 invitation from the Duke of [[Brunswick-Lüneburg|Brunswick]] to visit Hanover proved fateful. Leibniz declined the invitation, but began corresponding with the Duke in 1671. In 1673, [[John Frederick, Duke of Brunswick-Lüneburg|the Duke]] offered him the post of Counsellor which Leibniz very reluctantly accepted two years later, only after it became clear that no employment in Paris, whose intellectual stimulation he relished, or with the [[Habsburg]] imperial court was forthcoming.